erfgoedobject

Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm'

bouwkundig element
ID
300950
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300950

Juridische gevolgen

  • is deel van de aanduiding als beschermd cultuurhistorisch landschap Hazegraspolder
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hollandstellung: deel West-Vlaanderen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Betonnen militaire constructie in de Nieuwe Hazegraspolderdijk gebouwd. Het betreft de constructie net ten westen van de kruising van de Dijkgraafstraat met de Nieuwe Hazegraspolderdijk. Langs deze dijk zijn verschillende militaire betonnen constructies uit de Eerste Wereldoorlog bewaard.

Historisch overzicht

Duitse bunker opgetrokken als onderdeel van de Hollandstellung. Deze Duitse verdedigingsstelling werd tijdens de Eerste Wereldoorlog opgetrokken langs de grens met Nederland, tussen Knokke en Vrasene (Beveren). Tussen het Zwin (Knokke) en Leeskensbruggen (Maldegem) zijn de bunkers opgetrokken door het Marinekorps Flandern, vanaf Moerhuize (Maldegem) door de Etappen-Inspektion 4 (of Gruppe Gent). De zone rond Strobrugge (Maldegem) vormde een overgangsgebied. Er is een groot verschil merkbaar in de aanleg van de stelling en de bouwwijze van de bunkers in beide zones.

De uitbouw van de Hollandstellung tussen Knokke en de Damse Vaart en het steunpunt Wilhelm

Vanaf april 1916 werd een stelling aangelegd tussen Knokke en de Damse Vaart onder leiding van de afdeling Fortifikation van het Marinekorps. Deze stelling bestond uit een draadhindernis, met ten westen ervan opeenvolgende Stützpunkte (steunpunten) die aansluiting vonden bij de meest noordoostelijke verdedigingswerken van het kustfront, namelijk Schützennest en batterij Bremen. Voor de inplanting van deze steunpunten werd handig gebruik gemaakt van oude verdedigingswerken, die doorheen de eeuwen in dit grensgebied werden aangelegd.

De steunpunten tussen de kust en de Damse Vaart werden als volgt benoemd: Bayern Schanze – Polder Willem (of Wilhelm) – Hazegras (later ook Heinrich genoemd) – Hauptstrasse Donat (ook Dora genoemd). Onderhavige bunker maakte deel uit van het Stützpunkt Wilhelm.

De steunpunten werden voorzien van bombensichere betonnen schuilplaatsen en mitrailleursposten, in en achter de vuurstelling. Tussen de steunpunten dienden eveneens betonnen schuilplaatsen en mitrailleursposten opgetrokken te worden. Ook later werden nog betonnen constructies toegevoegd. In Stützpunkt Wilhelm werden in februari 1917 nog een Sanitätsraum (medische post) en Mannschaftsraum 1 (een manschappenonderkomen) gebetonneerd. Volgens dit verslag werd toen ook gestart met het betonneren van Unterschlupfe (schuilplaatsjes) in de vuurlinie.

Deze betonnen post betreft een type constructie, dat meermaals werd opgetrokken door de marine. Het is onduidelijk of de betonnen post fungeerde als een schuilplaats in de vuurlinie zoals waarvan sprake in de verslagen, dan wel als opslagplaats voor munitie.

Beschrijving

Betonnen militaire constructie in de dijk. Enkel het dak van de construct is zichtbaar. De zuidwestelijke dakrand is afgeschuind. Hieronder zit een brede opening.

  • Militärarchiv Freiburg, RM 120/226: diverse documenten van het Marinekorps Flandern met betrekking tot de aanleg van de Hollandstellung.
  • Militärarchiv Freiburg, Anlagen im Abschnitt der 1. M.D. (Anlage 3 zu Marine-Korps Ia/b nr. 13253), 18/9/1918 (copie van Duitse militaire stafkaart verkregen via de Simon Stevinstichting).
  • LAMBRECHT E. 2014: Knokke en Westkapelle in de Grote Oorlog, Brugge.
  • SAKKERS H. e.a. 2011: De Hollandstellung van Knokke tot Antwerpen. Stille getuige van de Eerste Wereldoorlog, s.l.

Auteurs: Decoodt, Hannelore
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Hollandstellung

  • Is gerelateerd aan
    Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse bunker 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse bunker 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse bunker 'Stützpunkt Wilhelm'

  • Is gerelateerd aan
    Duitse bunker 'Stützpunkt Wilhelm' met open gevechtsstelling


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Duitse betonnen post 'Stützpunkt Wilhelm' [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300950 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.