erfgoedobject

Klooster van Waarschoot

bouwkundig element
ID
33296
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33296

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster van Waarschoot
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster van Waarschoot
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Klooster van Waarschoot met rust- en verzorgingstehuis "De Linde" en vrije meisjes- en kleuterschool.

Historiek

Stichting van het "hospitaliergesticht" onder pastoor P. De Vos en zuster Bernardina De Neve, in 1839 (zie gevelsteen) onder de naam "Godvruchtige gemeenschap der zusters van de Heilige Vincentius à Paulo". Schenking van een aantal huizen in de Schoolstraat. Renovatiewerken in 1853 en aankoop van een groentetuin in 1854.

Eerstesteenlegging van de kapel in 1866, naar ontwerp van bouwkundige J. Bethune in neogotische stijl, gewijd 12 mei 1868 (zie gevelsteen) met oorspronkelijk glasramen van J. Bethune van 1871 en 1873 (enkel drie van het koor bewaard) en altaar (verdwenen), communiebank en biechtstoel door L. Blanchaert van 1870.

Belangrijke bouwcampagnes vanaf de tweede helft van de 19de eeuw tot op heden met onder meer nieuwe schoollokalen (1879), nieuwe kloostervleugel en rustoord (1939), aangepast in 1965. Nieuwe Mariakring en kleuterschool aan de Verbindingsweg van 1945.

Huidig grotendeels gerenoveerd complex met gebouwen met verschillende vleugels (nokken loodrecht op en parallel aan de Schoolstraat) geschikt rondom binnentuinen en speelplaatsen en van de straat afgesloten door hoge bakstenen muren met poort ter hoogte van het oude kloostergebouw en op de hoek met de Verbindingsweg.

Centraal, aan de straat gelegen woning van de directeur met erachter gelegen kapel, links klooster- en rusthuisvleugels met ingang via een laat 19de-eeuws neotraditioneel gebouw aan een vroeger steegje en rechts de schoolgebouwen, toegankelijk via de Verbindingsweg.

Centraal, achterin gelegen oudste kloostergebouw van negen traveeën en twee en een halve bouwlaag onder zadeldak (pannen, nok parallel met de straat), voorheen met klokkenstoeltje, van 1839 (confer gevelsteen met opschrift: "Gestict ten Jaere 1839 - wozende Pastor - van Waerschoot en Deken - van het District van Eecloo - De Eerweerden Heer - Petrus De Vos", rechts van ingangsdeur).

Sobere, verankerde baksteenbouw met vernieuwde rechthoekige vensters, verhoogd in de bovenste verdieping, en rechthoekige deur; twee oculi links van de deur. Identieke achtergevel met rechthoekige deur in arduinen omlijsting.

Rechts, aanleunende kapel ter ere van Sint-Jozef, van vijf traveeën met iets smaller koor van één travee met driezijdige sluiting, onder leien zadeldak (nok loodrecht op de straat) tussen aandaken, met zeshoekige houten dakruiter onder hoge naaldspits boven de voorgevel. Neogotisch bakstenen gebouw van 1868 geritmeerd door versneden steunberen waartussen gekoppelde hoge spitsboogvensters. Voorgevel (nu ingebouwd) met spitsboogdeur in grijs geschilderde geprofileerde hardstenen omlijsting met hogels. Links hiervan, gevelsteen met opschrift: "Ter eere van den Heiligen Joseph opgeregt ten Jare des Heeren MDCCCLXVIII onder het bestier van den Eerwaarden heer B. Van Dorpe Pastoor en van Zuster Benedicta Overste".

Oorspronkelijk neogotisch interieur naar ontwerp van architect J. Bethune met glasramen van zijn hand (1871-73) en meubilair van L. Blanchaert (1870) deels verbouwd in 1949 (nieuwe glasramen met uitzondering van het koor, door G. Rigel) en 1965 (herschilderd met uitzondering van het koor) met nieuw altaar waarbij het neogotisch hoogaltaar van L. Blanchaert van 1870 verdween.

Heden nog éénbeukige kapel met iets smaller koor van één travee en driezijdige sluiting, overwelfd met een houten spitstongewelf met gepolychromeerde ribben en sleutels tussen vergulde bladeren. Zijwanden bovenaan nu effen geschilderd (voorheen met sjablonenschildering met Maria- en Jozefmonogram) met zes behouden heiligenbeelden op sokkel (oorspronkelijk waren er tien). Deels behouden beschildering van 1905 door Bressers in en om het koor onder meer met nissen waarin figuratieve voorstellingen, heiligenvoorstellingen en twee taferelen die het onderwijs en het caritatieve werk van de kloostergemeenschap voorstellen.

Mobilair. Neogotische biechtstoel door L. Blanchaert van 1870; neogotische preekstoel (nu uit elkaar gehaald in twee stukken) van 1905; communiebank van L. Blanchaert van 1870 deels hergebruikt in doksaalleuning; neogotische kruisweg van 1888.

  • Archief Klooster van Waarschoot.
  • DE VOS A., Geschiedenis van Waarschoot, Waarschoot, 1990, deel II, p. 235-238, 290-291.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1994: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Waarschoot - Zomergem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het centraal, achterin gelegen oudste kloostergebouw van 1839 werd gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De hoge bakstenen muur met poort ter hoogte van dit voormalig kloostergebouw is eveneens verdwenen.

 

Auteurs: Jacobs, Els
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster van Waarschoot [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33296 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.