erfgoedobject

Saint George's Memorial Church en Eton Memorial School

bouwkundig element
ID
30183
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30183

Juridische gevolgen

Beschrijving

Anglicaanse bidplaats, zogenaamd 'Saint-Georges Memorial Church' en voormalig schooltje zogenaamd 'Eton Memorial School', opgericht na de Eerste Wereldoorlog naar ontwerp van architect Sir Reginald Blomfield, op de hoek van de Elverdingsestraat en het A. Vandenpeereboomplein in het centrum van Ieper.

Reeds in 1919 circuleerden ideeën over een Anglicaanse herdenkingskerk in Ieper, maar vooral de oproep van veldmaarschalk French, Earl of Ypres op 4 augustus 1924 (de tiende verjaardag van het uitbreken van de oorlog) zou leiden tot concrete plannen. De Ypres League, een Britse vereniging vooral bestaande uit oud-strijders, startte geldinzamelacties en zocht naar een geschikte locatie. Voor het ontwerp werd een beroep gedaan op Sir Reginald Blomfield, de architect van onder meer de Menenpoort en talrijke Britse begraafplaatsen.

Aanvankelijke plannen voor het bouwen van een kerk op de Rijselpoort of op de vestingen, moesten achterwege gelaten worden wegens onhaalbaar. Onderhandelingen met de adellijke familie Merghelynck over een perceel grond op de hoek van het A. Vandenpeereboomplein en de Elverdingsestraat waren wel succesvol. Blomfield opteerde voor een vrij sober ontwerp in gele baksteen en Euville Marbier-steen (zoals gebruikt in de Menenpoort), zodat het gebouw niet zozeer zou afsteken van de andere gebouwen van het Ieperse stadscentrum. Het was de bedoeling dat het interieur van de kerk bekleed zou worden met giften van families van omgekomen militairen. Op 24 juli 1927, een uur na de inhuldiging van de Menenpoort, kon de eerste steen door Lord Plumer gelegd worden. Tegelijk werd gestart met de bouw van de Eton Memorial School, een schooltje ten behoeve van de kinderen van de omvangrijke Britse kolonie in Ieper.

De kerk

De bisschop van Fulham opende de kerk op 24 maart 1929 (palmzondag).

Alle binnenbekleding van de kerk is afkomstig van giften: de glasramen, het altaar, het orgel, de klokken, de stoelen, gedenkplaten, de standaards en vlaggen… zijn afkomstig van militaire eenheden of private personen. Veldmaarschalk French, 1st Earl of Ypres, wordt afzonderlijk vereerd met een gedenkplaat, waarop zijn buste geplaatst is. De bijbel werd geschonken door koning George V. Tot op de dag van vandaag worden nieuwe giften ontvangen.

Alle glasramen zijn het werk van het Londense glasbedrijf Clayton & Bell (vermoedelijk van Reginald Bell, die ook in Zillebeke een glasraam vervaardigde) en vertonen eenzelfde compositorisch schema: een heraldisch medaillon met een tekstcartouche, tegen een veld van blank glas in een 'Vlaamse Renaissance'-loodzetting.

Het glasraam in het koor bezit vijftien medaillons, ter herinnering aan The Guards. De vier glasramen in de zuidgevel herinneren respectievelijk aan de gesneuvelde kapitein Loftus Jones (7th Yorkshire Regiment), aan de doden van het South Irish Horse Regiment, aan de doden van zes bataljons van het Oxfordshire and Buckinghamshire Light Infantry Regiment en ten slotte aan de doden van het 1st Monmouthshire Regiment. Het grote glasraam in de westgevel, een schenking van het 3de legerkorps, bevat het wapen van de prins van Wales, de badge van het 3rd Corps, de badge van de 4th Division en de badge van de 6th Division. De drie glasramen in de doopkapel herinneren aan vier gestorven officieren van het 4th Royal Fusiliers (City of London) Regiment: kapitein George Thomas-O'Donel, luitenant-kolonel Norman McMahon en zijn neef onderluitenant Frederick Hardman en ten slotte kapitein Boyce Combe. De vier glasramen in de noordgevel herinneren respectievelijk aan de doden van de Air Services, aan de doden van het Royal Regiment of Artillery, aan de doden van het Royal Army Medical Corps en het raam van de zijkapel herinnert ten slotte aan de gesneuvelde tweelingbroers Grenfell van de 9th Lancers. Het glasraam in het portaal tenslotte herinnert aan luitenant Cyril Knapp-Fisher (6th King's Own Yorkshire Light Infantry).

De school

Met de naam van de school wou men herinneren aan de 342 oud-leerlingen van het prestigieuze Eton College, die omkwamen tijdens de Eerste Wereldoorlog. De kosten voor de bouw werden bijna volledig gedragen door de ouders en strijdmakkers van de omgekomen 'Etonianen', die in een memoriaal onder de vorm van een werkende school het mooiste gedenkteken voor hun overleden zonen zagen. In de inkomhal werd een plaquette bevestigd met de 342 namen van de 'Etonianen', met het opschrift: "This school is a memorial to those whose names are written above. It was built by their brother Etonians in the year 1928 in grateful remembrance".

De school ontving zijn eerste leerlingen op 9 april 1929. In de jaren 1933-34 waren er zo'n 130 leerlingen die er les volgden. De school moest zijn deuren sluiten in mei 1940. Sinds de Tweede Wereldoorlog, tot op de dag van vandaag, wordt het schoolgebouw gebruikt als clublokaal voor de Britse gemeenschap in Ieper. Deze bestaat vooral uit werknemers van de Commonwealth War Graves Commission, de instelling die het onderhoud van de Britse begraafplaatsen op zich neemt.

Beschrijving

Kleine zaalkerk uit gele baksteen met zadeldak, met achteraan een vijfhoekige doopkapel met plat dak. Voorgevel met licht vooruitspringend middendeel, een groot segmentboogvormig venster, een in- en uitzwenkende top, bekroond met geprofileerde segmentboogvormige en onderbroken kroonlijst, afgewerkt met een Cross of Sacrifice.

Aan de rechterzijkant vierkante, vooruitspringende portiek bekroond met een klokkentoren met geprofileerde bronzen spits, segmentboogvormige deuropening, rechts daarvan een kleine uitspringende traptoren.

De achtergevel is bovenaan afgewerkt met uitzwenkende voluten en rondgebogen top; de muur is gesteund door twee steunberen en een doopkapel met drie segmentboogvensters. De zijmuren zijn aan elke kant doorbroken door drie segmentboogvormige vensters met maaswerk van baksteen. Interieur met een rondgebogen zoldering, een smaller koor en twee zijvertrekken, achteraan een kleine doopkapel met doopvont.

In deze kerk zijn er behalve de talrijke koperen herinneringsplaten tegen de muren, zowel glasramen, als vaandels en koperen plaatjes op de stoelen, als herinneringstekens aangebracht.

Alle glasramen zijn het werk van het Londense glasbedrijf Clayton & Bell en vertonen eenzelfde compositorisch schema: een heraldisch medaillon met een tekstcartouche, tegen een veld van blank glas in een 'Vlaamse Renaissance'-loodzetting.

Aan de buitenzijde is een gedenkplaat uit witte natuursteen ingemetseld "To the glory of God and in memory of Ypres this stone was laid by Field Marshal Lord Plumer on the 24th July 1927" (kapitalen met puntjes tussen de woorden). Uitgehouwen en zwart beschilderde letters.

Een andere ingemetselde steen (uit witte natuursteen) bevat de tekst: "The Church Council and Congregation commemorate the 75th anniversary of the laying of the foundation stone of this church, in the year 2002". Uitgehouwen en zwart beschilderde letters.

De school bestaat uit een gebouwencomplex onder zadeldaken, gegroepeerd rondom een rechthoekige grastuin met ten oosten het alleenstaande georiënteerde kerkgebouw en ten westen de L-vormige domineewoning van twee bouwlagen met achteraan aansluitend een laag klaslokaal. Het geheel is opgetrokken uit gele baksteen. De cordons en ornamenten zijn afgewerkt met simili- en/of natuursteen. Het pad naar de school is aangelegd in bakstenen in visgraatverband.

In het voormalig klaslokaal hangen diverse gedenktekens, waaronder een houten gedenkplaat met de namen van 342 'Etonians' met eronder het opschrift: "This school is a memorial to those whose names are written above. It was built by their brother Etonians in the year 1928 in grateful remembrance".

Aan de buitenzijde hangt een rechthoekige gedenkplaat uit witte natuursteen, met de tekst: "Hanc scholam in memoriam etonensium apud Ypram occisorum etonenses dicaverunt die XXIV Julii A.D. MDCCCCXXVII". Uitgehouwen en zwart beschilderde letters (kapitalen met puntjes tussen de woorden).

  • DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11N1, Brussel - Turnhout.
  • DENDOOVEN D., DEWILDE J. 1999: De wederopbouw in Ieper. Een wandeling, Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, Sint-Niklaas.
  • HAWKES G. 2002: Greater love hath no man: St George's Memorial Church Ypres, Ieper.
  • HEYVAERT B. 2002: A little sprig of the Empire: De Britse kolonie in Ieper tijdens het interbellum (1919-1940), onuitgegeven licentiaatsverhandeling, KUL, Leuven.
  • JACOBS M. 1996: Zij, die vielen als helden... Inventaris van de oorlogsgedenktekens van de twee wereldoorlogen in West-Vlaanderen, Deel 2, Brugge.
  • VERBEKE R. 2000: De glasramen in de Saint George's Memorial Church in Ieper, Shrapnel, december.

Bron: WOI Relict (1432): Saint George's Memorial Church (Ieper - WOI), WOI Relict (1436): Eton Memorial School (Ieper - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Orgel Saint-Georges Memorial Church, alias Engelse Kerk

  • Is deel van
    Elverdingestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Saint George's Memorial Church en Eton Memorial School [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30183 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.