erfgoedobject

Geheel van drie burgerhuizen in art-nouveaustijl

bouwkundig element
ID
304490
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304490

Juridische gevolgen

Beschrijving

Geheel van drie burgerhuizen in art-nouveaustijl voor eigen rekening gebouwd door de architect François Van Rompaey, naar ontwerpen uit 1911. Het vastgoedproject betrof oorspronkelijk de twee rechter panden (nummers 13-15), maar werd later datzelfde jaar aangevuld tot een symmetrisch ensemble door de bouw van het linker pand (nummer 11). Verderop in de Robert Molsstraat realiseerde de architect in 1912 de woning Pfost in beaux-artsstijl.

Het ensemble is representatief voor het vroege oeuvre van François Van Rompaey, die zich omstreeks 1905 als architect vestigde. Vóór de Eerste Wereldoorlog bouwde hij talrijke burgerhuizen zowel in neoclassicistische of beaux-artsstijl als in eclectische stijl met art-nouveau-inslag gekenmerkt door een polychroom baksteenparement. Tot zijn belangrijkste realisaties uit deze periode behoren de neogotische Sint-Jozefskerk en Heilig Hartkerk in Hoboken en het Gemeentehuis van Hemiksem.

Met een gevelbreedte van elk drie traveeën, omvatten de rijwoningen drie bouwlagen, het middenpand onder een zadeldak, de twee zijpanden onder een pseudo-mansarde. Gekoppeld volgens spiegelbeeldschema, manifesteert het gevelfront zich naar vorm en materiaalgebruik als een symmetrisch geheel, met kleine detailverschillen tussen de twee zijpanden. De lijstgevels hebben een parement uit baksteenmetselwerk in kruisverband, wit geglazuurd voor het middenpand en geel voor de zijpanden, contrastrijk geaccentueerd door blauw geglazuurde baksteen voor hoekblokken en ontlastingsbogen. Van blauwe hardsteen is gebruik gemaakt voor de bewerkte plint, van witte natuursteen (beschilderd) voor waterlijsten en bewerkte onderdelen als consoles, balustraden, sluitstenen, een tussendorpel, deelzuil, erker- en balkonbases. Nadrukkelijk horizontaal geleed door waterlijsten en kordonvormende lekdrempels, beantwoorden de opstanden aan een regelmatig ordonnantieschema. Dit is opgebouwd uit registers van getoogde, rechthoekige en in de topgeleding rondbogige muuropeningen, en afgewerkt met een gekorniste of gebroken, houten kroonlijst op consooltjes. Opmerkelijk kleurrijke accenten vormen de grote sgraffitopanelen met een decoratief patroon van bloemenguirlandes, die de boogvelden en -zwikken van de topgeleding en sommige borstweringen versieren. Het houten schrijnwerk van de inkomdeuren en vensters met typische roeden is integraal bewaard, evenals de smeedijzeren keldertralies en gietijzeren voetschrapers.

Het middenpand (nummer 13) beantwoordt aan een asymmetrisch opzet, dat de klemtoon legt op het brede zijrisaliet. Dit laatste wordt achtereenvolgens gemarkeerd door een rondboogtweelicht met composiete deelzuil en mascaronsleutels, een driezijdige houten erker met bewerkte, gebuikte basis, consoles en ijzeren balkonborstwering, en een rondboogdrielicht met groot middenvenster. Rondboogportaal met bewerkt middenkalf en mascaronsleutel, en hogerop Frans balkon met consoles en ijzeren borstwering in de inkomtravee.

De zijpanden (nummers 11 en 15) beantwoorden aan een axiaal opzet met de klemtoon op de middenas, oorspronkelijk respectievelijk bekroond door een houten dakkapel met driehoekig fronton (verdwenen) en een dakvenster in metselwerk. Balkons met consoles en ijzeren borstwering of balustrade op beide bovenverdiepingen. Nummer 11 onderscheidt zich door bijkomende sluitstenen, nummer 15 door een doorgetrokken balustrade.

De plattegronden beantwoorden aan de klassieke typologie van het burgerhuis dat uit een hoofdvolume en een smalle achterbouw in entresol bestaat, ontsloten door de zijdelings ingeplante inkom- en traphal. Volgens de bouwplannen beslaat de gebruikelijke enfilade van salon, eetkamer en terras de begane grond. In nummer 11 bevindt de keuken zich in het souterrain, met een office en terras op het gelijkvloers. In nummers 13-15 neemt de keuken annex pomphuis en wc gelijkvloers de achterbouw in. Door het ontbreken van de plattegronden van de bovenverdiepingen valt niet uit te maken of dit vastgoedproject oorspronkelijk burgerhuizen dan wel meergezinswoningen of beide betrof.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossiers 1911#161 (nummers 13-15) en 1911#490 (nummer 11).

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geheel van drie burgerhuizen in art-nouveaustijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304490 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.