erfgoedobject

Woning Zonnestraal

bouwkundig element
ID
305153
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305153

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Zonnestraal
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis in een ornamentele art-decostijl, in het bouwdossier genaamd 'Zonnestraal', opgericht voor John De Hoon-Stabel uit Deurne, naar een ontwerp van architect Pierre De Jongh uit 1928. Het gebouw werd ontworpen met twee wooneenheden, waarvan één wellicht bedoeld als eigen woning van de bouwheer.

Over de Antwerpse architect Pierre De Jongh is vooralsnog weinig geweten. Zijn reeds geïdentificeerde oeuvre toont hem als een veelzijdig architect, actief tijdens het interbellum, met hoofdzakelijk private realisaties die in stijl variëren van traditionele cottagestijl, over ornamentele of strakke art deco, tot zakelijk baksteenmodernisme. De woning Zonnestraal maakt deel uit van De Jonghs vroege oeuvre. Het burgerhuis behoort tot de oudste bebouwing aan de Van Havrelei en sluit qua opzet en schaal aan bij de andere rijwoningen in de gevelwand, maar onderscheidt zich in het straatbeeld door zijn verzorgde stijl en rijke ornamentiek.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, omvat de rijwoning met voortuin een souterrain en drie bouwlagen onder een plat dak. Volledig opgetrokken uit witte natuursteen en rustend op een hoge, verjongende plint in blauwe hardsteen wordt de lijstgevel verlevendigd met een scala aan typische art-deco-ornamenten, waaronder kraal- en eierlijsten, versneden consoles, cannelures, meanders, gestileerd rankwerk, en paneelwerk met florale motieven.

De asymmetrische gevelcompositie legt de nadruk op de brede venstertravee. Waar het oorspronkelijke ontwerp voorzag in een brede travee met een over twee bouwlagen opklimmende halfronde erker, werd bij de uitvoering gekozen voor een enkel drielichtsbow-window ter beklemtoning van de eerste verdieping. Dit bow-window met halfzuiltjes als vensterstijlen, rust op een getrapte, uitgelengde console en wordt bekroond door een opengewerkt volutenbalkon met als borstwering natuurstenen wangen en een invullend siersmeedwerkpaneel. Op de begane grond is de ontworpen erker met drielicht vervangen door twee rechthoekige vensters met een geprofileerde omlijsting en een borstwering in risaliet boven een schouderbogig keldervenster. De bovenverdieping wordt gemarkeerd door een hoog drielicht met deurvenster, gevat tussen verlengde consoles waarop zware postamenten die de compositie doortrekken tot boven de verkropte houten kroonlijst op natuurstenen klossen. De smalle toegangstravee, hoger uitgewerkt en door colonetten afgelijnd, zet aan met een hoge deuropening met dubbel geknikte boog. Aan weerszijden van de deur een uitgebouwd zeskantige basement in blauwe hardsteen, wellicht ontworpen voor het plaatsen van een siervaas. Boven de stalen voordeur met bovenlicht een gecanneleerd paneel met kolossaal, versneden bovendeurstuk uitlopend in gekrulde hoornen. Verder op elke bouwlaag een rechthoekig venster, en als traveebeëindiging een klokvormige top met stralende zonneschijf tussen klauwstukken met dolfijnen. Een stralende zon is ook verwerkt in het gesmede voordeurrooster.

Van de verdiepingen is het vensterschrijnwerk vervangen. Op de begane grond bleven de houten guillotineramen behouden, evenals de stalen voordeur met twee brievengleuven en ruiten in gehamerd glas. Verder zijn ook de sierlijke diefijzers van de keldervensters, en het fraaie voortuinhek in symmetrisch smeedwerk tussen posten in blauwe hardsteen bewaard. Het draaipoortje van de voortuinafsluiting is verdwenen.

Volgens het bouwplan is de woning opgedeeld in twee wooneenheden, ontsloten door een gemeenschappelijke vestibule en traphal onder bovenlicht. Op de begane grond, zit in de brede venstertravee een enfilade van twee kamers, te gebruiken als slaap- en woonruimtes, en een gesloten veranda die via een overdekte koer uitgeeft op de tuin. In de smalle deurtravee bevinden zich achter de traphal, in een smallere aanbouw, een dienstkamer, keuken en toilet. Op de eerste verdieping telt de zijtravee een enfilade van slaapkamer met kabinet, eetkamer, en veranda onder daklicht. Achter de traphal liggen opnieuw een office, keuken en toilet. De bovenverdieping, waarvan de ruimten wellicht hoorden bij de woning op de begane grond, omvat in de voorbouw twee gekoppelde slaapkamers en een kabinet, en in de achterbouw een kleedkamer en een wasplaats met toilet. Het souterrain herbergt twee grote provisiekelders en twee kolenkelders.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossiers, 329 # 3339.

Auteurs: Bisschops, Tim
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Zonnestraal [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305153 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.