erfgoedobject

Muurschilderingen Onze-Lieve-Vrouwekerk

bouwkundig element
ID
301464
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301464

Juridische gevolgen

Beschrijving

Muur- en zuilschilderingen, 15de eeuw - eerste kwart 16de eeuw.

Op de oostelijke muur van het noordtransept bevindt zich een Kruisiging. Het is een altaarschildering in een nis met segmentboog. In het midden bevond zich oorspronkelijk een gebeeldhouwd kruisbeeld. Links staan Maria en Johannes, hun mantels zijn afgeboord met een gouden galon. Achter hen Maria Magdalena en twee heilige vrouwen. Rechts in rijke gewaden van brokaatstoffen joden, soldaten en de honderdman met banderol: VERE FILIUS DEI ERAT ISTE. Drie engelen met kelk zweven rond het verdwenen Christusbeeld om zijn bloed op te vangen; tweede kwart 15de eeuw (280 x 320 cm). Op de achtergrond de stad Jeruzalem. Rijk kleurenpalet. Kruisiging in 1907 ontdekt, bij de afbraak van het Sint-Rochusaltaar. Gedocumenteerd door Arthur Lefebure. Niet overschilderd, ontlokte het tafereel wegens zijn hoge graad van authenticiteit een belangrijke discussie over de wijze van behandeling. Er gebeurde toen geen ingreep. Restauratie in 1943 door Cornelis Leegenhoek; nieuw houten kruis op rotsachtige bodem toegevoegd in 1951. Restauratie door Profiel in 1998.

Noordbeuk, gewelfschildering, eerste travee vanaf het oosten. Rondom de sluitsteen met wapenschild van Margareta van York, in elke schelp een krans van vier rode-rozentakken, doorvlochten met linten. Vier tekstbanderollen met gregoriaanse muzieknotatie en hymnen ter ere van Onze-Lieve-Vrouw: ten oosten, SALVE REGINA; ten zuiden, REGINA CAELI LAETARE; ten westen AVE REGINA CAELORUM; ten noorden niet meer zichtbaar; tweede helft 15de eeuw. Gewelfschildering gerestaureerd door Léon Bressers en opgenomen in een nieuw, neogotisch totaalproject in 1908.

Vieringpijler van het middenkoor, noord: Heilige Andreas met boek en Andreaskruis in een groen heuvelig landschap; links een knielende kanunnik stichtersfiguur in witte albe met stola, met boven zijn hoofd een tekstbanderol: VITA IN CHRISTO EST ET DIGNUM EIUS SEMPER OPTABILE; laatste kwart 15de eeuw (160 x 135 cm). Restauratie in 1951.

Zuil van het middenkoor, Heilige Petrus voor een groen eredoek, met boek en vermoedelijk een sleutel (verdwenen). Opschrift onderaan: CLAVIGER CELORU[M] HIC PRINCEPS APOSTOLORUM. Bovenaan links: IN DOMINO [CON]FIDO; eerste kwart 16de eeuw (210 x 110 cm). Restauratie in 1951.

Noordbeuk, rechts van het eerste venster vanaf het westen: Heilige Willem van Aquitanië, in maliënkolder, een ronde helm met vederbos op het hoofd; in de hand een boek en een lans met wimpel, bezaaid met heraldische lelies. Onder zijn voeten ligt een draak, eerste kwart 16de eeuw. Op de rode achtergrond een oudere laag met gekruiste pelgrimsstokken, een bedevaarttas, Sint-Jacobsschelpen en ratten, eerste kwart 16de eeuw (300 x 215 cm). Restauratie in 1983 door Marc Henricot en Isabelle Hennebert.

De schilderingen werden ontdekt tijdens de ontpleistering van het kerkinterieur (1907-1910).

  • BERGMANS A. 1998: Middeleeuwse muurschilderingen in de 19de eeuw. Studie en inventaris van middeleeuwse muurschilderingen in Belgische kerken, KADOC Artes 2, Leuven, 305-306 (met bibliografie, archivalische en iconografische bronnen).
  • BUYLE M. 1994: Dendermonde, Onze-Lieve-Vrouwekerk, in BUYLE M. & BERGMANS A., Middeleeuwse muurschilderingen in Vlaanderen, M&L Cahier 2, Brussel, 106-107.

Auteurs: Bergmans, Anna
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Muurschilderingen Onze-Lieve-Vrouwekerk [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/301464 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.