erfgoedobject

Domein Zielenberg

bouwkundig / landschappelijk element
ID
300778
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300778

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Domein Zielenberg
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Villa Zielenberg
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Villa met dienstgebouwen en hou­ten belvedèrepaviljoen uit 1928 omgeven door park met radiaal-concentrisch patroon van circa 5 hectare, in 1925-1930 aangelegd op heuvelsi­te; zwembad uit 1940.

De stafkaart van 1930 geeft een duidelijk beeld van het landgoed, dat enkele jaren eerder was aangelegd op de westflank van de Zielenberg en door de eigenaar aanvankelijk 'Bladerhof ' werd genoemd. De Zielenberg maakt deel uit van het massief dat de waterscheiding vormt tussen het Dijle- en het Velpebekken. Bij de aanleg van het domein werd vooral de steile, westwaarts georiënteerde helling benut, een ontsluiting van fijnzandig terti­air sub­straat (Tongeriaan), die op 200 meter afstand een hoogteverschil bereikt van meer dan 20 meter. De plaats waar in 1928 de villa werd gebouwd kijkt uit over het Bruul­bos en over de vallei van de Bruulbeek. Aan de zuidrand van het circa 5 hectare grote domein, lager op de helling, waren een aantal jaar eerder enkele dienstge­bouwen (garage en conciërgewoning) opgetrokken. De nutstuin, die omgeven is door een laag muurtje met een draadafslui­ting en die een serre omvat, is gesitueerd in het zuidwesten van het domein, aan de voet van de helling, tegen het Bruulbos aan. Aan de voet van de helling bevindt zich ook een kleine 'Lourdes­grot'.

Het uitzicht van de villa, omgeven door terrassen en, vanaf 1940, met een zwembad, wordt vooral bepaald door zijn witstenen parement en gegroefde pilasters tussen elke travee. Opmerkelijk zijn ook de rozetjes tussen de vensters van de beneden- en de eerste verdieping. Deze villa vormt het centrum van een radiaal-concentrisch patroon van wegen en wandelpaden. Op de helling van het Bruulbeekdal zijn de concentri­sche paden ingegraven en daardoor ontstond zoiets als een terrassenreliëf. Lijnaanplantingen langs dreven of paden zijn niet meer zicht­baar, behalve een korte dreef met bruine beu­ken (Fagus sylvatica 'Atropunicea') met stamomtrekken van nog geen 2 meter aan de oostzijde van het domein en een rijbe­planting met hangende zilverlinde (Tilia petiolaris), waarvan één met een stamomtrek van 217 centimeter gemeten op 150 cm hoogte. Dit is dan ook de dikste boom van het domein, want na bijna 70 jaar hebben weinig bomen een omtrek van 2 meter bereikt; de meeste zien er weinig vitaal uit, misschien te verklaren door de bodemgesteldheid. Het hele domein geeft een be­boste indruk, die ver­moedelijk ook door de ontwer­per of eige­naar gewild is, want het wordt in 1930 – direct na de aanleg – bijna integraal als bos in kaart gebracht. Dit is eigenaardig, want daardoor bleef de bewoners van de villa een boeiend pa­norama onthouden. Dit is vermoedelijk de reden waar­om bij een ver­bouwing in 1940 de uitbreiding van het gebouw in zuidelijke richting van een dakterras werd voor­zien, liever dan een ope­ning te maken in de beboste helling.

De nog aanwezige sieraanplantingen aan de rand van de kleine open ruimte rond de villa bestaan uit twee rode meidoorns (Crataegus lae­vigata 'Paul's scarlet') die de monding van de toegangsdreef signaleren die vanaf de steenweg Leuven-Tienen op de villa toeloopt, een zilverlinde (Tilia tomentosa), een Magnolia x soulangeana, een hemelboom (Ailanthus altissima), een Californische schijncipres (Chamaecyparis lawsoniana), een taxus (Taxus baccata 'Aurea'), een Noorse esdoorn (Acer platanoides), een gewone plataan (Platanus x hispanica), een sitkaspar (Picea sitchensis) en twee grove dennen (Pinus sylvestris). Verder van de villa komen geen siersoorten meer voor, behalve de vermelde rij zilverlinden, een bontbladige esdoorn (Acer pseudo­platanus 'Leopoldii') en verspreide Pontische rododendrons (Rhododendron ponticum), gewone mahonia (Mahonia aquifolium) en gewone laurierkers (Prunus laurocerasus). Naast het zwembad daalt een trap de helling af naar een (in 1998 bouwvallige) zeshoekige gloriëtte met wanden van houten traliewerk. Op de pergola die een gedeelte van deze trap overdekt, bevindt zich de interessantste, zeldzaamste cultuurplant van het domein: Smilax rotundifolia, een windende, uit Noord-Amerika afkomstige heester uit de leliefamilie.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Kadastrale opmetingsschets Lovenjoel 1929/2 en 1925/3.
  • KRÜSSMANN G., Handbuch der Laubgehölze (III), 1978, p. 340.
  • SCHEYS G., Bodemkaart van België: kaartblad Lubbeek 90W, 1957.
  • VAN DEN BROECK E., Carte géologique de la Belgique, feuille N° 90 Lubbeek-Glabbeek-Suerbempde, 1905.

Bron: DENEEF R., 2004: Historische tuinen en parken van Vlaanderen. Inventaris Vlaams-Brabant. Bierbeek, Boutersem, Glabbeek en Oud-Heverlee, Brussel: Vlaamse Overheid. Onroerend Erfgoed.
Auteurs: Deneef, Roger; Wijnant, Jo; De Jaeck, Herlinde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is gerelateerd aan
    Villa Zielenberg

  • Is deel van
    Zielenberg


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Domein Zielenberg [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300778 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.