erfgoedobject

Meergezinswoning in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
307605
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307605

Beschrijving

Meergezinswoning in beaux-artsstijl gebouwd in opdracht van 'agent commercial' R. Waterkeyn, naar een ontwerp door de architecten H. Franck en Zoon uit 1925.

Over het leven en het werk van Henri Franck en zijn zoon Leopold Franck, als architecten actief vanaf het begin van de jaren 1920, is tot dusver weinig bekend. Vader en zoon Franck promootten zich ook als gezworen landmeters en hypotheekverstrekkers voor het bouwen van woningen. De meergezinswoning Waterkeyn sluit qua stijl en vormgeving aan bij de reeds gekende ontwerpen uit het oeuvre van H. Franck en Zoon, dat voornamelijk uit stadsvilla's en burgerhuizen bestaat, waarvan verschillende in Berchem. Vader en zoon Franck beoefenden zeer uiteenlopende stijlen, gaande van beaux-arts en art deco tot cottagestijl en het eclecticisme. Ook de woningen Koninklijkelaan 9, 49 en 73 werden ontworpen door H. Franck en Zoon, evenals de woningen op nummers 20, 74 en 76. Dat het architectenduo in deze periode zo veel opdrachten van kapitaalkrachtige bouwheren wist te verkrijgen in de wijk, duidt op een gevestigde reputatie in de betere kringen. In 2007 werd het pand gerenoveerd naar ontwerp van architect Marc Van Bortel.

De woning beantwoordt aan de typologie die de architectuur van de Koninklijkelaan kenmerkt. Het gaat om een bebouwing van overwegend burgerhuizen uit de jaren 1920 en 1930. Zoals de bouwvoorschriften opleggen, zijn de voortuintjes telkens afgesloten door een ijzeren hekwerk. Het smeedijzeren hekwerk met boogvormig poortje en bewerkte natuurstenen posten bleef hier integraal bewaard. De woning sluit aan bij de aanpalende panden, een ensemble van witte natuurstenen gevels eveneens in klassieke stijl. De woning toont qua stijl en ornament gelijkenissen met een aantal andere woningen in het straatbeeld, wat getuigt van de populariteit van de beaux-artsstijl omstreeks de jaren 1930. Desalniettemin zijn er diverse verschillen terug te vinden in gevelopbouw en materiaalgebruik van deze woningen, wat tezelfdertijd de verscheidenheid van de stijl aantoont.

De onderkelderde rijwoning met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën bestaat uit drie bouwlagen onder een plat dak. De lijstgevel heeft een parement uit beschilderde witte natuursteen op een plint uit blauwe hardsteen, en kent een duidelijk horizontale geleding door de toepassing van waterlijsten en cordonvormende lekdrempels. In overeenstemming met de opdeling in hoofd- en nevenruimten in het interieur, legt de asymmetrische compositie van de gevel de klemtoon op het brede zijrisaliet links. Dit wordt benadrukt door een bow-window met vierlichten die oploopt over de eerste twee bouwlagen, bekroond door een smeedijzeren borstwering met natuurstenen posten. De eerst twee bouwlagen zijn opengewerkt door muuropeningen met afgeronde bovenhoeken. Het bovenste register onderscheidt zich door rondboogvensters, waarbij het drielicht in het risaliet is gevat binnen een korfbogig spaarveld, geaccentueerd door een festoenlijst, strikken en een bekronende cartouche. De gevelbeëindiging bestaat uit een een houten kroonlijst, in het risaliet gekornist op consoles en klossen. Van het oorspronkelijke houten schrijnwerk zijn op de begane grond de guillotineramen en vleugeldeur met siersmeedwerk en kleine roeden in het bovenlicht bewaard.

De plattegrond van de woning beantwoordt aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en smalle achterbouw bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen biedt de gelijkvloerse verdieping ruimte aan de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en veranda, geflankeerd door de keuken annex wasplaats en badkamer in de achterbouw. Op zowel de eerste als de tweede verdieping wordt de planopbouw van de gelijkvloerse verdieping mits enkele aanpassingen herhaald. Centraal werd hier een slaapkamer voorzien, met op de plaats van de inkomhal een zogenaamd “toilet” of opsmukkamertje.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 961#7817, 961#7880 en 3238#696.

Auteurs: Kint, Elisa
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Meergezinswoning in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307605 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.