erfgoedobject

Woning Lenaerts

bouwkundig element
ID
301988
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301988

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Lenaerts
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Meergezinswoning uit 1934 in opdracht van Gustaaf Lenaerts, naar ontwerp van Léon Stynen. Lenaerts was in 1937 werkzaam als bierhandelaar. De woning Lenaerts is representatief voor het 'nieuwe bouwen', waarmee Stynen vanaf begin jaren 1930 een bijzonder succesvolle carrière uitbouwde. In en rond Antwerpen realiseerde hij in deze periode een groot aantal woningen van uiteenlopend type, gaande van prestigieuze landhuizen tot veeleer bescheiden rijwoningen. Constanten zijn de functionaliteit van de plattegrond en de gestroomlijnde vormgeving, die naar Nederlands voorbeeld wordt gevat in een expressieve baksteenarchitectuur met een plastische volumetrie. Daarbij laat Stynen zich opmerken door de degelijkheid van zijn materiaalkeuze en uitvoeringstechniek, met aandacht voor textuur en coloriet. Tot de belangrijkste voorbeelden uit deze gerijpte fase van zijn nog prille loopbaan behoren de eigen woning in de Tentoonstellingswijk en de "Résidence Elsdonck" in Wilrijk.

Als één van de vroegst werkzame en meest productieve architecten van de jonge Tentoonstellingswijk realiseert hij er in de jaren 1930 niet minder dan tien woningen, die in vormgeving, materiaalgebruik en planvoering minder opvallende of vernieuwende varianten zijn op het ontwerp voor zijn eigen woning aan de Camille Huysmanslaan. Een strikte stedelijke reglementering van het uitzicht, de bebouwde oppervlakte, het materiaalgebruik en de indeling van de gebouwen moest het esthetische en prestigieuze karakter van de nieuwe residentiële wijk vrijwaren. Stynen opteert daarbij voor gevels met een natuurstenen sokkel en een parement in roomkleurige Silezië blindeersteen of geel(bruine) baksteen, bij voorkeur opengewerkt met horizontale en rechthoekige raampartijen of patrijspoortramen. De meeste woningen zijn uitgevoerd met gevelschrijnwerk in Hongaarse eik. De bouwwerken zijn steeds uitgevoerd door aannemer Jos Quick, gevestigd aan de Kloosterstraat 35 te Essen. De blauwe hardsteen bestelde Stynen bij de firma E. Sermon, gevestigd aan de Plantin en Moretuslei 58 te Antwerpen. Voor het glaswerk werd beroep gedaan op de firma E. Peeters & Zonen, gevestigd aan de Mechelsesteenweg 221 te Antwerpen.

De rijwoning is twee traveeën breed en drie bouwlagen hoog, onder plat dak. Het voorontwerp toont een opstand die volledig bekleed is met wellicht witte natuurstenen platen, en een omzomende arrière-corps in baksteenparement. Uiteindelijk is geopteerd voor een uitvoering met een puibekleding in gebouchardeerde blauwe hardsteen. Ook de lage verzonken plint en vensterdorpels zijn uitgevoerd in dit materiaal hoewel oorspronkelijk witte natuursteen voorzien was. De bovenbouw was volgens de bouwtoelating voorzien in een parement van gele bezande Hollandsche baksteen, maar is uitgevoerd in platvol gevoegde, roomkleurige Silezische brikken, in halfsteens verband. De inkomtravee met achterliggende traphal is benadrukt door de toegangsdeur waarboven lager uitgewerkte, staande vensters, wellicht met opendraaiend deurvenster en smaller uitgewerkt vast zijlicht, uitgevend op een balkon met opengewerkte metalen borstwering waarvan het platform bekleed is met blauwe hardsteen. Aan linkerzijde zijn telkens liggende vensters met drieledige roedeverdeling voorzien, ter markering van de woonkamers. Stynen ritmeert de gevelcompositie door de staande en liggende openingen op elke bouwlaag uit te werken als een horizontaal register, op het gelijkvloers met geprofileerde omkadering en op de verdiepingen afgezoomd met doorlopende onder- en bovendorpels, allen in blauwe hardsteen. Een tegengewicht komt tot stand in de opwaartse beweging van de inkomtravee. De linker travee is verder verlevendigd door de licht geprofileerde borstweringen. In tegenstelling tot andere ontwerpen van Stynen in de Tentoonstellingswijk, is de opstand voorzien van een kroonlijst. De beglaasde toegangsdeur met zijlicht is behouden. Ze zijn beiden voorzien van horizontaal geritmeerd metalen traliewerk, ter hoogte van de voordeur met V-motief en nog met oude deurknop wellicht uit messing. Ook mogelijk oorspronkelijk houten vensterschrijnwerk is nog aanwezig.

Volgens de bouwplannen is het pand volledig onderkelderd. Elke bouwlaag omvat een appartement. De ruimte-indeling is georganiseerd rondom de zijdelingse hal met bordestrap, onder plat licht. In het verlengde hiervan is op de begane grond de badkamer en de vestiaire gesitueerd, die de woonkamer aan straatzijde van een achterliggende slaapkamer scheidt. Deze laatste geeft samen met de aanpalende keuken, waarvan het volume licht uitspringt ten aanzien van de achtergevel, uit op een betegelde koer. Tussen de keuken en het trappenhuis is een wc ingericht. De bovenverdiepingen hebben eenzelfde kamerindeling, waarbij boven de inkom telkens een kamer is ingericht. De keuken geeft uit op een buitenterras. De schouwmantels waren net als bij de Woning Ulfelt-Waets uitgevoerd in groen geaderde marmer (vert de mer).

  • Architectuurarchief Provincie Antwerpen, archief Léon Stynen, dossier woning Lenaerts.
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#1595.
  • JAENEN M. 2015: Léon Stynen: interieurontwerpen tijdens de jaren 30 in Antwerpen, M&L 34.2, 7, 10.
  • RATINCKX F. 1937: Adresboek Van Antwerpen, Antwerpen.
  • VANDEKERCKHOVE, F. 2002: De tentoonstellingswijk te Antwerpen: studie van een moderne woonwijk uit de jaren '30, Onuitgegeven verhandeling, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Universiteit Gent.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Lenaerts [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301988 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.