erfgoedobject

Hof van Watervliet

bouwkundig element
ID
29577
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/29577

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hof van Watervliet
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Hof van Watervliet
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

"Hof van Watervliet". Oorspronkelijk "Hof van Sint-Joris" zogenaamd naar opdrachtgever Jan de Baenst, heer van Sint-Joris. Vanaf 1566 huidige benaming naar de humanist Marc Laurin, heer van Watervliet. Laatgotisch pand op L-vormige plattegrond met nieuwbouwvleugel van 1983 naar ontwerp van Groep Planning gesitueerd rondom een rechthoekige, gekasseide binnenplaats. Huidig uitzicht resultaat van verschillende wijzigingen. Thans ontmoetingscentrum van Christelijke Mutualiteit.

1454: wellicht voltooiing van het diephuis en poortgebouw. 1562: Marcus Gerards tekent een complex bestaande uit een diephuis van twee bouwlagen en rechts daarvan een lager poortgebouw, in de oksel van beide vleugels een traptoren met een zes- of achtzijdige top die bovendaks uitstak.

1641: A. Sanderus tekent in de voorgevel drie hoge benedenvensters vermoedelijk gevat in rondboognissen, waarvoor smeedijzeren vensterkorven, rechts ervan vensters gevat in een rondboognis met een driepasboog in het boogveld. Rechts van de hoofdingang, een zitbank met ervoor een losstaande borstwering op drie balusters opgesteld. Poort: sculpturaal versierd, mogelijk met het beeld van Sint-Joris onder een beeldnis. Lnks van poort, een smalle getraliede opening met zandstenen omlijsting. Rechthoekige bovenvensters gevat tussen twee uitspringende lijsten en gescheiden door pilasters of halfzuilen.

Derde kwart van de 18de eeuw: aanpassen van de muuropeningen onder meer vergroten van benedenvensters en toevoegen van geprofileerde omlijstingen in namaak-gotiek, aanzettend op basissen, en verlagen van de bovenvensters. Aanbrengen van een deur in derde travee met erboven een erker in Lodewijk XVI-stijl. Verlagen van balklagen.

1982-1983 en 1986-1987: restauratie van poort-, tuin- en diephuis naar ontwerp van Groep Planning (Brugge) beoogt een maximaal behoud van de gegroeide situatie. Sloop van de vroegere keuken en vervangen door een nieuwe vleugel met trappenhuis, liften en technische voorzieningen beantwoordend aan de veiligheidsvoorschriften voor de nieuwe bestemming en uit respect voor de 15de-eeuwse vleugels.

Diephuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (leien). Verankerde bakstenen tuitgevel met superpositie van een twee verdiepingen hoge lijstgevel met doorgetrokken ordonnantie over het vijf traveeën brede poortgebouw. Gebruik van zandsteen voor de hoekkettingen, kroonlijst en elementen aan de vensteropeningen. Korfbogige kelderluik met in de stoep ingewerkte toegangstrap. Rechthoekige vensters en deur in geprofileerde omlijsting aanzettend op basissen; verlaagde bovenvensters met benadrukte sporen van pilasters. Houten erker op gepleisterde sokkel waarvan het voorpaneel versierd is met een vaas- en bloemenslingermotief in Lodewijk XVI-stijl, vermoedelijk uit het eerste kwart van de 19de eeuw. 19de-eeuwse paneeldeur met bovenlicht voorzien van spitsboogvormige roedeverdeling. Voorts vernieuwd houtwerk naar bestaand 18de-eeuws patroon. Geveltop: twee rechthoekige vensters met afgeschuinde dagkanten, zandstenen bolkozijn en rollaag; hogerop opening in een rondboognis met bakstenen maaswerk en natuurstenen waterlijst bekroond door kruisbloem.

Tudorboogpoort in omlijsting van Doornikse steen leidend naar de binnenplaats via een galerij met twee gedrukte bakstenen rondbogen op een arduinen middenzuil; balklaag met balksleutels afgewerkt van peerkraalmotief. Rechts enerzijds achtzijdige schouw met witstenen voetstuk en gotische versieringen en anderzijds schouw bestaande uit drie gekoppelde polygonale schouwen. Achtergevel van het poortgebouw voorts gemarkeerd door de bakstenen bovenbouw van vier traveeën met licht getoogde vensters en kleine roedeverdeling. Twee dakkapellen voorzien van tuitgeveltje afgewerkt met vlechtingen en zolderluik in korfboognis.

Rechts, zijgevel van het diephuis gemarkeerd door in de oksel gebouwde vierkante toren. Open, met kruisribgewelf overkluisde portiek van Lediaanse zandsteen: verankerde gedrukte spitsbogen opgevangen door slanke zuiltjes met koolbladkapiteel en hoge basementen aan de voorzijde en uitgewerkte consooltjes aan de gevelzijde. De spitsboogdeuren in sterk geprofileerde omlijsting van zandsteen verleenden toegang tot de inmiddels ingedeelde benedenzaal van het diephuis en tot de trap naar de bovenverdieping. Voorts doorlopende venstertravee met puntgevel in de toren en zijgevel; alle vensters gevat in doorlopende geprofileerde rondboognis; borstwering topvensters met bolkozijn voorzien van gekoppelde spitsboogjes en driepasbogen. Kleine roedeverdeling. Getrapte achtergevel bekroond door hoge schoorsteen bestaande uit twee rookkanalen in de vorm van gedrukte zeshoeken, op een rechthoekige basis.

Interieur. Tweebeukige overwelfde kelder met graatgewelf op gordelbogen opgevangen door twee centrale zuilen van zandsteen. Begane grond ingenomen door drie salons met 18de-eeuwse aankleding aansluitend op de gang. Vrijgemaakte balklagen bestaande uit moer- en kinderbalken, één moerbalk voorzien van gepolychromeerde wapens van Jan III de Baenst en zijn vrouw Margareta de Fever. Op de tweede bouwlaag moer- en kinderbalken, laatst genoemde met resterende inkepingen van verdwenen spreidsel dat werd hersteld tijdens de restauratie. Eiken dakconstructie van diephuis bestaande uit negenendertig keperparen bovenaan verbonden door een hanenbalk; driemaal twee boven elkaar geplaatste schaargebinten en tweemaal een dubbel gevelgebint met rechte schoren dragen de gordingen die deze sporenkap in langse richting ondersteunen. Kepers en hanenbalken voorzien van telmerken. Enkele balkkoppen op geprofileerde kraagstenen stutten de schaargebinten.

  • Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg West-Vlaanderen, Cel Monumenten en Landschappen, archief, dossier 200/5411.
  • DEVLIEGHER L. 1975: De huizen van Brugge, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen 2-3, Tielt, 268-272.
  • ESTHER J., Het Hof van Watervliet in de Oude Burg te Brugge: een restauratie van een veelzijdig 15de-eeuwse herenwoning, in M&L, III, 1984, nr. 4, p. 42-51.
  • ESTHER J., Arthur Vandendorpe, restaureren, renoveren, 1994, p. 68-70.
  • VANDENBERGHE S. (ed.), Het Hof van Watervliet in de Oude Burg te Brugge, Brugge, 1983.

Bron: GILTÉ S. & VANWALLEGHEM A. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Brugge, Oudste kern, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 18nA Noord, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof van Watervliet [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/29577 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.