erfgoedobject

Oude Heirbaan

landschappelijk element
ID
307685
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307685

Beschrijving

De Oude Heirbaan tussen Grammene en Gottem wordt langs weerszijden geflankeerd door bomenrijen van rode beuk (Fagus sylvatica ‘Atropunicea’).

Deze steenweg is een aftakking van de steenweg Gent-Deinze-Tielt, richting Gottem-Oeselgem, die parallel met de vallei van de Leie loopt. Deze N440 gaat terug op een zeer oud wegtracé dat reeds op de Kabinetskaart van de Ferraris (circa 1777) staat. De naam ‘heirbaan’ wijst mogelijk op een Romeinse oorsprong. De weg loopt dwars over de kouterrug en snijdt halverwege tussen Grammene en Gottem doorheen de alluviale vallei van de Mandelbeek.

Het typische profiel van de steenweg met straatbomen is vrij gaaf bewaard gebleven. De wegbeplanting is nog bijna volledig intact zodat het dreefaspect nog goed waar te nemen is. Alle bomen zijn opgesnoeid tot een takvrije stamhoogte van 3 meter. De plantafstand in de bomenrijen zelf bedraagt 10 meter, de plantafstand tussen de twee rijen 14 meter. De dikste boom heeft een omtrek van 240 centimeter.

Langs de volledige lengte van de steenweg zijn er aan de buitenzijde van de bomenrijen langsgrachten aangelegd. De bomen zijn aangeplant aan de toprand van deze grachten. Wellicht is de weg later verbreed waardoor de bomen momenteel in een smalle wegberm staan.

De bomen die langs steenwegen werden aangeplant hadden verschillende nutsredenen. Ze markeerden het wegtracé in de winter zodat de passage veiliger werd. Ze boden beschutting tegen regen en wind. In de zomer zorgden ze voor schaduw voor de reiziger. De houtopbrengst van de kaprijpe bomen hielp de overheid in het bekostigen van de aanleg en het onderhoud van de weg. Daarnaast waren er ook esthetische redenen om bomenrijen langs wegen aan te leggen, wat nog heel mooi waar te nemen is in deze rode beukendreef.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Bogaert C. & Lanclus K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N3, Brussel - Turnhout.
  • Thomas Van Driessche, Paul Van den Bremt, Koen Smets 2017: Handleiding voor het beheer van historische dreven en wegbeplantingen, Onroerend Erfgoed, p. 28-47.

Auteurs: Schepens, Annelies; Vanmaele, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oude Heirbaan [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307685 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.