erfgoedobject

Huis Langendonck

bouwkundig element
ID
216872
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216872

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek

Volgens de literatuur vormde het 19de-eeuwse winkelpand "Langendonck" met bijgebouw in de Nieuwstraat samen met het aanpalende gemeentehuis in oorsprong één groot complex dat sinds de 16de eeuw het "Hoogh Huys" werd genoemd. Dit complex zou bovendien gelegen zijn op het perceel van het eerste burggravenhof met als vroegst gekende bewoner Arnoldus van Melijn, burggraaf sinds 1324. Daarna kwam het hof in bezit van de burggravenfamilies van den Bossche en Hinckaert. In 1488 werd het verkocht aan schepen Jan Gooyvaerts. Nadien volgden diverse eigenaars elkaar op. De Ferrariskaart van (1770-1778) toont op deze plaats een gesloten complex geopend in de zuidwestelijke hoek.

Op de Poppkaart van halverwege de 19de eeuw staat het gemeentehuis ingetekend met grosso modo hetzelfde volume als vandaag. Het aanpalende pand Langendonck is er in drie gesplitst met ten zuiden van het hoekpand een rechthoekig volume (zijde Nieuwstraat).

Beschrijving

Hoewel het geheel momenteel is gesplitst in meerdere panden en de gevels voorzien zijn van een 19de-eeuwse aankleding, wijzen enkele elementen op de aanwezigheid van een oudere kern.

Het gedeelte palend aan het gemeentehuis betreft vandaag een ruime stadswoning van zes traveeën en twee bouwlagen onder een steil leien zadeldak met de nok parallel aan de straat, voorzien van twee dakkapellen. De bepleisterde lijstgevel heeft neoclassicistisch uitgewerkte omlijstingen voor de rechthoekige bovenvensters op doorgetrokken lekdrempels. De geprofileerde puilijst loopt door over het hoekpand. Het geheel wordt afgelijnd door een eenvoudig hoofdgestel met op de fries steigergaten met leeuwenkopvulling en hogerop een houten kroonlijst op tandlijst. De begane grond werd naar aanleiding van de commerciële functie sterk aangepast.

Het hoekpand met de Nieuwstraat sluit qua uitzicht hier min of meer bij en telt drie traveeën en twee bouwlagen onder half schilddak voorzien van dakkapellen met gecombineerd tent- en zadeldak; tussen beide panden is er nog een gecementeerde zijtrapgevel (zes treden + topstuk) bewaard. De bepleisterde lijstgevel wordt op de verdieping geopend door rechthoekige vensters in een vereenvoudigde entablementomlijsting en afgelijnd door een rij gedichte steigergaten en een omlopende houten kroonlijst op modillons. De begane grond werd ook hier sterk verbouwd.

In de gevel aan de Nieuwstraat, bleef een traditionele, rondbogige deuromlijsting van kalkzandsteen onder bekronende waterlijst bewaard (16de-17de eeuw?). De rondboogvensters hogerop hebben een gelijkaardige, doch grotendeels vernieuwde omlijsting.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Tervuren, afdeling II (Tervuren), 1855/8, 1887/8, 1939/19.
  • Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, Beschermingsdossier DB000753, Woning Langendonck met naastliggende woningen (S.N., 1989).
  • Atlas Cadastral parcellaire de la Belgique, Philippe-Christian Popp, uitgegeven in 1842-1879, schaal 1:5000.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • DAVIDTS J.-E. 1965: Geschiedenis van de Parochie Tervuren en de Sint-Janskerken, Mechelen, 199 e.v.
  • MELLAERTS L. 1945: Tervuren door de eeuwen heen, Tervuren, 95, 147-149.
  • MOTTE V., RUTTENS P. s.d.: Tervuren is niet zomaar een gemeente, Vura Ducum 3, Tervuren, 59.

Auteurs: De Vries, Birgit; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Huis Langendonck [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216872 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.