erfgoedobject

Burgerhuis in beaux-artsstijl

bouwkundig element
ID
300541
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300541

Juridische gevolgen

Beschrijving

Burgerhuis in beaux-artsstijl naar een ontwerp door de architect Alfred Portielje uit 1912. Opdrachtgeefster was Emma Tonnelier-Cordelois (1858-1930), weduwe van de reder Georges Tonnelier (1853-1909). Deze werd in 1890 voor de Liberale Partij verkozen tot gemeenteraadslid in Antwerpen, en zetelde van 1900 tot zijn overlijden als volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Antwerpen in de Kamer.

Het hotel Tonnelier-Cordelois behoort tot het vroege oeuvre van Alfred Portielje, die zich goed vijf jaar eerder als architect gevestigd had. Het hoogtepunt van zijn loopbaan viel in de jaren 1920, met burgerhuizen en villa’s voor de hogere burgerij, zoals vóór de Eerste Wereldoorlog in klassieke beaux-artsstijl of pittoreske cottagestijl. Portielje's belangrijkste realisatie uit het vroege interbellum is het "British Dominions House", het monumentale kantoorgebouw van de verzekeringsmaatschappij Eagle Star op de hoek van Meir en Huidevettersstraat. Tussen 1926 en 1934 vormde de architect een succesvolle associatie met Jan De Braey, die zich met name toelegde op het appartementsgebouw van hoge standing, destijds een nieuwe typologie.

Met een gevelbreedte van drie traveeën, omvat de rijwoning een souterrain en drie bouwlagen onder een pseudo-mansarde. De lijstgevel onderscheidt zich door een parement uit witte natuursteen, op een geprofileerde hardstenen plint. Geleed door de puilijst en het klassieke hoofdgestel, met een geboste pui, legt de compositie de klemtoon op de brede middenas. Deze wordt op de eerste verdieping gemarkeerd door een ingesnoerde driezijdige erker met consoles en een gesmeed ijzeren balkon als bekroning. Verder is de opstand opgebouwd uit regelmatige registers van rechthoekige of getoogde muuropeningen met sluitsteen, op de bovenverdiepingen in vlakke omlijsting met oren, chutes en lekdrempels op consoles. De oorspronkelijke bekroning, bestaande uit een door oeils-de-boeuf geflankeerde dakkapel met voluten en waterlijst, is verdwenen. Het decor vermengt stafwerksleutels ontleend aan de Lodewijk XVI-stijl, met schelpornamenten typisch voor de neorégencestijl; het smeedwerk van keldertralies en balkon gaat eveneens terug op 18de-eeuwse patronen. Van het oorspronkelijk gevernist houten schrijnwerk is wellicht enkel de fraai bewerkte deur bewaard.

De plattegrond wordt vanaf het ‘schoon verdiep’ over de volledige breedte opgedeeld door de centrale traphal met bovenlicht, aansluitend op de vestibule met trappenbordes. Volgens de bouwplannen neemt het salon de straatzijde in, en de suite van eetkamer en veranda de tuinzijde, uitgevend op het terras. De office met 'monte plats' verzekerde oorspronkelijk de verbinding met de keuken in het souterrain. Privé- en slaapvertrekken nemen de bovenverdiepingen in; gasten- en meidenkamers bevinden zich op de mansarde, slechts bereikbaar via de diensttrap.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1912#2694.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Burgerhuis in beaux-artsstijl [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/300541 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.