erfgoedobject

Eenheidsbebouwing in art deco

bouwkundig element
ID
307279
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307279

Juridische gevolgen

Beschrijving

Dit hoekensemble van zes burgerhuizen en een café langs de Bouwmeestersstraat en Klinkkouterstraat in art deco werd in 1930 ontworpen. Op de hoek van de twee straten werd strategisch een café ingepland op de gelijkvloerse verdieping. De bouwaanvragen werden allemaal ingediend door Michel Casaert of Caesaert, die aannemer van beroep was. Zijn naam komt meermaals voor in de bouwdossiers van de Klinkkouterstraat en de Bouwmeestersstraat. Voor het ontwerp van de woningen werkte hij samen met verschillende tekenaars, waaronder A. Bekaert voor nummer 40.

De bouw van de woningen werd in vier aparte bouwaanvragen aangevraagd. Enkel van het pand in de Bouwmeestersstraat 44 was geen bouwaanvraag meer aanwezig in het stadsarchief, maar deze werd waarschijnlijk eveneens door Casaert opgetrokken. Ook de eenheidsbebouwing in art deco op de hoek van de Aannemersstraat 155-161 en Klinkkouterstraat 86-88 werd door hem gebouwd.

Dit gedeelte van de Klinkkouterstraat wordt gekenmerkt door een even straatwand die zeer uniform opgevat is. Er is uitsluitend baksteenarchitectuur uit het interbellum aanwezig met gelijke kroonlijsthoogte. Elementen zoals dubbelhoge erkers, friezen met siermetselwerk en houten kroonlijsten komen bijna identiek bij veel van de woningen voor. Het ensemble sluit daarom perfect aan in de gevelwand, maar nummer 54 valt op met zijn polygonale gevelopeningen. De Bouwmeestersstraat bestaat echter uit een heterogene aaneengesloten bebouwing. De woningen in het ensemble passen qua stijl, materiaalgebruik en volumetrie in het straatbeeld, en sluiten aan bij de woning aan de rechterzijde. Verder is het ensemble beeldbepalend door zijn grote omvang en ligging op een straathoek.

Het ensemble bestaat uit zes rijwoningen en een hoekpand, alle met gelijkaardige kenmerken. De woningen tellen drie bouwlagen onder een pannen zadeldak met de nok parallel aan de straat, waarbij het hoekpand een afwijkende nokhoogte meegekregen heeft. De lijstgevels staan op een gecementeerde plint, versierd met breuksteenimitatie, en worden bovenaan afgeboord door een uitkragende houten kroonlijst op modillons. Kenmerkend voor het ensemble is dat de kroonlijst ritmisch in- en uitzwenkt ten opzichte van de rooilijn door de onderliggende erkerpartijen. Enkel bij Klinkkouterstraat 54 en de woningen in de Bouwmeestersstraat bleef de originele kroonlijst bewaard. De gevelvlakken zijn opgebouwd uit een rood baksteenparement, waarbij reliëf gecreëerd wordt door siermetselwerk en lisenen. De lijstgevels worden bovenaan telkens afgesloten door een fries van siermetselwerk, variërend per woning. Op de polygonale gevelopeningen van de uiterst linkse woning na zijn alle openingen rechthoekig. Al het schrijnwerk werd vernieuwd. Hoewel het ensemble er zeer uniform uitziet door het gelijkaardig materiaalgebruik en gevelelementen, zijn alle woningen toch verschillend ingedeeld en vormgegeven.

Klinkkouterstraat 54 heeft op de gelijkvloerse verdieping twee identieke vensters aan de linkerzijde en een deur boven een hardstenen trede aan de rechterzijde. Alle gelijkvloerse gevelopeningen hebben getrapte dagkanten en zijn op de bovenhoeken geaccentueerd door gecementeerde vlakken. De bovenverdiepingen zijn identiek uitgevoerd, waarbij een driezijdige erker boven een gedecoreerde console en gecementeerde aanzet doorloopt over beide verdiepingen. De erker is in elke zijde opengewerkt met een venster waarbij de borstwering versierd is met siermetselwerk. In de rechtertravee is een smal venster met gelijkaardige versiering in de borstwering aanwezig. De overgang tussen de eerste en tweede verdieping wordt gemarkeerd door een band van uitkragend metselwerk.

Klinkkouterstraat 52 heeft op de gelijkvloerse verdieping een venster aan de linkerzijde en een deur bovenop een hardstenen trede aan de rechterzijde binnen verdiepte dagkanten. De overgang met de eerste verdieping wordt gemarkeerd door een bepleisterde band, die aan de linkerzijde doorgetrokken is over de aanzet van de driezijdige erker. De erker is langs alle zijden opengewerkt met gekoppelde vensters en is bovenaan afgelijnd met een vernieuwde kroonlijst boven getrapt metselwerk. Rechts daarvan verlicht een smal venster de eerste verdieping. De tweede verdieping telt slechts één travee en is symmetrisch uitgewerkt, waarbij een centraal korfboogvormig venster geflankeerd wordt door twee lisenen met getrapte aanzet.

Klinkkouterstraat 50 betreft het hoekpand en lijkt visueel uit twee woningen te bestaan gezien zijn omvang, de aanwezigheid van twee toegangsdeuren en het verschil van vormgeving van gelijkvloerse gevelopeningen. De bovenverdiepingen zijn identiek vormgegeven, afwijkend van de gelijkvloerse verdieping. De gevelpartijen worden door drie gevelhoge lisenen ingedeeld in vier ongelijke gevelvlakken, waarvan twee langs de Klinkkouterstraat, één op de afgeschuinde hoektravee en één langs de Bouwmeestersstraat. In het linkse gevelvlak zijn op de gelijkvloerse verdieping twee identieke gekoppelde vensters aanwezig, waarnaast een hardstenen trede naar een deur binnen verdiepte dagkanten leidt. Daarboven loopt een driezijdige erker op getrapte console en met bepleisterde aanzet door over beide bovenverdiepingen. Alle zijden zijn opengewerkt met vensters die in de borstwering siermetselwerk bevatten. De onderzijde van de vensters van de eerste verdieping en de overgang met de tweede verdieping worden geaccentueerd door een band van uitkragend metselwerk dat over de gehele woning doorgetrokken is. Bij de overige gevelvlakken is er op de gelijkvloerse verdieping telkens één breed venster onder een bepleisterde latei aanwezig dat de functie als café verraadt, in de hoektravee betreft dit een brede inkomdeur. Op de verdiepingen wordt het gevelvlak boven de cafévensters telkens ontdubbeld, waarbij in de linkertravee telkens twee identieke vensters met verdiepte borstwering aanwezig zijn. Deze vensters komen identiek terug in de bovenverdiepingen van de hoektravee en de linkerzijde van de rechtertravee. Rechts daarvan is een identieke erker uitgewerkt zoals in het uiterst linkse gevelvlak.

Bouwmeestersstraat 44 is ingedeeld in een deurtravee aan de rechterzijde en een brede venstertravee aan de linkerzijde. Onderaan de rechtertravee leidt een hardstenen trede naar een deur binnen getrapte dagkanten. Daarboven is per verdieping telkens een identiek venster uitgewerkt. De venstertravee is gevat tussen twee lisenen, waarbij de gelijkvloerse verdieping verlicht wordt door een breed venster. Daarboven loopt een bow window met bepleisterde aanzet door over beide bovenverdiepingen. De erker is opengewerkt door drie gekoppelde vensters waarvan de borstwering versierd is met verticaal metselwerk.

Bouwmeestersstraat 42 is ingedeeld in een deurtravee aan de rechterzijde en een brede venstertravee aan de linkerzijde. Onderaan de rechtertravee leidt een hardstenen trede naar een deur binnen verdiepte dagkanten. Daarboven is per verdieping telkens een identiek venster uitgewerkt met verdiepte borstwering. De venstertravee is gevat tussen twee lisenen, verticaal geaccentueerd door siermetselwerk, waarbij de gelijkvloerse verdieping verlicht wordt door twee identieke gekoppelde vensters met siermetselwerk op de tussenpenant. Daarboven loopt een tweezijdige erker met bepleisterde aanzet door over beide bovenverdiepingen. De erker is in elke zijde opengewerkt met een identiek venster met siermetselwerk in de borstwering.

Bouwmeestersstraat 40 wordt op de gelijkvloerse verdieping verlicht door twee identieke gekoppelde vensters aan de linkerzijde, waarnaast een hardstenen trede naar een deur binnen verdiepte dagkanten leidt. De bovenverdiepingen zijn symmetrisch uitgewerkt, waarbij een centrale driezijdige erker over beide verdiepingen doorloopt. De erker op bepleisterde aanzet is in alle zijden opengewerkt met een venster en de hoeken worden geaccentueerd door lisenen.

Bouwmeestersstraat 38 is ingedeeld in een deurtravee aan de rechterzijde en een brede venstertravee aan de linkerzijde. Onderaan de rechtertravee leidt een hardstenen trede naar een deur, waarboven per verdieping telkens een identiek venster uitgewerkt is met verdiepte borstwering. De venstertravee is gevat tussen twee lisenen, waarbij de gelijkvloerse verdieping verlicht wordt door drie identieke gekoppelde vensters met siermetselwerk op de tussenpenanten. Daarboven loopt een driezijdige erker met bepleisterde aanzet door over beide bovenverdiepingen. De erker is in elke zijde opengewerkt met een identiek venster met siermetselwerk in de borstwering.

De ontwerper gaf alle woningen volgens de bouwplannen een identieke conventionele enkelhuisindeling mee, waarbij enkel de achterbouw onderling licht verschilt. Via de voordeur betreedt men de inkomhal met trap, waarnaast een salon langs de straatzijde in verbinding staat met een eetplaats. Achter de eetplaats is naast de koer een smallere aanbouw aanwezig, waarbij een keuken, bergplaats, toilet en eventueel een schotelhuis aanwezig zijn. Van de bovenverdiepingen zijn geen bouwplannen beschikbaar, er kan van uitgegaan worden dat zich hier de slaapkamers bevinden. Verder zijn de woningen volledig onderkelderd. Van Bouwmeestersstraat nummers 44 zijn geen bouwplannen beschikbaar, vermoedelijk volgt deze woning identiek de indeling van de overige woningen.

Het hoekpand is ingedeeld in een café ter hoogte van de hoek van het perceel en een woongedeelte langs de Klinkkouterstraat. Via de deur in de hoektravee betreedt men een grote open caféruimte die uitgeeft op een keuken. De voordeur langs de Klinkkouterstraat geeft uit op een inkomhal met trap die aan de rechterzijde toegang geeft tot een salon langs de straatzijde en achteraan tot een koer met toilet. De bovenliggende verdiepingen zijn identiek ingedeeld, waarbij de trap uitgeeft op een lange gang die parallel loopt met de Klinkkouterstraat. Deze geeft toegang tot drie kamers langs elke zijde. Gezien de hoeveelheid kamers kan er van uitgegaan worden dat dit een meergezinswoning betreft. Verder is de woning deels onderkelderd.

  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen Sint-Amandsberg, BA-SA, 1930-3570, 1930-3587, 1930-3588, 1930-3590.

Auteurs: De Caluwé, Carlo; Janssens, Karolien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Eenheidsbebouwing in art deco [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307279 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.