erfgoedobject

Grafteken Quitmann

bouwkundig element
ID
307072
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307072

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als beschermd monument Graf en grafteken Quitmann
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Grafteken Quitmann
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Begraafplaats Zaventem
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Graf en grafteken Quitmann
    Deze bescherming was geldig van tot

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Begraafplaats Zaventem
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Neoclassicistisch tempelvormig grafteken uit het begin van de 20ste eeuw voor de familie Quitmann. In de open tempel staat een beeld van de Franse beeldhouwer André Allar (1845-1926) opgesteld. De leerlooiersfamilie Quitmann is onlosmakelijk verbonden met het politieke, economische en sociale verleden van Zaventem.

Historiek

Volgens de literatuur kocht de 78 jarige Hermann Quitmann een grafconcessie nabij de ingang van de nieuwe begraafplaats van Zaventem. De aankoop werd in de gemeenteraadszitting van 23 september 1909 goedgekeurd. Hermann Quitmann kreeg 26m2 grond aan 150 frank per m2. Volgens het gemeentearchief is de eeuwigdurende concessie aan Quitmann-Feldheim verleend op 30 september 1912 voor een oppervlakte van 33,25 m². Hermann Quitmann werd er als eerste bijgezet op 2 oktober 1918. Een verlenging van de concessie werd aangevraagd in 1960.

De precieze band tussen de familie Quitmann en beeldhouwer André Allar (1845-1926) is niet bekend. Het beeld is op de voet duidelijk gesigneerd “A. Allar”. De signatuur is identiek aan de handtekening die op andere beelden van André Allar voorkomt. Het beeld wordt niet vermeld in de oeuvrecatalogus uit 2017. De catalogus geeft evenmin informatie over de activiteiten van de beeldhouwer tussen 1908 en 1910, het moment waarop hij wellicht het beeld maakte.

Beschrijving

Het neoclassicistische tempelvormige grafteken werd opgetrokken aan de ingang van de begraafplaats. De tempel in witte natuursteen en met zuilen in roze graniet steunt op een hardstenen basis. Een met geschoren taxus beplante graftuin flankeert de tempel.

Een hardstenen bodemplaat dekt het graf af. De plaat gaat over in een plint. Vier treden geven toegang tot de open tempel.

Aan de voorzijde wordt het fronton gedragen door twee zuilen in roze graniet, uitlopend op natuurstenen Ionische kapitelen. In de architraaf aan de voorzijde staat het opschrift “Famille Quitmann”. De architraven aan de zijkanten zijn getrapt. Een tandlijst boordt de architraven bovenaan af. Het fronton is rijk vormgegeven met eierlijsten. Centraal staat een krans van laurier- en eikenbladeren met een lint aan elkaar gebonden. Het dak is met zink belegd. Langs de zijkant wordt het dak afgewerkt met een eierlijst en een stenen kroonlijst. De natuurstenen achterwand springt licht uit ten opzichte van de voorgevel. De achterwand vormt een gesloten portiek, links en rechts afgeboord met platte pilasters uitlopend op composiet kapitelen. Onderaan loopt de wand uit op voluten, versierd met acanthusbladeren. Een cassettenplafond overdekt de open structuur.

In de tempel staat een natuurstenen beeld op een roze granieten sokkel. De sokkel bestaat uit een plint afgewerkt met een gecombineerde lijst en verjongende bovenbouw. Het eclectische beeld is links onder gesigneerd A. Allar. Het beeld stelt een zittende gesluierde vrouw voor met klassieke dracht gezeten op een krukje. De rechter arm van de vrouw rust op het been van de man. Ze houdt een munt vast. Rechts achter haar staat een mannelijke arbeider gekleed in een broek, hemd, werkkiel en op blote voeten. Hij houdt een tang in de rechter hand en een staf in de linker. Zijn linker been steunt op een steen. Links van de vrouw staat een kind op blote voeten. Het is naar zijn moeder gekeerd en drinkt uit een beker. Het kind draagt een klassiek gedrapeerd gewaad met ontblote linker schouder.

In de sokkel staat het grafschrift ingekapt. Aan de voorzijde staat het inschrift: “Jean Hermann Quitmann/ chevalier de l’ordre de Léopold/ 1831-1918/ Mme Hermann Quitmann geb Johanna Posselt/ née à Heidelberg le 23 avril 1835/ et décédée à Bern le 16 septembre 1906/ Guillaume Ernest Quitmann/ né à Saventhem le 6 juillet 1870/ et y décédé le 16 decembre 1871”.

Aan de linker zijde staat: “Madame Alex Feldheim/ née Caroline-Amelie Quitmann/ née à Bruxelles le 16 octobre 1863/ décédée à saint-Josse-Ten Noode le 8 novembre 1924./ + monsieur Alex Feldheid/ veuf de Dame Caroline-Amelie Quitmann/ President du conseil d’administration des Tannerie et/ maroquinerie Belges – Officier de L’ordre de Léopold/ 25-1-1854 – 21-10-1933/ Ernest Feldheim/ né à Saventhem le 3 mai 1882/ décédé à Uccle le 24 avril 1930/ + dame Charles Feldheim/ née Berthe Antoinette Marie Ghysels/ née à Saint-Josse-Ten-Noode le 5 octobre 1900/ décécée à Schaerbeeck le 7 avril 1936”. Voor de sokkel ligt een metalen rouwkrans bestaande uit onder andere gebladerte, rozen, chrysanten en vergeet-mij-nietjes. Op het gestrikte lint staat het opschrift: “Rosa e Guila Neli – Anniversario della loro cora Amelie 8 novembre 1925”.

Op de rechter zijde van de sokkel staat: “Charles Quimann/ né à Bruxelles le 20 8bre 1864 et y décédé le 15 avril 1911/ Membre du conseil communal de Saventhem/ Madame Charles Quitmann/ née Sophie Coulon/ 4 février 1889 - 30 Mars 1932/ + Herman Feldheim  1 janvier 1896 8 juin 1956/ Willy Quitmann/ 13 fevrier 1893 – 26 Mars 1981/ Madame Herman Feldheim/ née Adele Winssinger de Rheinscheim/ 1 octobre 1893 – 28 octobre 1966.”

Tegen de pilasters van de achterwand werden granieten tekstplaten aangebracht. In opgelegde metalen letters staat het grafschrift “Annette/ Slabbaert/ epouse/ J.R. Feldheim/1934-1982” en “Barbara/ Feldheim/ 19.1-1992”. Aan de rechter zijde staat op gelijkaardige platen te lezen “Jean Feldheim/ 1915-1972/ et son epouse/ Margot/ Nieuwland/ 1914-2002” en “Ghislaine/ Feldheim/ 1941-1999”.

  • Gemeentearchief Zaventem, eeuwigdurende vergunningen, 56.
  • DE CEUSTER J. 1929: Saventhem Landkunde  Geschiedenis – Volkskunde, Brussel, 56.
  • NOET L. 2008: Vie et oeuvre du sculpteur André Allar 1845-1926 catalogue raisonné, Paris.
  • VANNOPPEN H. 1981: De geschiedenis van Zaventem, de industriegemeente van middenbrabant, Zaventem, 183-193, 200, 411-415, 434, 438-439, 464.
  • Informatie versterkt door Wijnsouw J. op 9 januari 2019.

Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Begraafplaats Zaventem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Grafteken Quitmann [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/307072 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.