erfgoedobject

Bermmonument Hélin van Zuylen van Nyevelt

bouwkundig element
ID
302230
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302230

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hardstenen herdenkingsteken met smeedijzeren omheining uit 1914-15, ter herinnering aan het auto-ongeval waarbij Hélin van Zuylen van Nyevelt [Parijs 1888 – Rumst 1912] overleed. Vermoedelijk gaat het om het oudste bewaarde herdenkingsteken voor een auto-ongeval in Vlaanderen.

Hélin was op 18 december 1912 met vrienden op weg van Brussel naar het kasteel de Haar in Haarzuylen [Nederland] om daar de kerstdagen door te brengen. Langs de Antwerpsesteenweg ging hij met zijn Dion-Bouton van de weg. De vier inzittenden werden uit de wagen geslingerd. De 24-jarige Hénin stierf ter plaatse. Door zijn ouders Etienne van Zuylen van Nyevelt en Hélène de Rothshild werd niet enkel langs de Antwerpsesteenweg maar ook in de Franse tuin van kasteel de Haar een herdenkingsteken opgericht. In de Haar betreft het een ontwerp van de huisarchitect Cuypers.

Etienne van Zuylen van Nyevelt en Hélène van Zuylen van Nyevelt, zochten het vooraanstaande grafmakersatelier Salu II uit Laken aan voor het ontwerp en de uitvoering van het herdenkingsteken in Rumst. Het ontwerp werd in het archief Salu [Epitaaf, Laken] teruggevonden onder nummer 2256. Er bleven eveneens foto’s bewaard van het net opgerichte herdenkingsteken.

Op een grote hardstenen plint staat het gedenkteken, een cippe op rechthoekige basis, uitlopend op een punt. Op een zware sokkel, afgeboord met een omlopende lauwerkrans rust de bovenbouw met tekstpanelen. Aan de voorzijde prijkt een omgekeerde lelie, erboven het verfijnd uitgewerkte wapenschild van de familie van Zuylen van Nyevelt. Het herdenkingsteken wordt bekroond met een krans van klimopbladeren boven een, aan knopen opgehangen, lauwerkrans. Centraal staat een kruis met wimpel. Een gestileerd palmblad bekroont het gedenkteken.

Op de voorzijde staat de tekst "a la mémoire/ d Hélin Gustave Salomon Joseph Marie Ghislain/ baron de Zuylen de Nyevelt/ secretaire de legation de s.m. le roi des belges/ né à Paris le 1er aout 1888/ mort accidentellement en automobile à Rumpst/ le 18 decembre 1912".

Op de linker zijkant staat het gedicht van Sully Prudhomme (1839-1907) 'Les yeux': "Bleus ou noirs tous aimes tous beaux/ des yeux sans nombre ont vu l’aurore/ ils dorment au fond des tombeaux/ et le soleil se leve encore/ Les nuits plus douces que les jours/ ont enchante des yeux sans nombre/ les etoiles brillent toujours/ et les yeux se sont remplis d’ombre/ Oh ! Qu’ils aient perdu le regard/ non non cela n’est pas possible!/ ils se sont tournes quelque part /vers ce qu on nomme l’invisible/ Et comme les astres penchants/ nous quittent mais au ciel demeurent/ les prunelles ont leurs couchants/ mais il n'est pas vrai qu'elles meurent/ Bleus ou noirs, tous aimés, tous beaux,/ ouverts a quelque immense aurore,/ de l'autre cote des tombeaux/ les yeux qu'on ferme voient encore." Op sokkel staat de vermelding 'E Sallu Laecken'.

De achterzijde draagt als opschrift: "Tes parents mon cher fils/ t on fait elever ce monument/ afin ou il te redise chaque jour/ l’amour ou’ils avaient pour toi/ et l’ horrible detresse/ dans laquelle/ les a plonges ta mort/ 1912-1913".

Op de linkerzijde staat de tekst: "Il était parti joyeux/ entoure de ses amis/ la vie souvrait devant lui/ magnifique./ En une seconde/ la mort est venue aneantir/ toutes nos esperances/ et plonger dans le/ plus affreux desespoir/ tous ceux qui le cherissaient/ et qui le pleuront/ eternellement".

Een smeedijzeren, zwartgeschilderde omheining staat op de grote hardstenen funderingsplaat. De omheining bestaat uit getorste stijlen uitlopend op een punt en gekrulde decoratieve elementen.

  • JUDO F. 2014: Honderd jaar monument Van Zuylen op de Antwerpsesteenweg, Jaarboek van Geschiedkundige kring Rumesta 2014.
  • S.N. 2009, Post Factum, jaarboek voor geschiedenis en volkskunde, 1.

Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bermmonument Hélin van Zuylen van Nyevelt [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/302230 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.