erfgoedobject

Dries

landschappelijk element
ID
306632
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306632

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het centrum van de gemeente Opdorp wordt volledig bepaald door het circa 2 ha grote, thans driehoekige begraasde en voornamelijk met Linden beplante dorpsplein, vanouds zogenaamd "den driesch". Reeds in de 12de eeuw verstond men onder dries een met gras begroeid en met bomen beplant dorps- of gehuchtsplein in heerlijk of gemeentelijk bezit. De oudste vermelding van de dorpsbenaming in de 12de eeuw "Oppenthorp" wat hoogte of heuvel betekent, laat een ontginning en bewoning van het gebied vanaf deze periode vermoeden. Tot circa 1875 had het plein een haast rechthoekige vorm afgezoomd en doorkruist door straten en wegen en nog voorzien van verschillende drenkpoelen. Het zuidwestelijk gedeelte tussen de huidige Dries, Drietorenstraat en Veldstraat werd toen door de gemeente verkaveld, onder meer voor de bouw van de gemeenteschool en later ook het gemeentehuis. Op de zuidelijke hoek van de oorspronkelijke dries, thans in de achtertuin van Veldstraat 24, bevindt zich nog een voormalige griffierswoning van 1675, een enige getuige van de vroegere landelijke bebouwing rond de dries. Ten noorden bevindt zich de nog deels omgrachte maar verbouwde site van het voormalige heerlijk kasteel, thans Jongenstehuis. Op de oosthoek was zeker van in de 15de eeuw al een kapel gelegen die in 1732 herkend werd als parochiekerk en toen en in de 19de eeuw uitgebreid werd tot de huidige, reeds beschermde Sint-Amandskerk. Het voormalige kerkhof is nog herkenbaar door de ovale lage bakstenen ommuring met verschillende ijzeren toegangshekken en enkele behouden oude grafstenen, onder meer van de familie Nieuwlant de Pottelberghe en van verschillende pastoors van de parochie. Voor de westgevel van de kerk bleef een fraai ijzeren hek aan gietijzeren zuiltjes behouden. Een ernaast liggend 17de-eeuws huis doet sinds begin van de 18de eeuw dienst als pastorie.

Ten noorden van de kerk werd in een driehoekig perceel een oorlogsmonument voor de militaire en burgerlijke slachtoffers van beide Wereldoorlogen ingeplant, omgeven door een haag en een geschoren beplanting.

De dries zelf is grotendeels beplant met linden, voornamelijk het westdeel dat afgegraven werd en beplant met nieuwe bomen na de aardappelcrisis midden 19de eeuw om onder meer werk te verschaffen aan de behoeftige lokale bevolking. Het oostdeel heeft een meer open karakter door het doorkruisen van de straat en verschillende wegen afgezoomd met bomen.

Aan de zuidzijde, tegenover de huidige Drietorenstraat, staat minstens sinds het begin van de 19de eeuw een kapelletje, de zogenaamde Drieskapel, toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. Het gecementeerde en witgeschilderde bakstenen gebouwtje op gepikte plint onder rood pannen zadeldak is schuin ingeplant bij twee veldwegen die de dries doorkruisen. De voorgevel is doorbroken door een rondboogdeuropening met fraaie groengeschilderde houten deur met getraliede panelen en bovenlicht. Binnenin bevindt zich een blauwgeschilderde rondboognis met Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind op een nieuwe altaartafel op breukstenen sokkel. Een klein beeldje van de Heilige Familie, kandelaars en bloemstukken, waaronder verschillende onder stolp, sieren het altaar.

Rechts van de kapel werd in 1933 een gemeentelijke waterpomp geplaatst, op de gesmeed ijzeren arm gesigneerd en gedateerd "J. AW 1933" gebouwd door Jef Auwaerts. De pomp zelf bestaat uit een rechthoekig gecementeerde en thans witgeschilderde blok op gepikte sokkel onder een gebogen dekplaat. De voorzijde is voorzien van een ijzeren sproeier.

Ongeveer in het midden van de dries staan twee staande wippen van de lokale boogschuttersgilde die hier zeker in de 16de eeuw reeds bestond. Een ander gedeelte van de dries werd sinds diezelfde tijd en wordt tot op heden nog gebruikt voor de jaarmarkt met vermaarde paardenmarkt en -keuring.

In de oosthoek van de Dries, ten zuiden van de kerk staat de pastorie, mooi ingeplant achter een grote, omhaagde voortuin met ijzeren toegangshek tussen gemetste pijlers met bolornament, uitziend op een pleintje en de zuidzijde van de kerk met voormalig ommuurd kerkhof.


Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier DO002218, Geografisch pakket Buggenhout (S.N. 2002).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Drieskapelletje

  • Omvat
    Kerkdreef met opgaande Hollandse linden Opdorpdries

  • Omvat
    Negen opgaande zomerlinden Opdorpdries

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Amandus

  • Omvat
    Parochielokaal 't Klokske

  • Omvat
    Pastorie Sint-Amandusparochie met tuin

  • Omvat
    Pomp

  • Is deel van
    Dries


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dries [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306632 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.