erfgoedobject

Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw

bouwkundig element
ID
2908
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2908

Juridische gevolgen

Beschrijving

Overwegend neogotische kerk met integratie van oude elementen van vroegere kerkgebouwen: romaanse kruisingstoren van circa 1250, vroeg-gotisch noordelijk transept uit de 14de eeuw, gotisch koor met oude sacristie uit de 15de eeuw en oude middenbeuk met zuilen, scheibogen en segmentbogige bovenlichten. Kerk meermaals verwoest, onder andere in 1576, en herbouwd, onder meer in het vierde kwart van de 18de eeuw naar ontwerp van C.F. De Noter als driebeukige "schuurkerk" onder één dak met polygonale klokvormige torenbekroning zogenaamd de "Peperbus", laatstgenoemde uitgevoerd naar ontwerp van architect Duwez. In 1910 naar ontwerp van E. Careels vergroot en herbouwd in neogotische stijl, na de beschietingen van 1914 door dezelfde architect hersteld in 1921-1922 (zie gedenkstenen van 1911 en 1922 in het portaal).

De huidige plattegrond ontvouwt een asymmetrische vierbeukige kruiskerk met westtoren, schip van zes traveeën, transept van één travee en dubbel koor met twee rechte traveeën en respectievelijk een drie- en een vijfzijdige sluiting. Natuurstenen gebouw gemarkeerd door steunberen onder complexe leien bedaking, onder meer haakse, halve schilddakjes van de lagere uiterste zijbeuken. Diverse muuropeningen: neogotische meerlichten, segmentboogvensters, gotische spitsboog- en romaanse rondboogvensters. Neogotische westtoren van vier geledingen onder leien spits tussen de kleinere spitsen van de hoektorentjes, markante kordons en steigergaten. Korfboogpoort onder spitsboogveld met neogotisch maaswerk en Onze-Lieve-Vrouwebeeld, geheel gevat in geprofileerde omlijsting met hogels en kruisbloemen. Robuuste verankerde, romaanse kruisingstoren ten noorden met kordon, rondboogvensters en steigergaten onder leien tentdak.

Interieur met basilicale opstand en natuurstenen parement. Drie rijen spitsbogen op zuilen met achtzijdige sokkel en koolbladkapiteel. Houten spitstongewelf in middenbeuken, lagere zijbeuken met bakstenen kruisribgewelven met natuurstenen ribben. Voormalige kruising met kruisribgewelf met gedecoreerde ribben, boven de spitse scheiboog muurschildering met "Ten hemelopneming van Maria" van na 1914 door het neogotische atelier Arthur Van Gramberen-Courtois (Tienen). Oud koor en hoogkoor met neogotische wanddecoratie. Ten zuiden neogotische tribune boven de sacristie met aansluitende verbindingsgang naar de pastorie met muurschilderingen met voorstelling van het Heilig Hart en engelen, gesigneerd Van den Bergh Jan, Pasbrug 2, Sint-Katelijne-Waver.

Mobilair. Schilderijen: buste van Sint-Franciscus, Heilige Johannes de Doper wijst Jezus aan als Messias en Piëta, alle uit de tweede helft van de 17de eeuw. Sint-Anna-ten-Drieën uit de eerste helft van de 19de eeuw. Beeldhouwwerk: Ecce Homo van gepolychromeerd hout uit de eerste helft van de 17de eeuw; houten gekleed Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind en wereldbol uit de tweede helft van de 19de eeuw en neogotische, eikenhouten Sint-Anna-ten-Drieën van circa 1922. Kruisweg door B. Gerrits. Neogotische altaren, preek- en biechtstoelen. Suite van dertien glasramen met de vijftien Mysteries door het Brusselse atelier J.B. Jacobs (circa 1943). Voorts glasramen van 1922 of 1943 door de Brusselse ateliers van Crickx en J.B. Jacobs.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Cel Monumenten & Landschappen Brussel, Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, plannen, Onze-Lieve-Vrouw-Waver, Onze-Lieve-Vrouwekerk.
  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumenten & Landschappen, Afdeling Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg, Antwerpen, Cel Monumenten en Landschappen, Beschermingsdossier.
  • JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen, Kanton Heist-op-den-Berg, Brussel, 1973, p. 26.
  • S.N., Onze-Lieve-Vrouw-Waver 1900, Sint-Katelijne-Waver 1900, s.l., 1989, p. 58.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kantons Duffel - Heist-op-den-Berg, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/2908 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.