Betonnen militaire constructie, gelegen ten zuidoosten van de Heidestraat-Zuid en ten noordwesten van de voormalige militaire spoorlijn tussen Fort Kapellen en Fort Brasschaat, ter hoogte van de ingang tot het domein 'Den Uitlegger'. De bunker is ingeplant in de wal van een loopgraaf en maakt deel uit van de bunkerlijn tussen Fort Ertbrand en Fort Brasschaat.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Nordabschnitt'. Deze Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog behoorde tot de 'Stellung Antwerpen'. De 'Nordabschnitt' werd meer bepaald in 1917 aangelegd ten noordoosten van Antwerpen, tussen de Schelde stroomafwaarts en het kanaal van Schoten naar Turnhout. De stelling volgde min of meer het tracé van de buitenste fortengordel, gaande van Fort Stabroek, Schans Smoutakker, Fort Ertbrand, via het Mastenbos en Wolvenbos richting Fort Brasschaat, Schans Drijhoek en Fort Schoten, waar de stelling aansloot op de 'Turnhoutkanalstellung'.

De 'Nordabschnitt' bestond uit draadversperringen en een netwerk van loopgraven, waarin de meeste bunkers werden opgetrokken. Achter de voorste verdedigingslijnen werden nog bijkomende artilleriestellingen, mitrailleursteunpunten en commandoposten aangelegd. Net zoals de aanwezige forten en schansen werden enkele Belgische bunkers uit 1914 als verdedigingswerk in de 'Nordabschnitt' ingepast. De meeste bunkers werden opgetrokken volgens standaardontwerpen. Omwille van camouflage werden betonspatten aangebracht op die delen van de bunker, die niet met aarde of gras werden bedekt.

Deze bunker behoort tot het type 'IB', wat staat voor 'Infanterie Beobachter', een observatiepost ten behoeve van de infanterie. In Belgische inventarissen wordt dit type aangeduid met type IX. De infanteriewaarnemer was verantwoordelijk voor het telefonisch leiden en coördineren van de infanterievuren, zoals zware mitrailleurs of granaatwerpers. Kenmerkend bij dit type bunker is de waarnemingsopening in het vooruitspringend deel aan de voorzijde van de bunker. Deze waarnemingsopening is afgesloten met een gebogen pantserplaat. Het betreft een 4cm dikke ijzeren plaat, die vooraan gebogen en bovenaan vlak is. In het vlakke deel zit een ronde opening, die met ijzeren platen gedicht kon worden. In het schuine deel van de ijzeren plaat, juist boven de betonnen wand, zit een kleine gleuf. De bunker is opgetrokken in de borstwering van de meest vooruitgeschoven loopgraaf en daardoor aan de voorzijde en zijkanten bijna volledig aangeaard.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de toegangen en andere muuropeningen bij vele bunkers dichtgemetseld, op bevel van de Duitse bezetter.

Beschrijving

Militaire constructie uit gewapend beton van min of meer 4,9 x 3,15 meter, met een uitspringend deel aan (noordoostelijke) voorzijde. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. De hoeken en de randen van het dak zijn voor zover zichtbaar gebogen afgewerkt, behalve aan de (zuidwestelijke) achterzijde. Tegen de betonnen achterwand zijn betonspatten aangebracht (camouflage). Boven de toegang aan zuidwestelijke zijde is een vlak voorzien voor een opschrift.

Via een L-vormige gang en een tweede deuropening kan de eigenlijke bunkerruimte bereikt worden. Tegen het plafond zit gegolfd plaatijzer tussen stalen profielen. In de uitsprong aan noordwestelijke zijde zit een pantserplaat met bovenaan een ronde opening en vooraan een kleine gleuf. In de binnenmuren zit onder meer nog een nis voor een kachel en in de vloer zit een zinkputje.