erfgoedobject

Woning Hans

bouwkundig element
ID
301877
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301877

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Hans
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Modernistische meergezinswoning uit 1935, gebouwd als opbrengsteigendom voor ingenieur elektriciteit Jules Hans naar een ontwerp van de in Antwerpen wonende architect Arie Landwaard. De bouwwerken zijn uitgevoerd door aannemer Van Laere & Zonen. De uit Nederland afkomstige Landwaard bouwde net zoals René Cnoops, Jan Jacobs, Karel Mattheussen en Gustaaf Van Meel vanaf 1933 in de Tentoonstellingswijk. Landwaard bouwde in de jaren 1930 in deze wijk een aantal gelijkaardige woningen in modernistische stijl, die in juli 1936 werden gepubliceerd in het toonaangevende Belgische architectuurtijdschrift Bâtir: de woning Gyselaers en de woning Elen in de Vlaamsekunstlaan en de woning De Pauw-De Vos in de Tentoonstellingslaan.

Deze rijwoning heeft drie bouwlagen onder plat dak. Het pand heeft een gevelbreedte van 8,50 meter De bouwhoogte werd beperkt tot 10 meter, hoewel 17 meter toegelaten was. De pui is uitgevoerd met een bekleding in witte hardsteen (Savonnière) waarboven een parement van gele baksteen in kettingverband met Dudokvoeg - dieperliggende lintvoegen in combinatie met platvolle stootvoegen. Landwaard creëert een evenwichtig doch speels gevelontwerp door het gebruik van contrasterende vormen en materialen. Zo is de begane grond centraal voorzien van een patrijspoort of cirkelvormig raam, geflankeerd door rechthoekige openingen met toegang in de linker travee. De bovenbouw is opgevat als uitkragend volume met op elke verdieping een vensterregister, centraal onderbroken door een verzonken, in blauwe hardsteen beklede muurdam. De woonkamer van de eerste verdieping is benadrukt door een lager uitgewerkt venster, waarbij de relatie tussen binnen en buiten versterkt wordt, terwijl de vensters op de tweede verdieping een doorlopend bandraam suggereren. De horizontaliserende werking wordt verder benadrukt door het gebruik van doorlopende vensterdorpels, bakstenen rollagen en de ver uitkragende daklijst. De weloverwogen asymmetrie van de gevelcompostie herhaalt zich in de vormgeving van het inkomportaal. Het monumentale karakter met geprofileerd maar sober uitwerkt houtwerk en witstenen omkadering wordt verlevendigd door de asymmetrische omzomende beglazing met strak geometrisch traliewerk. Hierdoor ontstaat een treffend contrast met het aanpalende concentrische smeedwerk in de patrijspoort met witstenen spuwer. Uiterst rechts is een breed venster voorzien, geflankeerd door schuin geplaatste geprofileerde dagkanten. Op deze wijze worden de achterliggende inkomhal, keuken en woonkamer op eigenzinnige wijze van licht en zicht bediend. Het metalen venster- en deurschrijnwerk is bewaard gebleven. Ook het houtwerk van de voordeur met metalen deurknop is nog aanwezig. Uiterst rechts is het opschrift: "A. LANDWAARD ARCHITECT" behouden.

Volgens de oorspronkelijke bouwplannen is het pand volledig onderkelderd, met een opdeling in kolenkelders, stookkelders en provisiekelders voor alle huurders. Dit ondergrondse niveau is toegankelijk via een trap vanuit de inkomhal. Een tweede trap leidt naar de kleine, deels betegelde stadstuin. Het opbrengsteigendom bestaat uit een gelijkvloers huurappartement met twee slaapkamers en op de verdiepingen twee identieke huurappartementen met één slaapkamer. Op de begane grond zijn de ruimtes georganiseerd rondom een centrale hal, met aan straatzijde een bescheiden woonkamer en een keuken. De achterliggende slaapkamer, gescheiden van de woonkamer door een kastenwand, geeft samen met een onbenoemde kamer en tussenliggende sanitaire ruimte uit op de kleine stadstuin met betegeld gaanpad. De verdiepingen hebben een gelijkaardige indeling, zij het dat de keuken verplaatst is naar links achteraan, voorzien van een klein inpandig terrasje. Daardoor kon aan de voorzijde een ruimte voor het salon ingericht worden, die opengewerkt is naar de woonkamer. De vloerplaat van de begane grond ligt hoger dan het straatniveau. Het niveauverschil wordt overbrugd door drie traptreden in de inkomhal. Een trap met halve wenteling, evenwijdig aan de voorgevel, bedient centraal in de plattegrond de verdiepingen. De constructieve structuur van dragende muren in metselwerk wordt op verscheidene plaatsen verstevigd door in de muren ingewerkte kolommen en balken in gewapend beton, zonder dat er reeds sprake is van een rigoureus betonskelet. Dit gebruik van betonelementen verscheen in het interbellum geleidelijk in de bouw- en architectuurpublicaties.

  • Architectuurarchief Vlaanderen, K.M.B.A., fiche lidmaatschap, Arie Landwaard (1935).
  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#3608.
  • FLOUQUET P.L. 1936: Urbanisme pratique et Civilisation. Interview de M. E. Van Averbeke, architecte en chef de la ville d’Anvers, Bâtir 5.44, 757-759.
  • RATINCKX F. 1935: Adresboek Van Antwerpen, Antwerpen.

Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Hans [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301877 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.