erfgoedobject

Onze-Lieve-Vrouwgasthuis

bouwkundig element
ID
30334
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30334

Juridische gevolgen

Beschrijving

Oorspronkelijk gelegen aan de oostzijde van de Grote Markt op grond, circa 1187 geschonken door graaf Filips van Elzas; na de Eerste Wereldoorlog alhier heropgebouwd op de plaats van het vooroorlogse krankzinnigengesticht van de Burgerlijke Godshuizen.

Laag hospitaalcomplex naar ontwerp van architect G. Lernould (Ieper) van 1922, 1924 en 1932. Hoofdvleugel van 1932 (raadpleging; zusterklooster; kapel) aan de Lange Torhoutstraat, achteraan verbonden met de oudere parallelle ziekenpaviljoenen door middel van centrale gang uitlopend op de operatiekamer; tuin met alleenstaande vleugels als washuis en materniteit. Domein voorts begrensd door de Hoge Wieltjesgracht ten noorden, de tuinen van de panden gelegen aan de Diksmuidsestraat ten westen en de Cartonstraat ten zuiden, van waaruit respectievelijk toegankelijk via de Heilige Geeststraat en de Recolettenpoort.

Hoofdgebouw bepaald door twee analoge vleugels onder mansardedak (nokrichting parallel aan de straat) onderling verbonden door inspringende tussenbouw, en rechts geflankeerd door haaks op de straat staande kapel met aansluitende, omlopende muur. Baksteenbouw op plint van Atrechtse zandsteen; gebruik van simili- en/of Euvillesteen voor onder meer cordons, lekdrempels, frontons, vleugelstukken, deur- en vensteromlijsting van kapel. Vleugels geritmeerd door middel van risalieten tussen geblokte pilasters, ter hoogte van de deuren bekroond met driehoekig fronton. Gemarkeerde puilijst onder geprofileerde kroonlijst. Getoogde vensters opgenomen in vlakke omlijsting met sluitsteen. Vleugeldeur met radvormig bovenlicht in geprofileerde, geblokte rondboogomlijsting. Bedaking doorbroken door houten dakkapellen met driehoekig fronton. Tussenbouw geritmeerd door rondbogige muuropeningen en geblokte pilasters; hoger opgetrokken middentravee uitlopend op gebogen fronton, boven rondboognis met beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind op sokkel. Aflijnende rechte borstwering met casementen. Poorten in buitentravee.

Westelijk georiënteerde, éénbeukige kapel van zeven traveeën met rechte sluiting onder zadeldak (leien) voorzien van achtzijdige dakruiter. Oostgevel: een classicerende versie van de vooroorlogse barokke kapelgevel van 1687. Halsgevel geritmeerd door Toscaanse pilasters; aflijnend gekornist hoofdgestel. Middentravee: rondboogdeur met booglijst op imposten, en sluitsteen; erboven, getoogd venster in geriemde omlijsting. Zijtravee: rondbogige benedenvensters en soortgelijke nissen met beelden van Heilige Laurentius (links) en Heilige Vincentius (rechts). Geveltop begrensd door Ionische pilasters, en vleugelstukken eindigend op voluten, verrijkt met rondboognis waarin beeld van Onze-Lieve-Vrouw met Kind boven het opschrift "O.-L.Vrouw van 't Gasthuis"; gekornist hoofdgestel en bekronend driehoekig fronton. Vrijstaande rechter zijgevel verlicht door middel van ronde oculus en licht getoogde vensters, alle in vlakke omlijsting. Interieur. Zaalkerk overkluisd met houten gedrukt tongewelf; ijzeren hekstangen. Natuurstenen doksaal met balustrade op twee Toscaanse zuilen. Lambrisering in neorenaissancestijl. Neorococo-portiekaltaar verrijkt met 17de-eeuws triptiekschilderij voorstellende respectievelijk de aanbidding der herders en koningen, en de opdracht in de tempel. Onder meer ook zevenluik gedateerd 1680 met voorstelling van de zeven werken van barmhartigheid. Overige gasthuisvleugels in aansluitende vereenvoudigde bouwtrant.

  • Algemeen Rijksarchief, Dienst der Verwoeste Gewesten, 1815, 1021, 2336.
  • Stedelijk Archief Ieper, 861.7, Onze-Lieve-Vrouwhospitaal.

Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Onze-Lieve-Vrouwgasthuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30334 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.