erfgoedobject

Karmelietessenklooster

bouwkundig element
ID
30811
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30811

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Karmelietessenklooster
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

In de eerste helft van de 19de eeuw gebouwd kasteel gelegen middenin een beboomd park met achterliggende ommuurde tuin. Geasfalteerde oprit, afgezoomd met linden en sierstruiken, leidend naar geasfalteerd voorplein, gedomineerd door beeld van Heilige Theresia van Avila omringd met sierheesters. Kasteel in 1843 bewoond door baron Dominique van Zuylen van Neyvelt, toenmalig burgemeester; in 1894 door erfenis overgaand op senator Paul Vandenpeereboom, die het later de naam "Frezenbergkasteel" geeft, en in 1924 het kasteel en hovingen schenkt aan de zusters ongeschoeide karmelietessen. In 1925 wordt het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Frezenberg - voor de Eerste Wereldoorlog vereerd in een veldkapelletje, gelegen nabij het van oudsher genoemd Frezenbergkasteel, aan de Vijverbeek alhier overgebracht. In 1925-1926 wordt aan het klooster een ruime kapel voor het publiek toegevoegd.

Eclectisch kasteel met neoclassicistische inslag; vijf traveeën en twee bouwlagen op verhoogde begane grond, onder schilddak (leien) met dakkapellen voorzien van driehoekig fronton naar ontwerp van architect Edouard Ramaekers (Brussel) van 1922. Links aanleunende hoektoren op rechthoekige plattegrond van één op twee traveeën en drie bouwlagen, onder hoog schilddak (leien) met smeedijzeren sierhek. Toegevoegde vijfzijdige erker onder plat dak rechts van de inkom, waardoor de bordestrap alhier verdween, zie oude foto. Erkervormige uitbouw onder plat dak, oorspronkelijk afgezet met balustrade tegen rechter zijgevel. Ernaast, ronde hoektoren met licht overkragende verdieping, onder spits (leien) met gietijzeren leliebekroning. Tegen de tuingevel, recenter aangebouwde kloostervleugels (nokrichting loodrecht op het huis, ontoegankelijk). Met schijnvoegen bepleisterde, grijsgeschilderde baksteenbouw. Aflijnende houten gootlijst op klossen. Arduinen portiek, cordons en lekdrempels op diamantkopconsoles. Voorgevel. Licht getoogde kelderopeningen met diefijzers. Rechthoekige vensters in geriemde omlijsting. Middenrisaliet: rondboogdeur in geriemde omlijsting op de bovenverdieping; rechthoekige, deels beglaasde vleugeldeur met aansluitende portiek onder bekronend balkon- verdwenen balustrade - voorzien van een fries met trigliefen en cirkelmotieven, onder houten kroonlijst op klossen, rustend op Toscaanse zuilen en pilasters en bereikbaar via links gelegen bordestrap met balustrade, eindigend op gecanneleerde trappaal met bolbekroning. Links hoektoren met analoge muuropeningen, deze van de voorgevel vervangen door een halfrond bovenlicht, zie aangebouwde kapel. Torendak oorspronkelijk voorzien van dakkapellen; idem aan deze van het hoofdgebouw.

Links tegen de toren aanleunende kapel van drie traveeën en één bouwlaag op verhoogde begane grond onder schilddak (nokrichting parallel aan het huis, leien), daterend van 1925. Gevelritmering door middel van rechthoekig spaarvelden met rondbogige bovenlichten tussen lisenen. Aflijnende gelede kroonlijst. Lager voorportaal onder plat dak met aansluitende bordestrap, ter hoogte van de eerste travee. Eénbeukig gewit interieur van drie traveeën met smallere en lagere koortravee rechts en lage uitbouw links. Tongewelf met gordelbogen, overgaand in pilasters, en steekkappen ter hoogte van de bovenlichten; tongewelf zonder gordelbogen, boven koor en uitbouw.

Rechts, voor het kasteel, kapel, gebouwd in 1861 door baron van Zuylen van Neyvelt, beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hersteld in 1945 door de zusters karmelietessen en voorzien van een calvarieberg, ingewijd op 29 september 1946. Rood bakstenen kapel van één travee op rechthoekige plattegrond, onder overkragend zadeldak (leien), gedateerd 1861 in uitgewerkte muurankers van voorgevel. Haaks op elkaar gestelde hoeksteunberen met versnijding, voorzien van arduinen dekplaten. Voorpuntgevel met rondbogige ingang in recentere, geel bakstenen omlijsting op imposten, met gietijzeren hek. Erboven, natuurstenen wapenschild van baron van Zuylen van Neyvelt. Zijgevels op sokkel; rondboogvenster in een vlakke, bakstenen omlijsting met doorgetrokken lekdrempel en bakstenen druiplijstje. Gecementeerde achtergevel. Grijsgeschilderd interieur onder spitstongewelf op kroonlijst. Gekruisigde Christus (plaaster) boven altaartje met opschrift "Vrede bracht hij door het bloed van zijn kruis. Col. I. 20". Altaarplaat met inscriptie "10 Maii 1940. 6 Septembris 1944. 7 Maii 1945. Christus vincit. Christus regnat. Christus imperat".

  • Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten, 12.886.
  • Rijksarchief Brussel, De Karmel van de Frezenberg, in De IJzerbode, V, nummer 10 oktober 1975, p. 1-2.

Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was het kasteel aan de Frezenberg als buitenverblijf in handen van senator van den Peereboom. Tijdens de oorlog verbleven er verschillende Britse eenheden in dit kasteel, dat op Britse militaire stafkaarten aangeduid werd met Halifax of simpelweg met Belgian Chateau. Rondom het kasteel werden loopgraven en bunkers opgetrokken, waarvan er één aan de noordoostelijke en één aan de zuidwestelijke zijde van de tuin bewaard is. Ten westen liep een smalspoor. Na de oorlog kwam het kasteel in handen van de zusters Karmelieten (1923-24), die het ombouwden tot een klooster. Tijdens de Tweede Wereldoorlog konden de zusters Karmelieten de Duitsers "buitenhouden", volgens hen het gevolg van hun gebeden. Als dank herbouwden ze een bestaande kapel die hier in 1861 door baron Dominique van Zuylen van Nyevelt, burgemeester van Vlamertinge was opgericht. Voor de kapel werd aan weerszijden een combinatie van rustieke stenen geplaatst, afkomstig van het puin van de Sint-Pieterskerk van Ieper, met in het midden een zitbank in cement.

  • BOGAERT N. & DECOODT H. 2005: Gedenkkapel met calvarie Frezenbergklooster (Vlamertinge – WOI-WOII) [online], https://id.erfgoed.net/teksten/393185 (geraadpleegd op 24 augustus 2022).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Britse militaire post

  • Is gerelateerd aan
    Britse militaire post

  • Is deel van
    Marshofstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Karmelietessenklooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30811 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.