erfgoedobject

Baggemolen op de Molenbeek

bouwkundig element
ID
305459
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305459

Juridische gevolgen

Beschrijving

De Baggemolen is een graanwatermolen op de Molenbeek, waarvan de oorsprong minstens opklimt tot het begin van de 15de eeuw. De omgeving van de Baggemolen wordt omwille van de hoogte en de waterrijke omgeving meermaals geciteerd als mogelijke oudste bewoningskern van Wolvertem. Ten oosten van de molen is nog een bron zichtbaar.

Historiek

De watermolen, een bovenslagmolen, werd opgericht voor 1403, aangezien de abdij van Groot-Bijgaarden dat jaar een pachtcontract voor drie jaar afsloot met Jan van der Molen die men heet Bloem.

De benaming Baggemolen komt voor het eerst voor in 1627 als op den corenmolen tot Wolvertem heetende den bachmolen.... De molen was een banmolen waar de boeren verplicht hun graan moesten laten malen. Op de Ferrariskaart van 1770-1778 wordt de molen duidelijk herkenbaar weergegeven in de vorm van een waterrad op de Molenbeek en drie vrijstaande volumes; een spaarvijver bevindt zich ten zuiden. Op de Vandermaelenkaart wordt de molen aangeduid als Bugge Molen; de spaarvijver is er nog steeds zichtbaar. In 1834 was de watermolen samen met de watermolen van Imde en de windmolen op de Molenkouter eigendom van Maximiliaan de la Tour Tassis. Tot 1944 werd er nog gemalen met waterkracht, datzelfde jaar werd het goed beschreven als watermolen met ruwoliemotor; in 1951 werd de molen omgebouwd tot wasserij.

Beschrijving

Het huidige gebouw op L-vormige plattegrond klimt in kern op tot 1748, zie de jaarsteen ingemetseld in de zuidoostgevel (aan de kant van de beek) maar werd grondig aangepast, onder meer een aantal muuropeningen, het dak en de cementering aan de waterzijde, zie oude foto op het plaatselijk infobordje. In het exterieur verwijzen enkel de onderbouw van kalkzandsteen en de jaarsteen 1748 in de zuidoostelijke gevel naar de oude kern. Van de molen werden het metalen bovenslagrad en het binnenwerk verwijderd; het sluiswerk en de waterval bleven bewaard.

Ten oosten, in de onmiddellijke omgeving van de molen is nog een bron zichtbaar, de zogenaamde Sint-Laureinsbron, waarvan het water werd meegenomen door bedevaarders die Sint-Laurentius kwamen aanroepen tegen brandkwalen.

  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Topografische kaart van België, Philippe Vandermaelen, uitgegeven in 1846-1854, schaal 1:20.000.
  • JACOBS A. 2004: Wind- en watermolens te Meise, Berla 77, 14-15.
  • VAN DEN BRANDE J. 2001: De bronnen te Wolvertem, Berla 65, 14-16.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Baggemolen op de Molenbeek [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305459 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.