Halfondergrondse betonnen militaire constructie, gelegen aan de noordelijke zijde van het kanaal Dessel-Schoten, ten noordoosten van brug 5. De bunker, nu gebruikt als schuilplaats voor vleermuizen, ligt aan de rand van een tuin ten noorden van de Steenbakkersdam.

Historisch overzicht

Duitse bunker, opgetrokken als onderdeel van de 'Turnhoutkanalstellung'. Dit betreft een Duitse stelling uit de Eerste Wereldoorlog met verdedigingswerken, die vanaf november 1916 was aangelegd langs het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout. Aan de Oude Kom in Turnhout draaide de stelling weg van het kanaal in de richting van Corsendonk (Oud-Turnhout) en vormde ze een halve kringstelling ten oosten van Turnhout.

Ter hoogte van strategische punten zoals sluizen, bruggen, zwaaikommen, wegen en spoorwegen werden verdedigingswerken zoals bunkers, mitrailleuropstellingen, loopgraven en draadhindernissen opgetrokken. In het totaal zouden er oorspronkelijk 132 bunkers zijn opgetrokken langs de 'Turnhoutkanalstellung'. De meeste bunkers kunnen teruggebracht worden tot drie types.

Volgens een Duitse kaart zou het gaan om een 'Masch.Gew.Stand zugl. Unterschlupf für 18 Man'. Dit betreft een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling die eveneens diende te fungeren als manschappenverblijf voor 18 man. Dit type bunker wordt in Belgische inventarissen aangeduid met type I.

Volgens de Duitse kaart van de 'Turnhoutkanalstellung' was er aan weerszijden ten noorden van brug 5 een bunker met bijhorende mitrailleursopstelling (type I) opgetrokken, elk met een andere schietrichting (westelijk respectievelijk noordoostelijk). Ten noorden hiervan waren zes vooruitgeschoven observatieposten (type III) opgetrokken. Het zwaartepunt van het bruggenhoofd bevond zich aan de oostelijke zijde van de (huidige) Merksplasseweg. De bunkers waren ingebouwd in loopgraven, die rond de droogloodsen van een steenbakkerij waren aangelegd zoals duidelijk te zien op een Duitse luchtfoto van 31 januari 1918. De verdedigingswerken werden aan noordelijke zijde bijkomend versterkt met een dubbele rij draadhindernissen.

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen constructie onder kunstmatige heuvel, met gemetselde trap naar de westelijke toegang. Het zou een bunker van het type I betreffen met een rechthoekig grondplan van grosso modo 6 x 5,4 meter. Een gang, parallel met de achtermuur verbindt bij dit type de twee toegangen tot de bunker. In de gang van de bunker monden twee rechthoekige ruimtes uit, die ook onderling via een doorgang met elkaar verbonden zijn. In dit type bunker zijn doorgaans zinkputjes, een kachelnis en lampnisjes voorzien, evenals één opening doorheen het plafond.