erfgoedobject

Klooster Ten Bunderen

bouwkundig element
ID
24219
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24219

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Klooster Ten Bunderen
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Klooster "Ten Bunderen", zusters augustinessen van Ten Bunderen. Tot in 1991 aanbod van middelbaar onderwijs en pensionaat; thans nog lagere en kleuterschool.

1269: vermelding van "Passanten Gasthuis Ten Bunderen" aan de Oude Heirweg (zie ook Ten Bunderenstraat), op een achterleen van het kasteel van Moorslede. In 1566 - beeldenstorm ! - vluchtten de zusters eerst naar Rijsel en vervolgens naar Ieper. In 1785 terugkeer naar Moorslede om er de pas opgerichte armenschool te besturen. Vanaf 1815 bouw van een nieuw klooster en pensionaat aan de toenmalige Pastorij- en Yperstraat, ten zuiden van de kerk. In 1922-1923, wederopbouw van het tijdens de Eerste Wereldoorlog verwoeste klooster naar ontwerp van A. De Pauw (Brugge), in een regionaal geïnterpreteerde neogotische bouwtrant. In vestibule inwijdingsplaat: "Ten jare O.H. MCMXXIV. den VII in Oogstmaand. werd deze steen plechtig geplaatst door Z.D. Hoogw. G.J. Waffelaert. S.T.D. & M..XXII Bisschop van Brugge. tot gedachtenis aan den heropbouw van dit klooster. Geestelyke bestuurder: E.H. Julius Verhelst Algemeene Overste: Z.E. Moeder Veronica Bouwmeester: Alfons De Pauw te Brugge Aannemer: Hendrik Verbeure te St. Andries." Nieuwe locatie aan de Stationsstraat, tussen het station en de kerk, op het terrein van de vroegere fietspiste waarvan reliëf en aanleg herkenbaar blijven in de kloostertuin.

Bakstenen gebouwencomplex bestaande uit de U-vormige kloosterschool van twee bouwlagen onder pannen zadeldaken (nok evenwijdig aan straat). Uitgewerkte muurankers; aflijnende baksteenfries; getrapte dakkapellen alternerend met houten. Hoofd- en straatvleugel voorzien van laag ommuurd voortuintje met ijzeren hek; achtergevel in het midden onderbroken door de kapel geflankeerd door de lage refter en studiezaal. Ten westen, priester- en directeurswoning (nummer 51). Ten oosten, speelplaats waarrond L-vormige klassenvleugels van de lagere school. Beboomde afhellende binnentuin met terras, balustrade en trappen, aansluitend bij de landerijen en boomgaard van de voormalige kloosterboerderij ten zuidoosten.

Kloosterschool. Vijftien traveeën tussen de vooruitspringende schoudergevels van de haakse vleugels. Benadrukte inkompartij uitlopend in een tuitgevel tussen arkeltorentjes onder leien spits; embleem met ster van "Ten Bunderen", kenspreuk "ITER PARA TUTUM" en inscripties "Circa An(no) D(omi)ni MCCLXIX fundari coepi"/"Belli ruinarum succedo acervis" ("in het jaar onzes heren 1269 begon men met de grondvesten"/"ik volg op de ruïnes van de oorlog"); beeld Onze-Lieve-Vrouw-ten-Bunderen onder pinakelvormig baldakijn. Ritmerende muurvakken met tweelichtvensters. Haakse vleugels van achtentwintig traveeën in aansluitende bouwtrant; schoudergevels gemarkeerd door schoorsteentravee en Brugse travee; kruiskozijnen met drielob en glas in lood in het bovenlicht. In de linker en rechter oksel, respectievelijk een vierkant en een veelhoekig torentje.

Grotendeels bewaard interieur. Vestibule overwelfd door middel van kruisgewelven van gele baksteen; links en rechts aansluitend bij de kloostergang en in het midden bij het centrale trappenhuis met inwijdingsplaat van 1924; mozaïekvloer met ster van "Ten Bunderen"; bordestrap met gietijzeren leuning, verlicht door middel van glasramen met voorstelling van Onze-Lieve-Vrouw, de Heilige Rochus en de Heilige Antonius met Kind.

Eenbeukige kapel onder leien zadeldak met dakruiter. Schip van zes traveeën; apsis van één rechte travee met vijfzijdige sluiting. Gevelritmering door middel van versneden steunberen. Aflijnende spitsboogfries. Spitsboogvensters, tweelichten ter hoogte van het koor, bekroond met oculus. Ten westen, dienstgebouwtje; ten oosten, sacristie.

Bepleisterd en witgeschilderd interieur, behoudens de bakstenen omlijstingen van de muuropeningen en de betegeling van de plint. Schip overspannen door houten tongewelf; gordelbogen op arduinen consoles, verbonden door trekstangen.

Mobilair: typerende art-decogetinte betegeling met ingewerkte kruisweg van 1934 naar ontwerp van J. Fonteyne; glasramen uit de jaren 1930 waarvan iconografie met betrekking tot de kloostergeschiedenis.

Lage refter en studiezaal onder afgeplatte schilddaken. Refterinterieur met uitgewerkte dakspanten en trekstangen.

Voormalige kloosterboerderij, sinds 1995 Pater Lievens-museum. Laag woonhuis getypeerd door wisselend dakenspel zie onder meer afgewolfde zadeldaken van risalieten uitlopend in puntgevel.

Priester- en directeurswoning (nummer 51). Halfvrijstaand dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nok evenwijdig aan straat, donkere mechanische pannen, dakkapel onder leien bedaking). Verankerde gele baksteenbouw; arduinen plint met rechthoekige kelderopeningen. Linker risaliet van drie traveeën uitlopend op trapgevel. Gevelritmering door middel van Brugse travee. Rechthoekige muuropeningen onder arduinen latei en getoogde ontlastingsboog. Getrapte zijgevels met schoorsteentravee. Links en rechts, respectievelijk laag dienstgebouw en garage.

  • BARBAIX A., Zeven eeuwen Ten Bunderen. Geschiedenis van het klooster Onze-Lieve-Vrouw Ten Bunderen, Moorslede 1269-1971, Brugge, 1972.
  • LECLUYSE N., DENORME O., e.a., Moorslede, beelden uit het verleden, Handzame, 1984, p. 24-25.
  • VAN DEN WEGHE M., Geschiedenis van Moorslede. Versierd met prenten, Ieper, 1894, in Anastatische herdruk, Handzame, 1977, p. 247-257.
  • Klooster O.-L.-Vrouw ten Bunderen Moorslede, Brochure, na 1944.

Bron: DE GUNSCH A., METDEPENNINGHEN C., TANSENS A. & VANNESTE P. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Roeselare, Kanton Roeselare, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 17n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: De Gunsch, Ann; Metdepenninghen, Catheline; Tansens, Annick; Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Klooster Ten Bunderen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/24219 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.