erfgoedobject

Oorlogslandschap Sanctuary Wood

bouwkundig / landschappelijk element
ID
308468
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308468

Beschrijving

Sanctuary Wood, waarvan het noordelijk deel nu Hogebos geheten wordt, is een bos op ongeveer anderhalve kilometer ten oosten van Zillebeke, ten noordnoordoosten van het gedenkteken Hill 62, het museum Hill 62 en de begraafplaats Sanctuary Wood Cemetery. In het bos zijn nog diverse restanten uit de Eerste Wereldoorlog aanwezig. Het betreft kraters, (restanten van) betonnen constructies en spoorweginfrastructuur. 

Historische achtergrond

Het huidige Hogebos is kleiner dan zijn voorganger, die Sanctuary Wood heette en ook nog ten zuiden van de Canadalaan (pas na de Eerste Wereldoorlog aangelegd) liep. Het bos werd Sanctuary Wood geheten omdat de plek in november 1914 (Eerste Slag bij Ieper) een rustplaats was voor de troepen. Het verhaal wil dat verdwaalde militairen hier werden samengebracht onder het bevel van generaal Bulfin (2de brigade), die hen verzekerde dat ze “in sanctuary” waren en zonder zijn uitdrukkelijke toestemming nooit bij de gevechten konden worden ingeschakeld.

In 1915 kwam de frontlinie steeds dichter bij Sanctuary Wood, zeker toen de Duitsers zich in mei 1915 in het oosten van het bos bevonden en de Britten en Fransen die in het westen van het bos vertoefden, opjaagden.

Enkele mijnkraters in het hoogste gedeelte van het huidige Drieblotenbos, door de Duitsers Trichterstellung geheten, door de Britten The Birdcage, dateren van de zware gevechten die hier woedden eind september 1915. Op 25 september bestormden de Britten het bos, zodat ze konden verhinderen dat Duitse eenheden richting Loos zouden vertrekken. Diezelfde dag lieten ze drie mijnen ontploffen en konden ze het bos veroveren. 's Avonds hadden de Duitsers hun stellingen in het oostelijk deel van het bos alweer stevig in handen. Een Brits bataljon van de Gordon Highlanders werd hierbij omsingeld en bijna volledig vernietigd. Duitse manschappen ontdekten dat een deel van een tunnel, via één van de nieuwe kraters, nog bruikbaar was en ondergroeven op vier dagen tijd van hieruit een kleine uitstulping in de Britse linies. Van hieruit organiseerden ze een tegenaanval en lieten ze op 29 september een deel van de Britse linies de lucht in vliegen. Op vijf dagen tijd vielen hier ongeveer 1.000 doden.

Tijdens de Slag om Mount Sorrel (van 2 tot 13 juni 1916) lag het bos in het centrum van de gevechten. De Canadese 3de divisie, die uit manschappen bestond die nog niet aan de gevechten hadden deelgenomen, bezette hier het front bij het uitbreken van de aanval en werd zwaar door de Duitsers onder vuur genomen. Tijdens de daaropvolgende Duitse aanval werd een groot deel van Sanctuary Wood, Hill 62, Armagh Wood en Mount Sorrel ingenomen, ten koste van vele slachtoffers. Een slecht voorbereide tegenaanval op 3 juni mislukte. De volgende dagen werden de Canadezen nog verder achteruit gedreven, richting Ieper. Een tegenaanval op 13 juni lukte nu wel en wordt beschouwd als de eerste Canadese succesvolle aanval.

Er kon nu nauwelijks nog sprake zijn van bos, het terrein was herschapen in een modderpoel. Tot juni 1916 waren er drie Britse begraafplaatsen in Sanctuary Wood, allemaal ontstaan in de periode mei-augustus 1915. Ze bevatten respectievelijk 56, 55 en 101 doden. De eerste twee bevonden zich aan de westkant van het bos, de derde bevond zich in een open plek aan de oostkant van het bos. Tijdens de Slag om Mount Sorrel werden de drie begraafplaatsen volledig vernield. Er bleven alleen nog sporen van de tweede begraafplaats over, die de basis vormden van de huidige begraafplaats.

Aan beide kanten van het bos werden loopgraven, betonnen constructies en andere versterkingen aangelegd. De Duitse stellingen aan de oostkant van het bos werden op Britse militaire stafkaarten bedacht met variaties op "Ignorance" (noordkant van het bos), "Jackdaw" (centrum) en "Jam" meer naar het zuiden (deel uitmakend van het "Vince Street – Jam Row"-systeem), waar zich nu het huidige museum met de loopgraven bevinden.

Ten gevolge van de Derde Slag bij Ieper moesten de Duitsers hun terrein in Sanctuary Wood prijsgeven, doch in het voorjaar van 1918 zouden ze tijdens het Duitse Lente-Offensief het ganse bos inpalmen. Op 28 september 1918 werd Sanctuary Wood definitief veroverd door de 9th (Scottish) Division.

  • The Imperial War Museum Trench Map Archive on CD-rom [CD-rom uitgegeven door The Naval & Military Press in association with the Imperial War Museum], Zillebeke, 28 NW4 & NE3, 5a, 01/04/1917.
  • COOMBS R. 2001: Before endeavour fades. A guide to the battlefields of the First World War, London.
  • SCOTT M. 1992: The Ypres Salient. A guide to the cemeteries and memorials of the Salient, Norwich-Norfolk.
  • Informatie verkregen van Bert Heyvaert (12 september 2005).

Bron: WOI Relict (798): Oorlogslandschap Sanctuary Wood (Zillebeke - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Betonnen militaire post 1 Sanctuary Wood

  • Omvat
    Betonnen militaire post 2 Sanctuary Wood

  • Omvat
    Betonnen militaire post 3 Sanctuary Wood

  • Omvat
    Betonnen militaire post 4 Sanctuary Wood

  • Omvat
    Mijnkraters 25/9/1915 'Sanctuary Wood'

  • Is gerelateerd aan
    Canadese gedenksite Hill 62

  • Is gerelateerd aan
    Esdoorndreef of 'Maple Avenue' als vredesdreef

  • Is gerelateerd aan
    Museum Hill 62 - Sanctuary Wood met loopgraven en bunkers

  • Is gerelateerd aan
    Sanctuary Wood Cemetery

  • Is deel van
    Zillebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oorlogslandschap Sanctuary Wood [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/308468 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.