erfgoedobject

Stadhuis van Poperinge

bouwkundig element
ID
31050
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31050

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Stadhuis van Poperinge
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historiek

1630: de abt van de Sint-Bertinusabdij van Sint-Omaars verleent toelating tot de bouw van een stadhuis.

Circa 1744: het stadsbestuur, tot dan toe vergaderend in de proosdij, betrekt het nieuwe 'Steehuis' gelegen aan de zuidelijke marktzijde ter hoogte van het huidige oorlogsmonument.

1752 en 1761: respectievelijk uitbreidings- en verbouwingswerken aan het 'Steehuis'.

Kort na 1781: de stedelijke diensten verhuizen naar het 'Groot Sint-Jorishof', een in Lodewijk XVI-stijl verbouwde herberg met onder meer een stadswaag en een gevangenis, op de oostelijke marktzijde tussen de Guido Gezelle- en de Ieperstraat.

1793: verkoop van het door de Franse Revolutie als abdijgoed aangeslagen 'Groot Sint-Joris', nu zogenaamd 'Hôtel de la régence'. Het oude stadhuis wordt opnieuw in gebruik genomen.

1840: aankoop door het stadsbestuur van het 'Groot Sint-Joris' waarvan een gedeelte nog als hotel fungeert.

1874: ook het Vredegerecht en de postdiensten worden ondergebracht in het 'Groot Sint-Joris'.

1906: besluit tot het bouwen van een nieuw stadhuis en postkantoor op de plaats van het te slopen 'Groot Sint-Joris'.

1912: voltooiing van het huidige stadhuis.

Beschrijving

Neogotisch eenheidsontwerp van architect J. Coomans (Ieper), bestaande uit een stadhuis met slank belfort en postgebouw als pendant; de tussenliggende dienstoprit wordt gemarkeerd door geprofileerde arduinen hekpijlers, naar de binnenkoer met recenter kantoorgebouw van de Technische Dienst. Inmiddels verhuisde postdiensten, en voorziene integratie van het gebouw in de stedelijke administratie, zie de huidige aanpassingswerken.

Stadhuispui met twee bronzen gevelplaten die voorzien zijn van meertalige opschriften respectievelijk 'De gemeente Vaux-sous-Chevremont uit erkentelijkheid aan de Stad Poperinge' en 'Ter herinnering aan 6 september 1944, dag der intrede in Poperinge der eerste Poolsche geblindeerde divisie, vechtend voor uwe vrijheid en de onze'.

Stadhuis op grosso modo rechthoekige plattegrond. Baksteenbouw met parement van natuursteen, onder meer Euvillesteen en arduin (sokkel). Twee bouwlagen boven verhoogde begane grond, onder een complex leien zadeldak (nokrichting loodrecht op de Grote Markt).

Voorgevel. Puntgevel met voorgeplaatste hoge hoektoren links, centrale pui bestaande uit twee gesuperposeerde tweedelige loggia's onder een geajoureerde borstwering bekroond door een leeuw met het stadswapen, en risaliet uitlopend op tuitgevel rechts. Dominerende hoektoren als variante op het middeleeuwse belforttype: vierkantig met overkragende tweede geleding, en overgaand in achtkantige lantaarn ter hoogte van de borstwering met polygonale hoektorentjes; ingesnoerde leien spits. Eerste geleding: onder meer spitsboogvensters met klein balkon voorzien van geajoureerde leuning op met loofwerk versierde console. De bovenste geledingen worden gemarkeerd door spitsbogige casementen met traceerwerk in de top. Loggia's: twee gedrukte spitsbogen onder versierde druiplijst, rustend op figuratief uitgewerkte consoles en centrale zuil met eikebladkapiteel; korfbogige bakstenen kruisgewelven met natuurstenen ribben; versierde trekhaken; steektrappen naar de onderste loggia (pui), met geajoureerde leuning. Rechts risaliet met Brugse travee, zie de zijgevels.

Lange linker zijgevel uitziend op de Guido Gezellestraat. De lijstgevel wordt gemarkeerd door negen Brugse traveeën met rechthoekige (eerste bouwlaag) en spitsbogige kruiskozijnen; bogenfries op de borstwering; doorgetrokken druiplijst. Bekronende geajoureerde borstwering met doorgetrokken postamenten op uitgewerkte consoles, onderbroken door de puntgevels van twee brede dakvensters waartussen een dakkapel met puntgeveltje voorzien van schouderstukken; links, vierzijdig hoektorentje onder ingesnoerde leien spits. Soortgelijke rechter zijgevel met bijkomend middenrisaliet (één travee) aanleunend bij haakse uitbouw (twee traveeën) met korfbogige doorgang naar de binnenplaats; ronde traptoren overgaand in polygonale uitkijk, aan de koerzijde.

Voorts, typerende architectonische versieringen in de trant van de zogenaamde neogotiek van de Sint-Lucasscholen, te zien aan het traceerwerk van kruisvensters en boogvelden; ajourwerk van borstweringen, steektrap- en balkonleuningen; figuratief uitgewerkte consoles, kraagstenen (toren) en keellijsten met loofwerk, mensen- en dierenfiguren; kruisbloem- en/of hogelversiering van de geveltoppen, druiplijsten van loggia's en spitsbogige torenvensters; pinakelvormige bekroning uitlopend op vergulde draak van het belfort.

Aansluitend interieur. Hal: bakstenen kruisribgewelven op pilasters met natuurstenen koolbladkapiteel en sokkel; natuurstenen trap met geajoureerde leuning en trappaal voorzien van bekronende gehurkte leeuw met het stadswapen. Feestzaal op de zolderverdieping: vlakke houten zoldering (vernieuwd) boven schaarbalken met korbelen, rustend op gesuperposeerde consoles, respectievelijk van hout met figuratieve voorstelling (dierenkoppen, mensenhoofden) en van natuursteen (onderaan); witbeschilderde neogotische schouw (natuursteen) met gepolychromeerd houten beeld van de Heilige Walbertus, gesigneerd en gedateerd 'L. Degheus. 1977'.

Voormalig postgebouw en postmeesterswoning, van twee bouwlagen in aansluitende vereenvoudigde bouwtrant, voornamelijk getypeerd door risalietvormende trapgevel links, en verdiepte stenen kozijnen met traceerwerk in het boogveld.

  • COUTTENYE A. 1982: Het stadhuis te Poperinge, Aan de Schreve 7.4, 22-26.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

In de Guido Gezellestraat geeft een korfboogdoorgang uit op een binnenplaats met executiepaal en cellen, die gebruikt werden tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de vier politiecellen werden militairen opgesloten omwille van kleine misdrijven zoals een vechtpartij of openbare dronkenschap, of in afwachting van een uitlevering, proces of, vanaf 1916, executie. Ten minste acht mannen werden tegen de muur van een halfopen kolensliet achteraan de binnenplaats terechtgesteld. De muur was bekleed met zandzakjes tegen terugkaatsende kogels. Twee van de vier politiecellen zijn bewaard. De site is nu ingericht als gedenksite.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Stadhuis van Poperinge [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31050 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.