erfgoedobject

IJzer Natie

bouwkundig element
ID
302306
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302306

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed IJzer Natie
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Pakhuis in modernistische stijl op de hoek van het Hessenplein en de Stijfselrui, naar een ontwerp door de architect Benoit J. Dupont en het Technisch Studiebureel Constructor uit 1937. Opdrachtgever was de samenwerkende maatschappij IJzer Natie, vertegenwoordigd door de heer De Zitter, gevestigd in het aanpalende pand Hessenplein 37-39. Aannemer Algemeene Ondernemingen G. Verbeeck uit Borgerhout voerde de werken in de loop van 1938 uit. Aanvankelijk was een zuiver kubistisch volume gepland, maar vanwege het overschrijden van de toegestane bouwhoogte zijde Stijfelrui, legde het stadsbestuur een verlaging op van de laatste travee met één bouwlaag.

Benoit J. Dupont, wiens carrière omstreeks 1925 van start ging, legde zich in de jaren 1930 in het bijzonder toe op het flatgebouw van hogere standing. Op goed vijf jaar tijd realiseerde hij minstens een twaalftal van dergelijke hoogbouwcomplexen in Antwerpen, in een gematigd progressieve architectuur die het midden hield tussen art deco en modernisme. Tot de vroegste en interessantste voorbeelden behoren de "Résidence Generaal Leman", een tweelingcomplex in de Generaal Lemanstraat, en de "Résidence Estoril" in de Doornelei, waar hij zelf zijn architectenkantoor en privéwoning vestigde. Dupont overleed na drie jaar gevangenschap in 1945 te Bützow in Duitsland. Constructor had in 1932 met Jef Huygh als architect al het ontwerp geleverd voor de Magazijnen Durmedal, Nethedal en Leiedal van de Hesse Natie verderop aan de Stijfselrui. In 1935 tekende het ingenieursbureau, dat ook in de naoorlogse periode nog actief was, voor het openluchtzwembad van het Sint-Annastrand.

Het imposante hoekgebouw met rechthoekige plattegrond omvat vijf bouwlagen onder een plat dak. Opgetrokken met een skeletstructuur uit gewapend beton, werd voor de pui een parement uit blauwe hardsteen toegepast, en voor de bovenbouw rood baksteenmetselwerk uit ‘verzande gevelsteen’ (type Belvédère), met een betonnen daklijst. De baksteen is verwerkt in halfsteens verband met schaduwvoegen (verdiepte lintvoegen en platvolle stootvoegen), en gebruik van rollagen ter hoogte van de lateien. De architectuur wordt gekenmerkt door een strak en monolithisch karakter, met een sterke horizontale gelaagdheid door bandramen met hardstenen lekdrempel. Deze lopen quasi gevelbreed door, met één centrale betonnen middenpost zijde Hessenplein en vijf smalle tussenposten zijde Stijfselrui. Een loskade met laadluik doorbreekt de pui in de eerste travee en een inrijpoort in de laatste, beide met afgeronde dagkanten. Ook de hoekpenant is tot op manshoogte afgerond, en de plint wijkt licht terug. De opstand wordt beëindigd door een blinde attiek, zijde Hessenplein met een hardstenen gevelsteen waarop het opschrift "YZER NATIE" en een uitsparing oorspronkelijk voor een buisleuning, zijde Stijfselrui met een getrapt profiel. In de topgeleding is het bandraam van de linker travee verlaagd met het oog op de woonfunctie; in de inrijpoort werd een portaal ingebouwd. Het stalen schrijnwerk met kleine roeden van de bandramen is bewaard.

De structuur deelt het onderkelderde gebouw op in twee beuken van vijf traveeën. Volgens de bouwplannen waren alle verdiepingen uitsluitend bestemd voor stapelruimte, achteraan ontsloten door een trap.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#9016.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: IJzer Natie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302306 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.