Historiek

Eerste bewijs van het bestaan van een kerk te Knesselare in 1171 wanneer Walter I, bisschop van Doornik het altaar schenkt aan het Onze-Lieve-Vrouwekapittel van Doornik. Mogelijk ging het hier om de kapel op het Prinsenhof, in het bezit van de graven van Vlaanderen, verwoest begin 15de eeuw. Oudste elementen in de vroegere kerk op deze plaats daterend uit 15de eeuw, namelijk het koor en tien zware pijlers van natuursteen; schip en toren volledig vernieuwd in 1790-92 in klassieke stijl. Door snelle bevolkingstoename in de 19de eeuw reeds plannen opgemaakt door architect J. Ghyssels (Gent) in 1843 om de kerk te vergroten onder meer met vernieuwen van het koor en verlengen van de kerk in oostelijke richting, doch niet uitgevoerd. Eerste plannen om een volledig nieuwe, grotere kerk te bouwen ingediend door architect E. de Perre-Montigny (Gent) in 1877; wegens te hoge kostprijs verworpen. Nieuwe plannen door architect De Geyne (Kortrijk), goedgekeurd in 1881. In 1883 echter verbod van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen om de oude kerk te slopen. Uiteindelijke toestemming en volledige sloping van de oude kerk in 1885 en aanvang van de nieuwe bouw. Stopgezet in 1886 door scheuren van de pijlers in Scheldesteen en instortingsgevaar; verplichte sloping. Nieuw plan door architect J. Soete (Roeselare) van 1891, gebaseerd op voorgaande ontwerpen. Nieuwe kerk niet georiënteerd en meer noordwaarts gebouwd met toren op zuidoostelijke hoek in plaats van op het zuidwesten en ingang Kerkstraat. Eerstesteenlegging op 16-8-1892; ingewijd in 1893. Herschilderd in 1913 door de gebroeders Buysse (Knesselare). Sterk beschadigd in 1940, onder meer koor en glasramen en gerestaureerd door architect G. Vandenheuvel en aannemer H. Ryserhove in 1941.

Beschrijving

De huidige plattegrond ontvouwt een driebeukige basilicale kruiskerk met schip van vijf en twee traveeën onderbroken door een transept van twee traveeën; door van twee twee traveeën met vijfzijdige sluiting, links en rechts geflankeerd door sacristie en berging. Ingebouwde vierkante toren op de zuidoostelijke hoek en doopkapel op zuidwestelijke hoek. Sober neogotisch bakstenen gebouw met verwerking van arduin voor plint, lijstwerk, deuromlijstingen, dekstenen en venstertraceringen. Afdekkende leien zadel- en lessenaarsdaken en hoge ingesnoerde naaldspits met windhaan op toren.

Zuidelijke voorgevel uitziend op De Plaats in het perspectief van de huidige Kerkstraat met hoge puntgevel en rechts aansluitende vierkante toren, begrensd door versneden steunberen; spitsboogportaal met archivolten gevat in puntgevel met bekronend beeld van Sint-Willibrordus. Timpaan met chronogram: "SanCto WILLIbrorDo eXtrUXerUnt Me InCoLae" (1893). Groot bekronend spitsboogvenster met neogotische tracering en blindnissen in top. Hoge toren met zes geledingen, gestut door versneden hoeksteunberen, spitsboogportaal en dito vensters en blindnissen. Klokkenkamer met gekoppelde spitsboogvormige galmgaten en uurwerk in dito nis. Rechts aanleunende ronde traptoren. Zijgevels en koor geritmeerd door versneden steunberen en spitsboogvensters en lancetvensters in hoogkoor. Uitgebouwde doopkapel in eerste travee aan Westelijke gevel.

Interieur

Harmonisch neogotisch interieur met basilicale opstand; schip en zijbeuken gescheiden door spitsboogarcade op arduinen zuilen met knopkapiteel. Overwelving door middel van bakstenen kruisribgewelven met arduinen ribben op fijne diensten; sokkels met heiligenbeelden onder baldakijn in schip; doorlopende diensten in het koor. Neogotische beschildering met imitatievoegen, omlopende en aflijnende banden met sjablonenmotieven, banden met teksten, medaillons met banderollen in het bovenste register van het schip; hoogkoor met damastbeschildering in onderste register. Glasramen grotendeels vernieuwd na 1940 door H. Coppejans.

Mobilair

Volledig nieuw neogotisch mobilair uit eind 19de eeuw; drie altaren, communiebank, koorgestoelte, preekstoel, biechtstoelen en doksaal door het atelier Bressers-Blanchaert, eik en gepolychromeerd hout. Hoofdaltaar gewijd aan Heilige Willibrordus, zijaltaren van Onze-Lieve-Vrouw en Heilige Jozef (hersteld in 1943 door Bressers). Orgel van 1896, ontworpen door gebroeders Vereecken (Gijzegem), hersteld in 1918 door L. Daem.