erfgoedobject

IJzerzandsteengroeve

landschappelijk element
ID
305206
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305206

Juridische gevolgen

Beschrijving

Deze ijzerzandsteengroeve behoorde toe aan de heer van Wezemaal samen met twee andere aanwezige steengroeven op de Wijngaardberg.

De steengroeve bevindt zich vlak bij het majestueuze heilig hartbeeld, de plaatst waar sinds de 16de eeuw de wieken van de windmolen van Wezemaal draaiden. Deze windmolen zou in 1914 doelbewust door Belgische troepen in brand gestoken zijn omwille van het panoramisch zicht van de streek, die gunstig zou geweest zijn als uitkijkpost voor de Duitse soldaten.

Op de Hagelandse heuvels komen op verschillende plaatsen ijzerzandsteengroeven voor. De ontginning van deze roestbruine stenen waren belangrijk voor het bouwen van religieuze en burgerlijke gebouwen. Deze steengroeve behoorde toe aan de heer van Wezemaal, in de 17de tot midden 19de eeuw was dit de familie d'Ursel. Uit rekeningen blijkt dat de rentmeester van Wezemaal regelmatig stenen liet winnen op de Wijngaardberg, over welke van de drie groeven dit gaat is niet duidelijk. De stenen werden onder andere gebruikt voor herstelwerkzaamheden aan de watermolen van Wezemaal. De groeven werden hier niet verpacht en de heren van Wezemaal lieten enkel occasioneel stenen ontginnen voor eigen gebruik (Van Driessche 2015).

De groeve nabij het Heilig-Hartbeeld werd in de 20ste eeuw voor een laatste keer heropend voor een grootschalige restauratie van de kerk (1960-1964).

De kleinere stenen of schollen die voor de bouw van huizen of andere kleinere constructies werden gebruikt, zijn meestal niet afkomstig uit de groeven zelf, maar werden gewonnen in kleine ondiepe kuilen rond de groeven, op akkers en in holle wegen.

  • BOLLENS, W. 2007: Groeves met een Ijzer-sterk verhaal. Aarschot: Regionaal Landschap Noord-Hageland.
  • NATUURPUNT 2014: De Wijngaardberg in Wezemaal, een erfgoed- en natuurmonument van Europees belang. Leuven.
  • VAN DRIESSCHE, T. 2015: ‘van goeden koerliken Rotcelaerstene wel endereynlic ghehouwen' Winning en toepassing van Diestiaanijzerzandsteen in het Hageland van de middeleeuwen tot de 20ste eeuw. Relicta. Archeologie, Monumenten- en Landschapsonderzoek in Vlaanderen, 13, 7-124, Brussel.
  • Rotselaar: 2017: Standbeelden, [online], geraadpleegd mei 2017.

Auteurs: de Haan, Aukje; De Kuyper, Noor
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Wijngaardberg en het landbouwgebied tot aan de Parhof


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: IJzerzandsteengroeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305206 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Rotselaar

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.