Historiek

Voor het eerst vermeld in 1140. Het eind 15de eeuw heropgebouwde kerkje werd grotendeels verwoest door beeldenstormers in de tweede helft van de 16de eeuw. Heropbouw van de driebeukige kerk in 1616 door Jan en Robrecht Persyns. Herinwijding door bisschop Triest. Toren gerestaureerd midden 18de eeuw door bouwmeester David 't Kindt. Bouw van een nieuwe sacristie (zuidkant) naar ontwerp van bouwmeester Simoens in 1770 in opdracht van abt Gudwalus Seiger van de Sint-Pietersabdij, tiendheffer van de parochie. In 1788 kerk vergroot met drie traveeën ten westen met ingebouwde toren en koor. In 1822 heropbouw van het koor door architect J.B. Van de Cappelle. Ingrijpende restauratie en aanpassing in neogotische stijl in 1896-97 naar ontwerp van architect Jules Goethals, onder meer toevoeging van portaal, zijkapellen en transept, en het vernieuwen van het traceerwerk van de vensters.

Beschrijving

Opgetrokken uit bak- en hardsteen. Driebeukige basilicale kerk met schip van vijf traveeën met westtoren en polygonale zijkapellen, een dubbel transept van één travee en een vlak afgesloten koor met twee zijkapellen, een rechte apsis en een sacristie ten zuiden. Westgevel: puntgevel met hoog spitsboogvormig portaal van 1896 met rechts ernaast polygonaal traptorentje onder leien spits. Vierkante westtoren met spitsboogvormige galmgaten en rond uurwerk. Later aangebrachte puntgevels met spitsboogvensters in zijbeuken en transept. Vensters met neogotisch traceerwerk van 1896.

Interieur

Heden witbepleisterd interieur, voorheen met neogotische sjablonen. Spitsboogvormige scheibogen op bepleisterde ronde zuilen met achtkantige basis en kapiteel. In transept zuilen van Doornikse steen. Houten spitstongewelf. In de zijbeuken houten kruisribgewelven.

Mobilair

Schilderijen: Marteldood van de Heilige Stefanus uit de 19de eeuw; op doek geschilderde kruisweg door L. Tydtgadt, eind 19de eeuw.

Beeldhouwwerk: gepolychromeerd beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind uit de 17de eeuw. Verschillende, nu witgeschilderde heiligenbeelden in hout of plaaster op neogotische sokkels, onder andere van de hand van "Mayer et cie à Munich" (1879 en 1880), van Remi Rooms (1886), van Ch. Verwilghen (1892).

Neogotisch hoofdaltaar van Sint-Maarten van de Gentse beeldhouwer Remi Rooms met tabernakel van J. Van den Eynden-Mattelé geplaatst in 1889; zijaltaren van Onze-Lieve-Vrouw en Heilige Martinus van Tours door A. Synaeve - D'hondt van 1901 en 1902. IJzeren communiebank. Vier eiken biechtstoelen, één in renaissancestijl is van 1659 gedateerd. Eiken kansel in rococostijl hangend aan een zuil met op de kuip taferelen uit het leven van Sint-Martinus, op trap cartouche met geschilderd jaartal 1767. Koorgestoelte in empirestijl uit het eerste kwart van de 19de eeuw en van Remi Rooms van 1923. Eiken lambriseringen uit de 17de en de 18de eeuw.

Oorspronkelijk orgel door de Gentse familie Van Peteghem geleverd in 1792; ingrijpende renovatie in 1870 door P.J. Vereecken; verdere herstellingen en wijzigingen door J. Vergaert, J. Anneessens en firma Stevens. Stenen 18de-eeuws doopvont met koperen deksel en merkwaardige gesmeed ijzeren steun. Negen brandglasramen, drie in koor naar ontwerp van Gustave Ladon van 1899, andere van 1900, 1901, 1902, 1916, 1922, waar onder verscheidene van Gustave Ladon. Oude grafzerken onder meer van de familie Vaernewyck, Dons de Lovendeghem en kanunnik Triest zijn aangebracht in de buitenmuren.