De Graslei en Korenlei vormden van de 11de tot de 18de eeuw de middeleeuwse haven van Gent. De huidige bebouwing herinnert nog sterk aan deze havenactiviteiten, zoals handelspanden en gildehuizen.

Historiek

De Graslei vormde samen met de Korenlei het centrum van het middeleeuwse portus van Gent. De stedelijke nederzetting is ontstaan in de 10de eeuw, in de onmiddellijke nabijheid van het Castrum en de Groentemarkt. Het vertoont sinds de 11de eeuw een groeiende handelsactiviteit en werd de eigenlijke haven van Gent. Aan weerszijden van de Leie, in de onmiddellijke nabijheid van de middeleeuwse haven, kwamen de Sint-Michiels- en de Sint-Niklaaskerk tot stand. Sint-Nicolaas was immers de schutspatroon van schippers en graanhandelaars. Met de Koornmarkt vormden de Gras- en Koornlei het centrale punt van de Vlaamse graanhandel. Een groot deel van de huidige bebouwing herinnert dan ook sterk aan de verschillende havenactiviteiten die hier vroeger plaatsvonden en weerspiegelen de bloei van de Gentse ambachten en neringen, die voornamelijk te danken was aan het stapelrecht op het graan dat de Gentenaars verworven hadden.

De plek was een drukke handelsplaats, waaraan onder meer het gildehuis van de Onvrije Schippers en grote herenhuizen herinneren. De haven kende een bloei tot de 18de eeuw waarna de haven en gilden stilaan in verval geraakten. De huizen werden afgebroken, verbouwd en bepleisterd, doch vanaf het begin van de 20ste eeuw grondig gerestaureerd of gereconstrueerd naar bewaarde tekeningen uit de eerste helft van de 19de eeuw, met het oog op de wereldtentoonstelling van 1913. Het Gentse historisch verleden zou heropleven en de Koorn- en Graslei zouden een nieuwe toeristische functie krijgen die ze tot op heden hebben behouden.

Beschrijving

De Graslei is gelegen aan de rechter oever van de Leie, de Korenlei op de linkeroever, tussen de Grasbrug en de Sint-Michielsbrug. De natuurstenen kaaimuren zijn deels afgezet met gietijzeren balustrades. De bebouwing rond deze voormalige haven herinnert nog aan de vroegere handelsactiviteiten, zoals de herenhuizen en gildehuizen. Vele gebouwen hebben een historische kern maar werden grondig verbouwd of heropgebouwd voor de wereldtentoonstelling van 1913.

Het deel van de Jan Breydelstraat tussen de Drabstraat en de Appelbrug, vroeger Appelbrugstraat genoemd, behoorde eveneens tot de portussite. Deze straat werd voorheen in twee gedeeld door de Houtlei die ter hoogte van het voormalig Hotel De Coninck uitmondde in de Leie. Het dempen van de Houtlei in 1898 wijzigde het straatbeeld door een doorlopend straattracé te trekken. Qua architectuur kan men echter nog duidelijk twee delen onderscheiden.