erfgoedobject

Duitse observatiepost

bouwkundig element
ID
305254
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305254

Juridische gevolgen

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie onder bos, ten dele overgroeid. De constructie ligt in de zuidwestelijke hoek van het schooldomein op adres Hof ten Berglaan 8. Iets meer ten zuidoosten van deze bunker ligt een tweede constructie. Het kronkelend pad tussen beide constructies in zou een loopgraaf zijn, terwijl de observatiepost lijkt ingeplant te zijn tegen een borstwering.

Historisch overzicht

Duitse observatiepost uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Südabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie van de 'Stellung Antwerpen', die ten zuiden van Antwerpen werd aangelegd, tussen de Kloosterstraat in Bornem en Blaasveld (Willebroek). De bunkers van de 'Südabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen.

Het betreft een type bunker voor een 'Infanterie-Beobachter', een observatiepost ten behoeve van de infanterie, die was ingeplant in de voorste lijn. Kenmerkend bij dit type bunker is de waarnemingsopening in het uitspringend deel aan de voorzijde van de bunker. Deze waarnemingsopening is afgesloten met een pantserplaat. De infanteriewaarnemer was verantwoordelijk voor het telefonisch leiden en coördineren van de infanterievuren, zoals zware mitrailleurs of granaatwerpers. De waarnemer zat op een stoeltje onder een ijzeren plaat, waar de binnenhoogte amper 1,4 meter bedraagt.

Beschrijving

Militaire constructie uit gewapend beton met een uitspringend deel aan zuidwestelijke zijde. De totale afmeting van de constructie bedraagt min of meer 5 x 3,2 meter. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Het dak is gegoten op een plafond van gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn aangebracht. De randen van het dak en de hoeken aan voorzijde zijn bijna allen afgerond. Tegen de achtergevel aan noordoostelijke zijde is beraping aangebracht. Ter hoogte van de toegang aan noordoostelijke zijde zijn uitsparingen en een ijzeren element bewaard. Boven de toegang is een vlak voorzien voor een opschrift.

Via een L-vormige toegang en een deuropening, waar nog ijzeren elementen zijn bewaard, wordt een kleine binnenruimte bereikt. In het dak van het uitspringend deel aan zuidwestelijke zijde zit de waarnemingsopening met bewaarde pantserplaat. Het betreft een 4 centimeter dikke ijzeren plaat, die vooraan gebogen en bovenaan vlak is. In het vlakke deel zit een ronde opening, die met ijzeren platen gedicht kon worden. In het schuine deel van de pantserplaat, juist boven de betonnen wand, zit een kleine gleuf. In de binnenmuren zitten nissen, ijzeren elementen en uitsparingen, vaak met hout in.

  • GILS R. sine dato: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN DAELE A. 2014: Kaiserliche Festung Antwerpen. Südabschnitt. De vierde sector, Vesting, 4, 3-6.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, sine loco.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Südabschnitt

  • Is deel van
    Puurs


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse observatiepost [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305254 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.