erfgoedobject

Gesloten hoeve

bouwkundig element
ID
32156
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32156

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Gesloten hoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Gesloten hoeve en omgeving
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Het huidige complex omvat verschillende gebouwen omheen een rechthoekig erf met centrale mestvaalt. De hoeve is een oude stichting, strategisch ingeplant aan de rand van het dorp, aan een vroegere kruising van de Gelindenstraat en de Kasteelbeek. Het gebouw wordt al weergegeven op de Ferrariskaart, toen nog zonder de huidige linkervleugel (woonhuis).

Historiek

De gesloten hoeve wordt al weergegeven op de Ferrariskaart (1771-1777), toen nog zonder linkervleugel en met een buitenerfse, vrijstaande constructie ervoor. De gebouwen waren ingeplant ter hoogte van de kruising tussen de Gelindenstraat en de Kasteelbeek, aan de rand van Bovelingen-dorp, waar de boomgaardpercelen plaats ruimden voor akkerland. De hoeve vormde de kern van een driehoekig conglomeraat van percelen, waaronder twee grote percelen boomgaard aan de beek en een stuk akkerland ten noorden daarvan.

In de Atlas der Buurtwegen was het complex al tot gesloten geëvolueerd. De beek was blijkbaar nog zichtbaar en er langsheen liep een pad. Grote percelen markeren nog de bij Ferraris zichtbare driehoek.

Beschrijving

Het huidige complex omvat verschillende gebouwen omheen een rechthoekig erf met centrale mestvaalt: een straatvleugel met inrijpoort en stallingen, linkervleugel met woonhuis en aansluitende stallingen, rechtervleugel met stallingen; van de achtervleugel, de oude schuur, bleef slechts de erfzijdegevel bewaard. Het geheel is opgetrokken in baksteen, maar de dienstgebouwen waren oorspronkelijk vakwerkvolumes.

De straatvleugel omvat een laterale, rechthoekige inrijpoort onder houten latei, afgedekt door een pannen zadeldakje. Bij de poort sluit een laag stalvolume aan, waarvan het zadeldak aan straatzijde zwarte pannen draagt, aan erfzijde rode. De aan de poort grenzende kopgevel van het stalletje is gedeeltelijk als trapgeveltje uitgewerkt, de andere kopgevel gaat gedeeltelijk schuil achter een korte uitbreiding onder platdak. Het stalletje reikt echter niet tot aan het woonhuis. De opening tussen beide volumes is gedicht door een muurtje met deur.

De stal is blind aan straatzijde, maar de erfzijdegevel omvat een afwisseling van rechthoekige deurtjes- en venstertjes; centraal is een laadvenster ingebracht onder een puntgevel. Straat- en erfzijdegevel hebben een gecementeerde plint. De plint aan straatzijde is doorgetrokken over de kopgevels van de linker- en rechtervleugel.

Het woonhuis is een monumentaal dubbelhuis, vijf traveeën breed en twee bouwlagen hoog boven een sterk verhoogde begane grond. De tweede bouwlaag is waarschijnlijk het resultaat van een verbouwing. Het huidige lage zadeldak met zwarte pannen vervangt een hoger leiendak. Schrijn- en gootwerk zijn integraal vervangen.

De erfzijdgevel heeft een zeer regelmatige ordonnantie met laat-18de- tot vroeg-19de-eeuwse, rechthoekige muuropeningen (keldergaten, deur en vensters) in een vlakke kalkstenen omlijsting. De centrale ingangsdeur is bereikbaar via een dubbele steektrap met kelderdeur. De deur omvat een deurkalf, vensters hebben sponningbeloop. Het parement is versierd met een gecementeerde plint, hoekblokken en een kroonlijst met guirlandes. Cementguirlandes versieren ook de onderdorpels van de vensters. Deze versieringen ontbreken op de andere gevels. De achtergevel heeft een gelijkaardige ordonnantie als de erfgevel, maar de benedenvensters zijn kleine, beluikte vensters in een kalkstenen omlijsting met sponningbeloop, mogelijk ouder dan de andere muuropeningen. Het deurkalf werd verwijderd. De kopgevel aan straatzijde heeft een blinde eerste bouwlaag. De tweede bouwlaag en de zolder behielden drie kleine vensters van het hoger beschreven type, maar de luiken zijn hier verdwenen.

Bij het woonhuis sluit rechts een laag stalvolume aan, anderhalve bouwlaag hoog onder een zadeldak met Vlaamse pannen. De erfzijdegevel omvat een rechthoekig venster en een deur in een vlakke kalkstenen omlijsting. De overige muuropeningen zijn recent.

De rechtervleugel had oorspronkelijk een zadeldak met Vlaamse pannen. Deze pannen zijn later vervangen door nieuw materiaal. Het volume heeft een erfzijdegevel met gecementeerde plint, getoogde deuren in een gerecupereerde kalkstenen omlijsting, getoogde stalvensters, rechthoekige laadvensters en een poort onder metalen latei. De kopgevel aan de straatzijde heeft een groot laadvenster, de achtergevel een geheel van asemgaten.

Het restant van de achtervleugel omvat de erfzijdegevel met een gecementeerde plint en een centrale, rechthoekige poort. Links is tegen de gevel een schob aangebouwd onder lessenaarsdak met Vlaamse pannen, rechts een dienstvolume in snelbouwstenen onder golfplaat.


Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DL002423, Heers: Aspecten van Mechelen-Bovelingen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32156 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.