erfgoedobject

Woning Van Goethem

bouwkundig element
ID
301874
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301874

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Woning Van Goethem
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Burgerhuis opgericht in 1935-1936 naar ontwerp van architect Rik Heinz Jacops. Het pand is gebouwd in opdracht van W. Van Goethem. De uit Duitsland afkomstige Rik Jacops liep stage bij Léon Stynen en startte daarna, in 1935, zijn eigen bureau. Net zoals Jacques Maccario en Rob Van der Aa richtte hij in 1935 zijn eerste gebouwen op in de Tentoonstellingswijk waar de bouwactiviteit op dat moment een hoogtepunt kende. De woningen Willemse en Van Goethem zijn de eerste privé-woningen die hij in deze wijk realiseerde. Kenmerkend voor de ontwerpen van Jacops is de aandacht voor de relatie tussen binnen en buiten en een eigenzinnige gevelopbouw. Het stalen vensterschrijnwerk was geleverd door de firma ETAF, Steenweg op Oosthoven, te Turnhout. De tegels waren afkomstig van de firma M.-J. Oberge Tack, Boomgaardstraat 171 te Antwerpen. De parementstenen waren geleverd door de firma Haentjens, Grote Steenweg 680 te Oude-God.

De oorspronkelijk half vrijstaande woning is drie bouwlagen hoog onder plat dak. De voorgevel is voorzien van een lage hardstenen plint en een pui die bekleed is met ruwe leisteenplaten. De bovenbouw van de voorgevel en de rechter zijgevel hebben een parement van platte langwerpige gele baksteen, gekend als Cerabrics Fouquemberg en uitgevoerd in klezorenverband. De opstand is wellicht bekroond met leistenen of hardstenen dekstenen. Het pand is opgevat als een bel-etagewoning waarvan de indeling visueel vertaald is door een weloverwogen gevelcompositie. Het contrast tussen de donkere pui en de lichte bovenbouw versterkt het zwevende karakter ervan, een vaak gebruikt modernistisch principe. Zo heeft de functionele onderbouw een gesloten karakter door de aanwezigheid van een hoog venster, geflankeerd door een vlakke inkomdeur en garagepoort. De eerste verdieping is opengewerkt met een groot geprofileerd raamvlak waarrond een zwart geschilderde houten omkadering, ter markering van de achterliggende leefruimte. Het transparante karakter hiervan wordt benadrukt doordat het rechter gedeelte verlaagd is uitgevoerd. Ter hoogte van de tweede verdieping is een bandraam voorzien, zij het minder hoog uitgewerkt en met centrale muurdam die de opdeling met twee slaapkamers aangeeft. De dynamische werking wordt verder ondersteund door de asymmetrische roedeverdeling van het stalen vensterschrijnwerk. De gevel is geritmeerd door het gebruik van rollagen ter hoogte van de lateien en de dakbekroning met op zijn kant geplaatste kopse bakstenen. Het gevelparement liep oorspronkelijk door over de rechter zijgevel. Later is het aanpalende pand tot aan de rooilijn heropgebouwd en zodoende ging dit ruimtelijk effect gedeeltelijk verloren. Op de tweede verdieping zijn de vensterdorpel en diens muurdam aan rechterzijde van oudsher bekleed in leisteen. Later is ook de linker vensterpost voorzien van dergelijke bekleding, waardoor de asymmetrie hier verloren ging. Het karakter van de gevel met nog oorspronkelijk deur- en vensterschrijnwerk is bewaard, zij het met aanpassingen in de metalen roedeverdeling op de eerste verdieping. Ook de handgrepen van de garagepoort zijn recent vervangen.

Het grondplan wordt gekenmerkt door een uitgepuurde, doeltreffende eenvoud. De begane grond is voorbehouden voor functioneel gebruik zoals garage, kelders, inkomhal en zijdelings gesitueerde trap. Van hieruit worden symmetrisch ingedeelde bovenverdiepingen ontsloten, telkens met een sanitaire ruimte tegenover de traphal. De eerste verdieping bevat een woonkamer aan straatzijde, die dubbel zo groot is als de achtergelegen kamer, mogelijk gebruikt als eetkamer, en keuken. Deze laatste heeft toegang tot een bordes en steektrap naar de achtertuin. De tweede verdieping is volledig symmetrisch uitgewerkt met vier even grote slaapkamers. In alle kamers zijn hoekschouwen, gesitueerd tegen de centrale circulatie- en sanitaire zone.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 18#3923.
  • DELETANG M. 1936: La maison de maître moderne selon l’architecte anversois Rik Jacops, Bâtir 5.49, 967.
  • GILLES P. 1936: Un jeune architecte anversois: Rik Jacops, Batîr 5.47, 892-893.
  • VANDEKERCKHOVE, F. 2002: De tentoonstellingswijk te Antwerpen, onuitgegeven verhandeling, Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen, Rijksuniversiteit Gent, 123, 181.

Auteurs: Van den Borne, Steven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Woning Van Goethem [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301874 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.