erfgoedobject

Brouwerswoning As-Ale

bouwkundig element
ID
304007
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304007

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Brouwerswoning As-Ale
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis, kadastraal geregistreerd in 1917 in opdracht van Victorine De Moor, weduwe van brouwer Frans Van Hamme. De woning paalde aan de bedrijfsgebouwen van de voormalige brouwerij As-Ale, die tijdens de jaren 1980 werden gesloopt (ter hoogte van nummer 21).

Historiek

De basis van de brouwerij As-Ale werd gelegd door Frans Van Hamme omstreeks 1896. Hij vestigde zich op dat moment met zijn gezin in de Stoofstraat in zijn ouderlijk huis, dat dateerde van circa 1876. Na zijn vroegtijdig overlijden in 1897 zou de brouwerij worden overgenomen door brouwer Hendrik Van Assche, na zijn huwelijk met Victorine De Moor, weduwe van Frans Van Hamme. Rond 1900 was de brouwerij gekend als De klok en pas later als As-Ale, afgeleid van de familienaam Van Assche. Tijdens de Eerste Wereldoorlog brandde de brouwerswoning echter af, samen met een aantal andere huizen in de Stoofstraat. De in 1917 kadastraal geregistreerde woning kan aldus beschouwd worden als de nieuwe brouwerswoning van de familie Van Assche - De Moor, die er naar verluidt tot midden jaren 1930 bleef wonen. Tijdens het interbellum werd de brouwerij vervolgens overgenomen door Elvire en Leontine Van Hamme, en nadien door Alfons Saerens, zoon van Elvire. De brouwerij kende haar hoogtepunt tijdens de jaren 1950 en bleef werkzaam tot 1966. Nadien werd ze omgevormd tot bierhandel tot de uiteindelijke sloop van de brouwerijgebouwen, die vervangen werden door een winkel met parking.

Beschrijving

De voormalige brouwerswoning is opgevat als een enkelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder een plat dak. De afwerking loopt door langs de noordwestelijke zijgevel, die bestaat uit drie brede traveeën, links geflankeerd door een smalle travee. Beide gevels worden grotendeels afgelijnd door een bakstenen fries, geritmeerd door in vierkanten geplaatste, decoratieve tegels. De geveluitwerking is erg verzorgd en bestaat uit een rood baksteenparement in Vlaams verband, verlevendigd met gele baksteen in de booglijsten van de muuropeningen en als horizontale banden. Alle vensters zijn voorzien van hardstenen lekdrempels en dito aanzetstenen van de ontlastingsbogen.

De onderbouw van de straatgevel wordt geaccentueerd door blauwe hardsteen, in de vorm van een licht uitspringende hardstenen plint, gedeeltelijk uitgewerkt in bossage, en van hardstenen hoekkettingen aan de noordwestelijke hoek en aan weerszijden van de deur. De hardstenen lekdrempels van de benedenvensters zijn doorgetrokken tot een cordon. Een hardstenen puilijst vormt een bijkomend horizontaal accent.

Alle muuropeningen zijn getoogd uitgewerkt en ingevuld met houten schrijnwerk. De twee keldervensters die de plint doorbreken aan de straatzijde zijn afgeschermd met verzorgd ijzeren traliewerk. In de zijgevel zijn de bovenvensters in de drie rechtertraveeën gekoppeld per twee, terwijl de benedenverdieping in die traveeën telkens is voorzien van een brede getoogde muuropening. De vensters in de rechtertravee van de zijgevel zijn tot op vandaag blind uitgewerkt. De bovenvensters in de tweede travee van rechts werden aangepast en in de bovenregisters ingevuld met baksteen. Ter hoogte van de twee middelste traveeën is er een verzorgde, cottage getinte houten luifel onder een vernieuwd pannen dakje. Zo opent de woning zich naar de tuin.

De zuidoostelijke gevel vertoont bouwsporen en kleurverschillen in het bruine bakstenen parement in kruisverband, wat vermoedelijk verwijst naar de vroegere aanbouw van de brouwerij. De verankerde bakstenen gevel is aan deze zijde grotendeels gesloten en wordt enkel rechts geopend met twee rechthoekige vensters onder ijzeren I-balken.

De woning wordt ten noordwesten geflankeerd door een ruime tuin, die een monumentale es bewaart. De tuin is aan de straatzijde afgeschermd door een ijzeren spijlenhek op een donker geschilderd bakstenen muurtje met zandstenen dekstenen en tussen bakstenen pijlers. Sommige pijlers werden vernieuwd, maar ze zijn anno 2018 allemaal wit geschilderd. De recente oprit wordt geflankeerd door twee vernieuwde pijlers, waartussen een bewaard ijzeren hek is opgehangen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling II (Merchtem), 1917/9.
  • ASSELMAN R. e.a. 1996: Merchtem ons dorp, deel I. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 137-139.
  • ASSELMAN R. 1997: Merchtem ons dorp, deel II. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 44.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerswoning As-Ale [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/304007 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.