erfgoedobject

Woning Daniel

bouwkundig element
ID
301987
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301987

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Daniel
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Meergezinswoning uit 1936, opgetrokken voor Fr. Daniel, naar ontwerp van de Antwerpse architect en stedenbouwkundige Léon Stynen. Daniel was beroepshalve électro-technic. Het pand vormt een architecturaal ensemble met de aanpalende woning Ulfelt-Waets uit 1935. Het woonhuis is representatief voor het 'nieuwe bouwen', waarmee Stynen vanaf begin jaren 1930 een bijzonder succesvolle carrière uitbouwde. In en rond Antwerpen realiseerde hij in deze periode een groot aantal woningen van uiteenlopend type, gaande van prestigieuze landhuizen tot veeleer bescheiden rijwoningen. Constanten zijn de functionaliteit van de plattegrond en de gestroomlijnde vormgeving, die naar Nederlands voorbeeld wordt gevat in een expressieve baksteenarchitectuur met een plastische volumetrie. Daarbij laat Stynen zich opmerken door de degelijkheid van zijn materiaalkeuze en uitvoeringstechniek, met aandacht voor textuur en coloriet. Tot de belangrijkste voorbeelden uit deze gerijpte fase van zijn nog prille loopbaan behoren de eigen woning in de Tentoonstellingswijk en de "Résidence Elsdonck" in Wilrijk.

Als één van de vroegst werkzame en meest productieve architecten van de jonge Tentoonstellingswijk realiseert hij er in de jaren 1930 niet minder dan tien woningen, die in vormgeving, materiaalgebruik en planvoering minder opvallende of vernieuwende varianten zijn op het ontwerp voor zijn eigen woning aan de Camille Huysmanslaan. Een strikte stedelijke reglementering van het uitzicht, de bebouwde oppervlakte, het materiaalgebruik en de indeling van de gebouwen moest het esthetische en prestigieuze karakter van de nieuwe residentiële wijk vrijwaren. Stynen opteert daarbij voor gevels met een natuurstenen sokkel en een parement in roomkleurige Silezië blindeersteen of geel(bruine) baksteen, bij voorkeur opengewerkt met horizontale en rechthoekige raampartijen of patrijspoortramen. De meeste woningen zijn uitgevoerd met gevelschrijnwerk in Hongaarse eik. De bouwwerken zijn steeds uitgevoerd door aannemer Jos Quick, gevestigd aan de Kloosterstraat 35 te Essen. De blauwe hardsteen bestelde Stynen bij de firma E. Sermon, gevestigd aan de Plantin en Moretuslei 58 te Antwerpen. Voor het glaswerk werd beroep gedaan op de firma E. Peeters & Zonen, gevestigd aan de Mechelsesteenweg 221 te Antwerpen.

De rijwoning is drie bouwlagen hoog onder plat dak. De sobere lijstgevel heeft een pui die bekleed is met blauwe hardsteen, waarboven een parement van roomkleurige Silesische brikken, in halfsteens verband met Dudokvoeg – dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen. Ter hoogte van de begane grond is in de rechter travee het oorspronkelijke beglaasde houten deurschrijnwerk met inbegrip van het beslag bewaard. Hiervan zijn verschillende voorontwerpen bewaard gebleven, waarbij de voordeur telkens voorzien is van een zij- en bovenlicht met horizontaliserend metalen traliewerk. In de linker travee situeert zich een bandraam met blauwe hardstenen lekdrempel, gevelbreed op de verdiepingen. Het vensterschrijnwerk is vervangen naar het oorspronkelijke model. De daklijst en spuwers zijn eveneens uitgevoerd in blauwe hardsteen. De gevel van de aanpalende, één jaar eerder opgetrokken woning Ulfelt-Waets is uitgevoerd in identieke materialen maar toont een afwijkende ordonnantie.

Het gebouw is volgens de bouwplannen volledig onderkelderd met tegen de straat een provisieruimte geflankeerd door twee kolenkelders, centraal de trapplaats en een ruimte voor de compteurs, en achteraan een waschkelder en aaneengesloten berg- en provisieplaats. Het pand is wellicht opgedeeld in een verhuurappartement op het gelijkvloers en een woonéénheid op de verdiepingen, die wellicht in gebruik was door de eigenaars. De ruimte-indeling is georganiseerd rondom een zijdelingse traphal, met slingertrap onder plat licht. Deze is toegankelijk door middel van klapdeuren vanuit een inkomhal in de rechtse travee. Het appartement op de begane grond biedt aan straatzijde ruimte aan een woonkamer, die gescheiden is van de achterliggende slaapkamer door een centraal gelegen badkamer. Palend aan de slaapkamer situeert zich de keuken, waarvan het volume uitspringt ten aanzien van de achtergevel. Beide ruimten geven uit op een achterliggende koer en een kleine stadstuin. Tussen de keuken en de traphal is een toilet ingericht. De eerste verdieping is ingedeeld in een woonkamer die verbonden is met een ruime eetkamer door middel van een beglaasde doorgang. De achtergevel is terugspringend uitgewerkt waardoor ruimte geboden wordt aan een terras onder een – wellicht beglaasde - luifel. Dit laatste is toegankelijk vanaf de eetkamer en de aanpalende keuken. De tweede verdieping biedt ruimte aan twee slaapkamers en tussengelegen badkamer, en een linnenkamer in de uitspringende achterbouw. Opvallend is de voorziening van een donker kamer tussen de linnenkamer en de traphal.

  • Architectuurarchief Vlaanderen, Archief Léon Stynen, woning Daniel.
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#4131.
  • JAENEN M. 2015: Léon Stynen: interieurontwerpen tijdens de jaren 30 in Antwerpen, M&L 34.2, 7.
  • LOOSEN C. 2013: Verborgen moderniteit: een herwaardering van interbelluminterieurs in de Tentoonstellingswijk, Antwerpen, onuitgegeven verhandeling, Monumenten- en Landschapszorg, Artesis Hogeschool Antwerpen, Bijlage 26-38.
  • RATINCKX F. 1937: Adresboek Van Antwerpen, Antwerpen.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Daniel [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301987 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.