erfgoedobject

Burgerhuis in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
305125
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305125

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerwoning in een stijl die het midden houdt tussen beaux-artsstijl en art deco, opgericht in 1929 volgens een jaartalsteen in de geveltop. Het gebouw werd waarschijnlijk als meergezinswoning ontworpen. Voor de oprichting van de woning bleef geen bouwdossier bewaard.

Op 13 november 1944 sloeg een V2-bom in op de hoek van de Muggenberglei en Herentalsebaan. Drieëntwintig woonhuizen werden volledig vernield en 95 andere, waaronder het nummer 46, geraakten ernstig beschadigd. In 1946 liet eigenaar Frans Voogt de woning in haar oorspronkelijke staat herstellen. De aard en omvang van de schade is niet uit de archiefbronnen af te leiden. Vandaag sluit de woning qua opzet en schaal aan bij de andere rijwoningen in de gevelwand, maar onderscheidt zich in het straatbeeld door haar verzorgde stijl en ornamentiek.

De architect kan geïdentificeerd worden door vergelijking met andere panden in de buurt. Zo zijn er opvallende overeenkomsten met verschillende realisaties van projectontwikkelaar Leopold Goffa, die in de omgeving van de Van Havrelei tientallen woningen liet bouwen in een kenmerkende, naar art deco neigende beaux-artsstijl. Voor Goffa, gevestigd in de Van Lissumstraat, tekende dezelfde anonieme bouwmeester onder andere de huizenrij Van Havrelei 39-47 en de sterk gelijkende ensembles Muggenberglei 52-60 en Muggenberglei 176-178. De huizenrij Muggenberglei 162-168, in opdracht van nog een andere bouwheer, is eveneens in een identieke stijl gebouwd. Op basis van grote stilistische gelijkenissen en identieke details in schrijnwerk en gevelafwerking in andere, wel te identificeren realisaties, kunnen al deze ontwerpen worden toegeschreven aan architect Benoit J. Dupont, die zelf woonde aan de Van Havrelei 7.

Met een gevelbreedte van twee ongelijke traveeën, omvat de onderkelderde rijwoning met voortuin drie bouwlagen onder een plat dak. Volledig opgetrokken uit witte natuursteen en rustend op een plint in blauwe hardsteen wordt de lijstgevel horizontaal geleed door geprofileerde erkerlijsten en een daklijst. De huidige kunststof daklijst is wellicht aangebracht over de originele houten lijst. De beaux-artsstijl komt tot uiting in klassieke ornamenten zoals de guirlandes op de erker en de vaasbalusters van het erkerbalkon. Een discrete art-deco-invloed blijkt uit de getrapte geveltop en de geometrische vormgeving van de bloemenkorven op de vensterborstweringen.

In de asymmetrische gevelcompositie ligt de klemtoon op de brede venstertravee. Deze wordt benadrukt door een over twee bouwlagen opklimmende trapezoïde erker met drielichten van rechthoekige vensters en met een bekronende natuurstenen balkonborstwering, waarboven een drielicht met deurvenster tussen hoge postamenten, uitgewerkt als trigliefconsoles onder ezelsrug. De smalle toegangstravee verenigt onder een getrapte geveltop een verhoogde toegangsdeur en op elke verdieping een rechthoekig venster met opgesierde borstwering. Op de begane grond en eerste verdieping wordt elke gevelopening overspannen door een kwarthol geprofileerde latei, terwijl op de bovenverdieping een boogveld in verdiept reliëf de vensters individueel accentueert.

De vervanging van het oorspronkelijk houten deur- en vensterschrijnwerk door aluminium exemplaren verzwakt het karakter van de gevel. Ook de smeedijzeren voortuinafsluiting is verdwenen. Naast de voordeur bleef een gietijzeren voetschraper bewaard.

De oorspronkelijke plattegrond laat zich niet op basis van bouwplannen reconstrueren, maar globaal moet de indeling hebben beantwoord aan de klassieke typologie van het burgerhuis: een hoofdvolume met woon- en slaapvertrekken; een smalle achterbouw waarin secundaire ruimten als keuken, toilet en pompplaats zijn ondergebracht; en een zijdelings ingeplante inkom- en traphal die het geheel ontsluit. Het gebouw telt heden drie appartementen, één op elke bouwlaag.

  • Stadsarchief Antwerpen, Bouwdossier 329 # 18353.

Auteurs: Bisschops, Tim
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305125 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.