erfgoedobject

Magazijn en stadswoning ontworpen door Arthur Baar

bouwkundig element
ID
21989
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/21989

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het magazijn en de woning links en rechts naast de woning ontworpen door Huib Hoste, werden hier circa 1935 gebouwd volgens plannen van Arthur Baar.

Historiek

Tijdens het interbellum kende Hasselt een gestage bevolkingsaangroei, mede in de hand gewerkt door de uitbouw van de Kempense steenkoolmijnen. In het kader hiervan werden van overheidswege initiatieven genomen ter verdere stimulans van de economische ontwikkeling. In dit licht werd onder meer een urbanisatieproject op poten gezet dat de uitbouw van een elementaire haveninfrastructuur in de kanaalkom beoogde. Eveneens in de franje van de stad werden een aantal tuinwijken gerealiseerd, met gezonde en beredeneerde arbeiderswoningen in functionele ensembles, waaronder de wijk op het Windmolenveld, naar ontwerp van architect Brauns. Een luxueuzere vertaling van de ondanks alles benepen arbeiderswoningen zijn de villawijken die onder meer voor de ingenieurs en kaderleden van bedrijven werden opgericht, met geheel of gedeeltelijk vrijstaande woningen met grote tuinpercelen langsheen brede lanen.

Zoals in de meeste steden bleven modernistische ontwerpen grotendeels beperkt tot dergelijke functionele projecten aan de rand of buiten de oude kernen, veelal in eng verband met industriezones, enerzijds omdat de stijl in confrontatie met de traditie veel te agressief bleek (en waar een verzoenende oplossing werd gezocht bleek het resultaat veelal grotesk), anderzijds omdat de koele en doordachte lijnen, vlakken en kleuren al te zeer leken te zijn ontsproten aan een kille vooruitgangsgedachte en een doorgedreven dynamische interactie tussen wonen en werken (vandaar dat de meeste privé-opdrachten ook uitgingen van ondernemers en beoefenaars van vrije beroepen).

De Hasseltse Koningin Astridlaan en de aansluitende Kuringersteenweg vormen een as die pas schoorvoetend vanaf de tweede helft van de 19de eeuw in ontwikkeling kwam, en dan nog met eerder bescheiden huizen, fabriekjes en magazijnen. De nabijheid van het station zou hiervoor een gedeeltelijke verklaring bieden. Vanaf de late 19de eeuw tot de eerste wereldoorlog kwamen een aantal grotere huizen tot stand, die veelal gelieerd bleven aan ondernemers. Het interbellum schijnt de ware doorbraak te hebben betekend voor de zone, want niet alleen werd de tuinwijk op het Windmolenveld gerealiseerd, maar ook een aantal belangrijke (rij)huizen en magazijnen, in een redelijk zuivere functionalistische stijl.

Beschrijving

Het tweeledig ontwerp van Arthur Baar is gelegen links en rechts van de woning ontworpen door Huib Hoste. Links is een atelier gesitueerd, rechts een woonhuis. Het atelier telt elf traveeën en drie bouwlagen onder een plat dak. Het pand is opgetrokken in baksteen op een breukstenen plint. Centraal bevindt zich de hoofdingang met diep portaal en aangepaste puibalk, links een horizontaliserend deel met lange, aaneengesloten vensterregisters in betonnen lijsten, rechts een verticaliserend deel met drie vensterstroken, bekroond door een soort fries afgeboord met betonstroken, en links en rechts getooid met twee parallelle balkmotiefjes.

Het woonhuis telt vijf traveeën en drie bouwlagen onder een plat dak. Het gebouw is opnieuw opgetrokken in baksteen, deze keer op een arduinen plint. Het gevelvlak is horizontaliserend afgewerkt met vensters, gevat in doorgetrokken betonstroken, en verticaliserend met afwisselend verdiepte traveeën, erkers en een balkon. Het gelijkvloers omvat een monumentale toegangsdeur en een inrijpoort, beide met een geometrisch gemodelleerde ijzeren afsluiting. De deur is gevat in een redelijk diep, getrapt portaal en wordt van het bovenlicht (weerom met sierlijke ijzeren afsluiting) gescheiden door een horizontale plaat. Ook de vensters op het gelijkvloers en de eerste verdieping vertonen een geprononceerde scheiding tussen muuropening en bovenlicht. De dakrand wordt afgeboord door een soort balustrade met horizontale, metalen spijlen. Het verband tussen het magazijn en het woonhuis blijkt slechts uit de herhaling van de geciteerde balkmotiefjes boven de verticale vensters van het magazijn in de balustrade van het woonhuis.

  • FLOUQUET P.L. 1937: La poussée moderne dans Hasselt, Bâtir 6, 1103-1106.
  • SCHLUSMANS F. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N1 (A-Ha), Brussel - Gent.

Bron: Beschermingsdossier DL002220, Hasselt modernistische huizenrij (digitaal dossier)
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Het woonhuis met atelier (Koningin Astridlaan nummers 77-79) werden gebouwd in opdracht van de gebroeders Polus. Voor het magazijn (nummer 85) werd er een bouwaanvraag ingediend in 1929 en het werd gebouwd in opdracht van Paul Gilissen, eigenaar van Koloniale waren Janssens-Gilissen (zie nummer 81-83).
  • Stadsarchief Hasselt, bundel 'besluiten 2e kwartaal 1931, bouwaanvraag nr. 3854-a', A. Baar, Brief bouwaanvraag d.d. 18 april 1929.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Magazijn en stadswoning ontworpen door Arthur Baar [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/21989 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.