erfgoedobject

Villa Roex - Gekiere

bouwkundig element
ID
306497
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306497

Beschrijving

Villa in brutalistische stijl gebouwd voor rekening van dokter Jaak Roex - Gekiere naar een ontwerp van Marc Dessauvage uit 1972, het jaar waarin Marc Dessauvage ook zijn eigen woning ontwierp.

Architect Marc Dessauvage (°1931, Moorslede - † 1984, Brugge) studeerde in de jaren 1950 architectuur en stedenbouw aan het Hoger Architectuurinstituut Sint-Lucas in Gent en aan het NHIBS te Antwerpen. Na zijn studies liep hij stage bij ingenieur-architect Hugo Van Kuyck in Antwerpen. Zowel tijdens zijn opleiding als tijdens zijn professionele loopbaan ontving hij meerdere prijzen, vooral voor zijn ontwerpen van religieuze gebouwen. Zijn eigen woning leverde hem in 1981 de Architectuurprijs Cembureau, uitgereikt door het Verbond van de Cementnijverheid (België) en van de Europese Vereniging voor Cement. Vanuit een eerder organische vormgeving in zijn vroege oeuvre evolueerde Dessauvage naar een strakkere geometrie, op zoek naar een evenwicht tussen complexiteit en helderheid. Hierbij worden natuurlijke materialen zoals baksteen, beton en hout op een onverhulde manier toegepast en gesloten muurvlakken afgewisseld met grote sobere glasramen. Het gebouw wordt zoveel mogelijk in harmonie met de natuurlijke omgeving ingepast.  De door hem ontworpen privéwoningen noemde Dessauvage ook "tuinwoningen". Zoals bij zijn ontwerpen voor kerkelijke architectuur speelde het gebouw in het landschap en het hierdoor kenbaar maken van de aanwezigheid van de mens in het landschap een grote rol. Een belangrijk element hierbij waren de met gras beklede daken. Het interieur van de woning zag hij 'als een meer intiem landschap' waarin alle ruimtes en elementaire functies als vanzelf in elkaar overvloeien tot een omvattende woonruimte.

De villa maakt deel uit van een verkaveling met vrijstaande eengezinswoningen op vrij bescheiden, rechthoekige percelen. De woning kijkt uit op het tegenovergelegen Mijnarboretum. De villa staat, anders dan de andere woningen in de verkaveling, schuin ingeplant op het rechthoekige perceel, met de bedoeling de gevels noord – zuid te kunnen oriënteren. Anno 2018 bestaat de omliggende tuin grotendeels uit grasvlakken, de villa is omgeven door met betontegels verharde terrassen, deels met lage hagen afgezoomd. Ten zuiden is een langwerpig zwembad in de grond ingelaten.

De villa is opgetrokken in ruwe betonblokken en bestaat uit twee bouwlagen onder platte daken. De daken waren oorspronkelijk als dakterrassen met grote bloem- en plantenbakken ontworpen. Een markante blauw geschilderde metalen spiltrap met gesloten balustrade bovenaan in de oostelijke gevel verbindt de galerij van de verdieping met het dak.

Het grondplan bestaat uit vijf aan elkaar geschakelde rechthoekige modules die de keuken met ontbijthoek, de eetkamer, de living, de zithoek en de inkomhal bevatten. Een zesde rechthoek is de garage die zich geïsoleerd aan de noordzijde van de villa bevindt. In tegenstelling tot het ontwerp van zijn eigen woning, waar de vijf rechthoeken tot een symmetrisch en kruisvormig "Palladiaans" grondplan worden samengevoegd, kiest Dessauvage bij de villa Roex – Gekiere voor een asymmetrische groepering van ongelijke rechthoeken rond het centrale punt van de U-vormige trap. De robuuste massiviteit van de gesloten muren in betonblokken of béton brut wordt afgewisseld met grote glaspartijen en dit vooral aan de oost-, zuid- en westzijde. Ook bij het schikken van de verschillende functies hield Dessauvage rekening met de oriëntatie van de gevels: de keuken met ontbijthoek bevindt zich aan de oostzijde, de eetkamer aan de zuidzijde. De living is in de zuidwestelijke hoek gesitueerd, een groot, twee bouwlagen hoog raam zorgt hier voor maximale lichtinval vanuit het zuidwesten. De meer intieme noordwestelijk gelegen zithoek heeft aan de noordzijde een blinde muur en enkel op de zuidwestelijke hoek een raam. Het principe van de oriëntatie van de woning en de verschillende functies hanteerde Dessauvage ook bij zijn eigen woning. Tevens zijn elementen zoals de U-vormige trap in béton brut, de hoge hoekramen en de kachel met betonnen rookvanger in de living in beide woningen aanwezig. Net als bij zijn eigen woning heeft het centrale deel boven de living geen verdieping waardoor het over de volledige hoogte geopend is en door de grote glaspartij in de zuidwestelijke hoek met de tuin in verbinding staat. Ook de zithoek is naar de living toe open, het lagere plafond zorgt hier echter voor meer intimiteit. Het centraal geplaatste U-vormige trappenhuis verbindt het gelijkvloers met de zwevende galerij op de verdieping. Dat verzekert de circulatie tussen de kamers en geeft tegelijk een open zicht op de leefruimtes. Openheid en geslotenheid worden met elkaar in evenwicht gebracht. De samenhang en de uniformiteit van de in elkaar overvloeiende ruimtes worden ondersteund door het sobere materiaalgebruik: betonblokken en béton brut voor muren en plafonds, houten planken voor vloeren en trappen en zwart geschilderd hout voor het buitenschrijnwerk.

De villa bevat talrijke elementen die typerend zijn voor het werk van Marc Dessauvage: de wisselwerking van massieve muren met grote glaspartijen voor intense lichtinval, de zogenaamde romaanse vormentaal van de architect; het geblokte volumespel van de gevels; het onverhulde materiaalgebruik; de open ruimtelijkheid en het gebruik van een modulair systeem van in elkaar overvloeiende ruimtes; het schikken van de verschillende functies op basis van de oriëntatie van de woning.

  • Kadasterarchief Limburg, Mutatieschetsen Genk, afdeling I (Genk), 1971/41.
  • Stadsarchief Genk, Bouwdossiers, RO1972/197, RO2006/381.
  • DE BACKER C, LEYSEN F. 1987: Marc Dessauvage 1931/1984, Drie Belgische Architecten, tentoonstellingscatalogus, Wommelgem.
  • Mondelinge informatie verkregen van de eigenaar (3 mei 2018).

Auteurs: Fexer, Charlotte
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Villa Roex - Gekiere [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/306497 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.