Bovengrondse betonnen constructie langs de voormalige spoorlijn 58, nu museumlijn, ter hoogte van kilometerpaal 30.

Historisch overzicht

Bunker opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung.

Volgens een Belgische naoorlogse lijst waren er tijdens de Eerste Wereldoorlog op grondgebied Eeklo minimum 65 bunkers opgetrokken. Vandaag zijn er maar 16 bunkers overgebleven. Vele bunkers in Eeklo zijn verdwenen bij de aanleg van nieuwe woonwijken en tijdens een door de gemeente opgezette afbraakcampagne in 1959-1960.

Tussen Balgerhoeke (Maldegem) en de Sint-Jansdreef (Eeklo) volgde de tweede verdedigingslijn van de hoofdstelling ten westen van Eeklo, spoorlijn 58. Zowel aan de noordelijke als aan de zuidelijke zijde van de spoorlijn werden op regelmatige afstand verschillende types bunkers uit betonstenen opgetrokken. Er werd hierbij veel aandacht besteed aan camouflage. Daar waar mogelijk werden de bunkers opgetrokken in bestaande bossen of tegen of achter houtkanten. In andere gevallen werd er een dak op de constructie geplaatst. Of de bunkers werden met riet of twijgen bedekt.

Prosper Van Acker verhaalt op 19 mei 1917 in zijn dagboek hoe er plots een herberg verschenen was ter hoogte van de Balgerhoekestraat en hoe er langs de spoorlijn ook een speciale bunker werd opgetrokken: “Langs de spoorbaan, die niet ver daar vandaan loopt, is evenzoo een baanwachtershuisje gesimuleerd met geschilderde vensterramen, gordijnen en zelfs bloemen: ook een kazemat.” Dit betreft deze mitrailleurpost.

Er zijn voor wat de Hollandstellung betreft, geen andere dergelijke betonnen versterkingen gekend die in een specifieke vorm gegoten werden. De grote openingen evenals de cirkelvormige ophogingen met centraal een verticale metalen koker wijzen op de functie als mitrailleurpost.

De bunker lijkt eerder van slechte kwaliteit te zijn. De muren zijn niet dik (tot 80cm aan de voorzijde), het beton bevat veel holtes en is samengesteld met grote kiezels. Mogelijk wijst dit op de beperkte ervaring die de Duitse landmacht had met het optrekken van bunkers uit gegoten beton.

De beschadigingen aan de topgevel zouden veroorzaakt zijn door Canadezen, die hier na de Tweede Wereldoorlog oefenden met PIAT raketten.

Kilometerpaal 30, die nagenoeg tegen het mitrailleurpostje staat, bestaat uit een gietijzeren gecanneleerde zuilschacht met bovenaan een driehoekige blauwe prisma met het getal 30 erop. Dit type kilometerpaal dateert van vóór de oprichting van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (kortweg NMBS) in 1926.

Beschrijving

Grotendeels betonnen militaire constructie in de vorm van een huisje met zadeldak, met een rechthoekig grondplan van 3,4 x 2,3 m, met aan oostelijke zijde een aanpalende betonnen muurtje van naar verluidt 1,4 x 0,5 m groot en 1 m hoog, dat schuin ten opzichte van de bunker geplaatst staat. Het geheel lijkt op een fundament te zijn opgetrokken. De constructie is opgetrokken in beton, versterkt met stalen profielen. Andere vlakken lijken met baksteen te zijn opgevuld, waarboven soms een cementlaag is aangebracht.

Toegang aan zuidelijke zijde, waar de betonnen muur nauwelijks 0,3 m dik is. Aan noordelijke zijde, waar de muur 0,8 m dik is, steekt een opening van 1,9 m, die naar buiten toe versmalt tot 0,7 m. Op het onderste vlak van deze opening zit een cirkelvormige verhoging met centraal een pin voor het plaatsen van een mitrailleur. In de twee zijmuren (0,55 m dik) zit telkens een opening die versmalt tot 0,85 m breedte en 0,6 m hoogte. Het is onduidelijk of deze openingen ook een cirkelvormig draaipunt bevatten.

Op het betonnen platform rond de bunker staat een kilometerpaal. De paal heeft een gietijzeren gecanneleerde zuilschacht met bovenaan een driehoekige blauwe prisma met het getal 30 erop.