erfgoedobject

Gedenksteen Liverpool Scottish

bouwkundig element
ID
305041
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305041

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gedenkteken gelegen op een hoogte, 'Bellewaarde Ridge' genaamd, op ongeveer vier kilometer ten oosten van Ieper-centrum. In de directe omgeving zijn diverse kraters af te lezen in het landschap en staat een gedenkkruis voor manschappen van de '177th Tunnelling Company (Royal Engineers)'. Het gedenkteken is te bereiken via de Oude Kortrijkstraat, via een smal pad uit kasseien.

Historische achtergrond

Gedenkteken, ontworpen door de Ieperse stadsarchitect Anja Schepers en onthuld op 29 juli 2000. De rechtopstaande steen was de sluitsteen van de voormalige inrijpoort van de kazerne van 'The Liverpool Scottish' (10th King's Battallion) in Liverpool. Nadat hun kazerne werd afgebroken, werd de steen met het kenteken van de '10th Bn Liverpool Scottish' geschonken aan Stad Ieper. Medewerkers van het 'In Flanders Fields Museum' stelden voor om deze sluitsteen te plaatsen op de kop van 'Bellewaarde Ridge', de plaats waar de 'Liverpool Scottish' op 16 juni 1915 bij een aanval ruim 400 man verloren (waarvan ongeveer de helft doden). Het was de bedoeling dat deze sluitsteen als een soort 'headstone' van een groot graf fungeerde. De vorm van het horizontale gedeelte zou als het ware bepaald worden door de schaduw die de sluitsteen in de ondergaande zon werpt. Door de positie van de sluitsteen zouden de aanvalspositie van de 'Liverpool Scottish' op 16 juni 1915 en het silhouet van de Stad Ieper op een lijn, pal west van het gedenkteken liggen. De sluitsteen zou zo georiënteerd zijn dat op 16 juni de schaduw ervan in de ondergaande zon over de tekst heen zou vallen. Aldus zou symbolisch gerefereerd worden naar de dag waarop de slag plaats had, alsook naar de uitdrukking 'gone west', dat in het soldatenjargon van 1914-1918 'gesneuveld' betekende. De oriëntatie van het grafmonument dient echter nog aangepast te worden. Het is eveneens de bedoeling om de zwartgekleurde tekstplaat uit te voeren in cortenstaalplaat. Het smalle pad van de landweg naar het monument bestaat uit kasseien afkomstig uit Liverpool.

Het bosje achter het gedenkkruis voor de '177th Tunnelling Company' werd door de Britten 'Railway Wood' genoemd, naar de vlakbij gelegen spoorlijn Ieper-Roeselare (de huidige Zuiderring). Vlakbij bevond zich de Bellewaardehoeve. 'Railway Wood' en 'Bellewaarde Ridge' waren omwille van de hoogte strategisch gezien een felbegeerde positie, waar heftig om gevochten zou worden, zowel bovengronds als ondergronds. Ten gevolge van de gevechten van 24 en 25 mei 1915 (aan het einde van de Tweede Slag bij Ieper) en van de Duitse aanval op 2 juni 1915 viel de Bellewaardehoeve in Duitse handen. Op 16 juni 1915 volgde een Britse tegenaanval, uitgevoerd door eenheden van de '3rd Division'. Voor de verovering van een lapje grond van amper 1.600 m² zouden de Britten maar liefst bijna 4.000 manschappen verliezen. De gedenksteen voor de 'Liverpool Scottish' herinnert nog steeds aan deze slag. De frontlijn zou hier tot aan de 'Derde Slag bij Ieper' nauwelijks nog veranderen.

Beide partijen groeven zich in en bouwden stellingen uit. De gevechten werden vanaf nu vooral ondergronds gevoerd. Op 25 september 1915 ontplofte een eerste Britse mijnlading onder de Duitse stellingen. In de daaropvolgende aanval konden manschappen van de '14th Light Division' de 'Bellewaardehoeve veroveren, die evenwel diezelfde avond opnieuw prijsgegeven moest worden. Bij deze actie zouden de Britten opnieuw een 4.000 man verloren hebben. Een gedenkteken voor de '14th Light Division' werd in september 1978 naar Hill 60 verplaatst, omdat het bij 'Railway Wood' al te zeer onderhevig was aan verzakkingen. De ondergrondse oorlogsvoering werd de volgende maanden opgevoerd. Tegen februari 1917 zou geen week meer voorbijgaan zonder dat één of meerdere mijnladingen tot ontploffing gebracht werden. Ook bovengronds werden regelmatig aanvallen uitgevoerd op de vijandelijke stellingen. De omgeving van 'Railway Wood' en 'Bellewaarde Ridge' was allesbehalve een rustige sector. Aan Britse zijde zou vooral de '177th Tunnelling Company' lange tijd in deze sector actief zijn en veel manschappen verliezen in de ondergrondse oorlogsvoering. Deze eenheid startte hier onder meer met de uitbouw van een ondergronds complex waaronder een 'dressing station' (medische post), een brigade-commandopost en twee commandoposten voor bataljons. Een lange 'subway', 'Coventry Street' genaamd, liep over de ganse lengte van 'Railway Wood' en verbond ondergronds de verschillende kwartieren. Een gedenkkruis in de vorm van een typische 'Cross of Sacrifice' (zoals terug te vinden op de Britse militaire begraafplaatsen) herinnert hier de dag van vandaag nog steeds aan de slachtoffers van de '177th Tunnelling Company'. Verschillende kleine en grotere mijnkraters zijn nog steeds zichtbaar in het landschap. 'Railway Wood' werd in de jaren 1920 opnieuw herbebost naar zijn oorspronkelijke vorm.

Beschrijving

Gedenkteken, bestaande uit een rechtopstaande, zandkleurige steen en een liggend gedeelte bestaande uit een zwart gelakte metalen plaat. Beide delen zijn trapeziumvormig, op die manier dat de korte zijden elkaar verbinden. Het gedenkteken wordt omgeven door een strook grind van ongeveer 80cm. Op het verticale gedeelte is het kenteken van het tiende bataljon Liverpool Scottish aangebracht, onder een stuk decoratief touwwerk. Op het liggende gedeelte is de volgende tekst (in witte letters) aangebracht: Links: 'THE LIVERPOOL SCOTTISH BELLEWAARDE'; '16th June 1915'; 'From a line 250 m. West of this point 23 officers and 519 other ranks of 1/10th (Scottish) Battalion The King's (Liverpool) Regiment, TA, advanced East up the slope towards German trenches on Bellewaarde Ridge. 4 officers and 75 other ranks were killed, 11 officers and 201 other ranks were wounded and 6 officers and 103 other ranks were missing. Of the missing all the officers and – with a very few exceptions – all the men were subsequently reported killed.'; 'In memory of all who have served in The Liverpool Scottish and have died in the service of their country.' Rechts hiervan de Nederlandse tekst: 'DE LIVERPOOL SCOTTISH BELLEWAARDE'; '16 juni 1915'; 'Vanaf een positie 250 m. ten westen van dit punt vielen 23 officieren en 519 mannen van het 1ste / 10de (Schotse) bataljon van het King's (Liverpool) Regiment, van het territoriale leger, de Duitse stellingen op de helling van Bellewaarde aan. 4 officieren en 75 mannen werden gedood, 11 officieren en 201 mannen werden gewond en 6 officieren en 103 mannen als vermist opgegeven. Van de vermisten bleken nadien alle officieren, en op enkele uitzonderingen na, ook alle mannen te zijn gesneuveld.'; 'Ter nagedachtenis van allen die in de Liverpool Scottish dienden en stierven in dienst van hun land.'

Hoogte 150 cm x breedte 120 cm x diepte 195cm.

  • Mondelinge informatie verkregen van P. Chielens (7 januari 2005).

Bron: WOI Relict (776): Gedenksteen Liverpool Scottish (Zillebeke - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Eerste Wereldoorlog-slagveld van Bellewaarde Ridge

  • Is gerelateerd aan
    Gedenkkruis R.E. Grave, Railway Wood

  • Is gerelateerd aan
    Mijnkraters van de Eerste Wereldoorlog bij Bellewaarde

  • Is deel van
    Zillebeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gedenksteen Liverpool Scottish [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/305041 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.