erfgoedobject

Duitse bunker

bouwkundig element
ID
305244
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305244

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Duitse bunker
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Halfondergrondse betonnen militaire constructie aan de rand van een akker, op 250m ten zuidwesten van de Kluisstraat, op 300m ten noordoosten van de Barelstraat en het fort van Bornem.

Historisch overzicht

Duitse bunker uit de Eerste Wereldoorlog, opgetrokken als onderdeel van de 'Südabschnitt'. Dit is een Duitse bunkerlinie van de 'Stellung Antwerpen', die ten zuiden van Antwerpen werd aangelegd, tussen de Kloosterstraat in Bornem en Blaasveld (Willebroek). De bunkers van de 'Südabschnitt' waren opgetrokken volgens gestandaardiseerde ontwerpen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden deur- en andere muuropeningen op bevel van de Duitse bezetter dichtgemaakt, opdat de bunkers niet door het verzet of parachutisten zouden gebruikt worden.

Het betreft een type bunker, dat bedoeld was als 'Unterstand', dit betekent als onderkomen voor manschappen. Kenmerkend bij dit type bunker zijn de twee toegangen aan de achterzijde van de bunker. In de binnenmuren van de bunker zitten verschillende nissen en openingen.

Beschrijving

Militaire constructie uit gewapend beton met een uitspringend deel centraal aan zuidwestelijke zijde. De totale afmeting van de constructie bedraagt min of meer 8,3 x 4,6m. Het beton is gegoten tegen een houten bekisting. Op het beton is een afwerkingslaag aangebracht. Het dak is gegoten op een plafond van gegolfde plaatijzers, die tussen ijzeren liggers zijn aangebracht. De hoeken en randen aan de voorzijde zijn afgerond. Het dak van de bunker is achteraan in de vorm van een licht zadeldak uitgewerkt, terwijl de bovenste rand van de achtergevel vlak is.

Aan de achterzijde (noordoostelijke zijde) van de constructie zitten twee toegangen, waarvan de rechtertoegang is dichtgemaakt. Boven de toegangen lijkt in het beton een vlak te zijn aangebracht voor een opschrift. De twee toegangen vormen elk het uiteinde van een korte, hoekige gang, die op zijn beurt via een deuropening toegang verschaft tot de centrale binnenruimte van min of meer 1,6m hoog. Ter hoogte van de binnendeur zijn nog ijzeren deurelementen bewaard. In de binnenmuren steken verschillende nissen, openingen en ijzeren elementen.

  • GILS R. s.d.: Typeplans Duitse bunkers uit 1917 te Antwerpen, Vesting, Antwerpen.
  • GILS R. 2001: Vesting Antwerpen. Deel IV. Bunkers en bunkerstellingen (1914-1945), België onder de wapens 19, Erpe.
  • VAN DAELE A. 2014: Kaiserliche Festung Antwerpen. Südabschnitt. De vierde sector, Vesting, 4, 3-6.
  • VAN HOLLEBEEKE Y., BOURGEOIS J. & STICHELBAUT B. 2013: Inventarisatie van bovengronds bewaarde WO I – relicten van de Antwerpse Südabschnitt (Klein-Brabant tot kanaal Schoten-Turnhout), onuitgegeven studie Universiteit Gent, vakgroep Archeologie in opdracht van Provincie Antwerpen, Dienst Erfgoed.
  • VAN MEIRVENNE R. 2001: Duitse verdedigingslijn van 1917 op de Linkerscheldeoever, s.l.
  • VAN MEIRVENNE R. & DEVOS P. 2002: De Duitse bunkerlinie van Steendorp-Vrasene 1917, Kleine Cultuurgids Provincie Oost-Vlaanderen, Gent.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Duitse bunkerlinie Südabschnitt

  • Is deel van
    Kluisstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse bunker [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305244 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.