erfgoedobject

Brouwerij De Block

bouwkundig element
ID
303852
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303852

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Brouwerij De Block
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Beeldbepalend brouwerijcomplex, gelegen op de hoek van de Nieuwbaan met de Processiebaan, waarvan de oudste gebouwen op de site dateren uit eind 19de eeuw.

Historiek

Het was onder leiding van maalder en landbouwer Louis De Block dat de brouwerij vanaf 1887 zich zou ontwikkelen uit een bestaande ambachtelijke brouwerij. De dorpswoning op de hoek van de Nieuwbaan en de Processiebaan vormde de eerste bouwfase, namelijk kadastraal geregistreerd in 1886 en gebouwd in opdracht van Jan Baptista De Block – Joostens. Gelijktijdig kwam ook een parallel bijgebouw tot stand, dat omstreeks 1895 werd uitgebreid. De gebouwen ondergingen wijzigingen, werden vergroot en uitgebreid met een haaks volume omstreeks 1902. Op dat moment was er in het kadaster voor het eerst sprake van een "huis en brouwerij". De volgende uitbreiding werd kadastraal geregistreerd in 1934. Op dat moment werd het brouwerijgebouw, haaks op de Processiebaan, aangepast en uitgebreid, vermoedelijk tot zijn huidige vorm. De hoge bakstenen volumes onder platte daken aan de Nieuwbaan, waar onder meer tankkelders en een aftrekzaal waren ondergebracht, kwamen in twee fasen tot stand, de rechtse omstreeks 1939 en de linkse volgens bouwplannen van 1951.

Beschrijving

Het woonhuis bevindt zich op de hoek en telt momenteel twee bouwlagen. Sporen in de zijgevel wijzen echter op een verhoging van het oorspronkelijke volume. Het hoekhuis bezit een typische afgekante hoektravee, en omvat overigens vijf traveeën aan de zijde van de Nieuwbaan en twee traveeën aan de Processiebaan. Het breedhuis is gevat onder een schilddak afgewerkt met kunstleien. De verankerde, bakstenen lijstgevel in kruisverband wordt afgelijnd door een uitkragende houten kroonlijst op klosjes. Het parement wordt verlevendigd door het gebruik van blauwe hardsteen voor plint, onderdorpels en aanzet- en sluitstenen, evenals witgeschilderde, bepleisterde horizontale banden. De gevels worden geopend door getoogde muuropeningen. De benedenvensters zijn beluikt. Het schrijnwerk is vernieuwd, vermoedelijk naar oud model. In de linkertravee van de gevel aan de Nieuwbaan bevindt zich een rechthoekige poort onder een ijzeren I-latei.

De achtergevel wordt geopend door rechthoekige muuropeningen onder houten lateien op de benedenverdieping en een getoogd venster en twee oculi op de bovenverdieping.

De brouwerswoning wordt geflankeerd door een bakstenen afsluitingsmuur, eveneens in roodbruin metselwerk in kruisverband. Aan de zijde van de Processiebaan is de muur doorbroken door een rechthoekige opening onder een ijzeren I-latei, die toegang geeft tot het gekasseide erf. Het noordoostelijke gedeelte van de afsluitingsmuur langs deze zijde is van recentere datum en sluit aan bij een ouder brouwerijgebouw, dat dienst doet als drankencentrale. Dit bijgebouw bevindt zich parallel ten opzichte van de brouwerswoning. Het verankerde bakstenen volume omvat twee bouwlagen onder een zadeldak (kunstleien, nok loodrecht op de Processiebaan). Aan de zijde van het erf is de lijstgevel afgelijnd door een houten kroonlijst op klossen en voorafgegaan door een lager bijgebouw. Het volume is voorzien van muuropeningen onder ijzeren I-lateien.

De brouwerij werd verder uitgebreid gedurende de 20ste eeuw. De beeldbepalende brouwerijgebouwen aan de zijde van de Nieuwbaan kwamen in twee fasen tot stand, wat eveneens zichtbaar is in het verschillende materiaalgebruik van de beide, hoge bakstenen volumes. Ook zijn de muuropeningen in het rechtse volume geplaatst onder ijzeren I-lateien, terwijl het linkervolume voorzien is van bakstenen lateien.

  • Archief Heemkundige Kring Soetendaelle, diverse artikels Brouwerij De Block.
  • Gemeentearchief Merchtem, Bouwvergunningen, 1951/27.
  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Merchtem, afdeling I (Merchtem), 1886/6, 1896/4, 1902/1, 1934/6, 1939/4, 1952/7 en 1971/60.
  • ASSELMAN R. e.a. 1996: Merchtem ons dorp, deel I. Bloemlezing. Een reeks bijdragen tot de geschiedenis van Merchtem, Merchtem, 158-159.

Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerij De Block [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/303852 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.