erfgoedobject

Leeuwbeekhoeve

bouwkundig element
ID
307102
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307102

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Leeuwbeekhoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

De Leeuwbeekhoeve is een hoevecomplex met U-vormig aaneengesloten gebouwen in vakwerk van 1844 met uitbreidingen in 1884, en ten zuidoosten ervan een langgestrekte stalvleugel van 1884.

Historiek

Op de locatie van de huidige Leeuwbeekhoeve stond in de helft van de 18de eeuw reeds een langgevelhoeve (Villaretkaart). De hoeve werd vanaf de helft van dezelfde eeuw uitgebreid met een tweede vrijstaand gebouw met een west-oost oriëntatie (Ferrariskaart). Beide volumes werden echter gesloopt tussen 1777 en 1830 aangezien ze niet meer aangeduid zijn op het primitief kadasterplan. Het perceel zal onbebouwd blijven tot ongeveer 1844.

Het kadasterarchief meldt in dat jaar een ‘construction’ op het perceel in opdracht van landbouwer Petrus Joannes Hardy in de vorm van een L-vormig gebouw. Het betreft een gedeelte van de huidige hoeve in vakwerk, namelijk de noordwestelijke lange vleugel, en de zuidwestelijke haaks aangebouwde korte vleugel. In 1884 werd de korte noordoostelijke vleugel toegevoegd aan straatzijde, waardoor de huidige U-vormige opstelling van de hoeve werd gecreëerd. Ook werd ten zuidoosten van het binnenerf een langwerpige vrijstaande stal gebouwd. Eigenaar was toen Jan Antoon Nickmans-Hardy. Vervolgens zullen er geen kadastrale aanpassingen aan de hoeve zelf meer uitgevoerd worden. We kunnen vaststellen dat de oorspronkelijke zuidwestelijke vleugel (stal) in de loop der jaren vervangen werd en herleid tot een bouwvallige opslagruimte zonder erfgoedwaarde. Door erfenissen kwam de hoeve in het bezit van de familie Vandersmissen. In 1953 en 1977 werden de percelen rondom de hoeve aangepast of verkocht. In 1964 werd door de heraanleg van de Leeuwbeekstraat, de afstand tot de straat verkleind tot het minimum.  

Beschrijving

Hoeve bestaande uit een erf met ten noordwesten een U-vormig volume, met twee vleugels uit vakwerk uit 1844 en 1884 en een zuidwestvleugel, heden zonder erfgoedwaarde. Ten zuidoosten een vrijstaande rechthoekige stalvleugel uit 1884. De toegangspoort functioneert als verbinding tussen beide vleugels en is bereikbaar vanaf de Leeuwbeekstraat. De binnenkoer is verhard met kasseien en betonklinkers en heeft een centrale mestvaalt.

Het U-vormige hoofdvolume omvat een woning, dwarsschuur, stallen en bergruimte. De woning bevindt zich in de noordoostelijke hoek met in het verlengde in westelijke richting een dwarsschuur. Dit volume is opgebouwd uit vakwerk van hout en (gewit) leem op een stoel van baksteen van ongeveer een meter hoog.

De noordwestelijke vleugel is het hoofdvolume van het complex met de woning in noordoostelijke hoek. Dit vakwerkvolume met lemen muren telt tien op vier traveeën en twee bouwlagen onder een half schilddak van Vlaamse pannen. De gevels worden geopend door rechthoekige en kleine vierkante muuropeningen. De locatie van de vensters komt gespiegeld terug in de langsgevels. De meeste vensters in het woonhuis hebben houten schrijnwerk met een T-profiel. In de vierde en vijfde travee van de erfgevel zit een hoge poortopening. Het noordwestelijke gedeelte van de vleugel is een dwarsschuur. Een lage kelderdeur geeft toegang tot een half verzonken kelder onder de verheven oostelijke tasruimte van de dwarsschuur. Aan de erfzijde wordt de schuur geopend door een rechthoekige poort en een laag toegangsluik onder houten latei dat uitgeeft op een kelder. De noordgevel van de schuur wordt enkel geopend door een kleine rechthoekige deur. Er is geen spoor van een doorrit met tweede poort.

De noordoostelijke vleugel uit 1884, met stal en bergruimte, telt vier traveeën onder een pannen zadeldak. De vleugel, eveneens uit vakwerk en bekleed met leem, is aangebouwd op het noordoostelijke hoofdvolume, verspringend naar het oosten. De erfgevel vertoont twee rechthoekige deuren en twee kleine rechthoekige vensters. De straatgevel is quasi blind op twee lage kleine vensters na waarvan één betralied. De noordelijke zijpuntgevel is voor de helft verbonden met de noordwestelijke vleugel van het complex. Het wordt geopend door een derde venster.

De zuidwestelijke vleugel deed dienst als stal. Reeds in 1884 stond op deze locatie een volwaardige vleugel maar deze werd in de tweede helft van de 20ste eeuw vervangen door de huidige constructie zonder erfgoedwaarde.  

De vrijstaande stal met opslagzolder ten zuidoosten van het erf is een langwerpig rechthoekig volume van tien op drie traveeën en anderhalve bouwlaag onder zadeldak met roodbruine pannen. De noordoostelijke kopgevel is opgetrokken uit baksteen en toont ook enkele muurankers met daarop apotropaeïsche runetekens. De erfgevel vertoont sporen van stijl- en regelwerk, maar is niet meer opgevuld met leem maar gecementeerd of bekleed met houten planken, afgezien van de met baksteen ingevulde laatste twee traveeën. De erfgevel wordt geopend door rechthoekige muuropeningen onder houten lateien. De zuidoostelijke langsgevel is blind. Het leem is eveneens vervangen door een cementlaag. Tegen de zuidwestelijke kopgevel is een afdak aangebouwd en haakse opslagruimte onder zadeldak aangebouwd, beide zonder erfgoedwaarde.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten, Geetbets, afdeling II (Rummen), 1845/1, 1885/1, 1953/6, 1964/1, 1977/5.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Primitief kadaster Geetbets, afdeling II (Rummen), 1830-1834.
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique de Rummen, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kaart van Villaret, Institut National de l’Information Géographique et Forestière, Sint-Mande (France), CH 292, uitgegeven in 1745, schaal 1:14.400.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • HOUBAER R.F. 2012: Herstel en bijkleuren van stootvoegjes en baksteen. Ervaringen uit de praktijk, Historisch metselwerk: instandhouding, herstel en conservering, Zwolle,  197-198.
  • DIRIX E. & GOVAERTS S. 2018: Terreinbezoek Leeuwbeekhoeve (Grazen) (terreinbezoek op 13 december 2018).

Auteurs: Dirix, Evelien; Goovaerts, Sebastiaan; Cornelissen, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Leeuwbeekhoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307102 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.