erfgoedobject

Duitse bunker

bouwkundig element
ID
305323
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305323

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunkerlinie Westabschnitt
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Betonnen militaire constructie, in een bosje ten noorden van de Stuurstraat, ten westen van Zandstraat 196-198. De bunker maakt deel uit van een cluster bunkers, die min of meer op één lijn liggen. De bunker situeert zich aan de oostelijke zijde van deze bunkerlijn.

Historisch overzicht

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Westabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie uit de Eerste Wereldoorlog, die is aangelegd als onderdeel van de 'Stellung Antwerpen'. De bunkerlinie is ongeveer twaalf kilometer lang en situeert zich tussen de Schelde stroomopwaarts, ter hoogte van Fort Steendorp (Temse) tot de polders van Beveren. De meeste bunkers van de 'Westabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden deur- en andere muuropeningen op bevel van de Duitse bezetter dichtgemaakt, opdat de bunkers niet door het verzet of parachutisten zouden gebruikt worden.

De bunker wordt op Duitse plannen aangeduid met 'UTr3'. Het betreft een relatief groot type bunker, dat bedoeld was als 'Unterstand Truppen'. In deze bunker konden naar verluidt twee groepen van elk negen man schuilen. Dit type bunker was ook geschikt als commandopost voor een bataljon of compagnie. Dit type bunker werd enkele tientallen meters achter de voorste lijn ingeplant. Het betreft een type bunker met een rechthoekig grondplan, met twee toegangen aan de achterzijde, die elk via een L-vormige gang uitmonden in de grote binnenruimte.

Beschrijving

Halfondergrondse militaire constructie uit gewapend beton met een rechthoekig grondplan van grosso modo 9,15 x 5m. Het dak is gegoten op een plafond van gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn aangebracht. Het dak van de bunker is achteraan in de vorm van een licht zadeldak uitgewerkt, terwijl de bovenste rand van de achtergevel vlak is. De hoeken en randen aan voorzijde (westelijke zijde) en zijkanten zijn afgerond. Aan de buitenzijde is op het beton een afwerkingslaag en wellicht ook zwarte teer aangebracht. Aan de oostelijke zijde zitten twee toegangen, waarvan de linkertoegang deels en de rechtertoegang volledig is dichtgemetseld. In de achtergevel zitten tussen de toegangen ronde openingen, waarvan er één is groter gemaakt.

Deze toegangen vormen elk de uiteinden van een L-vormige gang, die ook aan de binnenzijde met een deur kon afgesloten worden, getuige hiervan de bewaarde ijzeren elementen. De binnenruimte zou ongeveer 7,15 m breed, 2,25m tot 3,5m diep, en 1,8m hoog zijn.

  • Brussel, Koninklijk Legermuseum, Fonds 185, doos 573: Kaiserliche Fortifikation Antwerpen. West-Abschnitt. Bataillonsabschnitten (kopieën geraadpleegd in het documentatiecentrum Simon Stevinstichting, Edingen).
  • GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, s.l.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Westabschnitt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305323 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.