erfgoedobject

Noordede

landschappelijk element
ID
307520
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307520

Beschrijving

Middeleeuws afwateringskanaal in de historische watering van Blankenberge.

De Noordede is één van de centrale ontwateringsgrachten in de watering van Blankenberge. Zijn ontstaan dateert uit de beginperiode van de indijking van de kustvlakte rond de 10de-11de eeuw. Inpoldering, bedijking en afwateringskanalen vormen een samenhangend geheel, want zonder indijking kon de mens het op zee gewonnen land niet intensief gaan bewerken en zonder een goed doordacht stelsel van afwateringskanalen kon hij het land niet tegen afstromend regenwater beschermen. Met een goede waterbeheersing stond of viel de landbouw in dit laag gelegen, natte poldergebied. Samen met de Blankenbergse vaart vormde de Noordede de hoofdas in het afwateringssysteem. Een netwerk van kleinere waterwegen sloot erop aan. De hoofdwaterwegen zorgden voor de afvoer van het overtollige water naar zee (via de Blankenbergse vaart) of naar de getijdegeulen in Oostende in het geval van de Noordede.

In Zuienkerke takte de Noordede aan op de Blankenbergse vaart en in Bredene waterde hij uit. Ter hoogte van de Blauwe Sluis (Sluizenstraat 154, Bredene) dook de Noordede onder de dijk die de grens van het territorium van de watering van Blankenberge vormde. Oorspronkelijk waterde de Noordede af in de Ieperleet (nu kanaal Oostende-Brugge). Het beleg van Oostende (1601-1604) had daar in het begin van de 17de eeuw de hele landschappelijke situatie hertekend. Daar hadden zich nieuwe getijdegeulen gevormd nadat de verdedigers van de stad de duinen hadden doorgestoken. In één van die geulen waterde de Noordede toen uit (Rijkarchief Brugge, KP, nr. 279). Een 18de-eeuwse kaart toont hoe de situatie in de tussentijd was geëvolueerd. De geulen waren gedempt en ingepolderd. De Noordede kronkelde verder westwaarts tot in de haven van Oostende (Rijkarchief Brugge, KP, nr. 330). De diepte van het afwateringskanaal evolueerde van ongeveer 85cm vanaf de Blankenbergse vaart tot 160cm in Oostende.

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen, nr. 166: Kaart met de afwatering naar het kanaal van Plassendale, via de Nieuwe Sluisvliet, van de streek tussen dit kanaal en de Blankenbergse watergang ter hoogte van Lissewege, 17de eeuw, Cartesius [online], https://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=513/513_0521_000/513_0521_000_00166_000/513_0521_000_00166_000_0_0001.jp2 (geraadpleegd op 26 juni 2019).
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plannen, nr.598: Figurative kaert en aenwysinge van de waeteringe van Eyensluys, en de landen gelegen tusschen de rivieren van Brugge op Wassendale, door landmeters Sappart en Pasman, 1672, chaal: 1:72952, Cartesius [online], http://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=514/514_0549_000/514_0549_000_00598_000/514_0549_000_00598_000_0_0001.jp2 (geraadpleegd op 26 januari 2020).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen, nr. 330: Kaart met metingen en peilingen van de Noord-Eede, gemaakt door J. Maelstaf en J.Drubbele, landmeters, 1776, Cartesius [online], https://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=513/513_0521_000/513_0521_000_00330_000/513_0521_000_00330_000_0_0001.jp2 (geraadpleegd op 26 juni 2019).
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plannen, nr.598: Figurative kaert en aenwysinge van de waeteringe van Eyensluys, en de landen gelegen tusschen de rivieren van Brugge op Wassendale, door landmeters Sappart en Pasman, 1672, chaal: 1:72952, Cartesius [online], http://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=514/514_0549_000/514_0549_000_00598_000/514_0549_000_00598_000_0_0001.jp2 (geraadpleegd op 26 januari 2020).
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen, nr. 279: Kaart met de uit te voeren werken die de afwatering van de watering van Blankenberge moet verzekeren via het kanaal van Oostende, 18de eeuw, Cartesius [online], https://search.arch.be/imageserver/topview.php?FIF=513/513_0521_000/513_0521_000_00279_000/513_0521_000_00279_000_0_0001.jp2 (geraadpleegd op 28 mei 2019).
    COORNAERT M. 1967: Uitkerke: de topografie, de geschiedenis en de toponimie van Uitkerke en Sint-Jans-op-de-dijk tot omstreeks 1900, S.l.

Auteurs: Verboven, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Blankenbergse vaart

  • Is deel van
    Bredene

  • Is deel van
    Houtave

  • Is deel van
    Klemskerke

  • Is deel van
    Vlissegem

  • Is deel van
    Zuienkerke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Noordede [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307520 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.