erfgoedobject

Dokterspraktijk ontworpen door I. Van Mossevelde

bouwkundig element
ID
216563
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216563

Juridische gevolgen

Beschrijving

Voormalige dokterspraktijk van dr. Jacques Coupez naar ontwerp van Ivan Van Mossevelde uit 1972-1973.

Architect Ivan Van Mossevelde creëerde het gebouw op 32-jarige leeftijd. Ondanks zijn relatief jeugdige leeftijd had hij op dat moment al een eigen én eigenzinnige stijl ontwikkeld. Het gebruik van ruw beton kende hij onder meer van Juliaan Lampens, docent aan de architectenopleiding in Sint-Lucas in Gent en toen al een frequent gebruiker van deze techniek sinds de jaren 1960. Van Mossevelde tracht in zijn architectuur te zoeken naar de essentie van wat een gebouw, in dit geval een dokterspraktijk, moet zijn. De architectuur van het pand, die omwille van het materiaalgebruik in het exterieur de term brutalisme meekreeg, omhult een warme leefomgeving waar de gebruiker geborgen is, een eigenschap die in de dokterspraktijk een positieve invloed uitoefende op de patiënten.

Inplanting

De dokterspraktijk in de Hertstraat werd gerealiseerd op de plaats van een voormalig dienstgebouw achteraan de tuin van een statige herenwoning op de Muinkkaai. De architect was heel creatief bij de inplanting van het gebouw op trapeziumvormig perceel waarvan de straatgevel schuin loopt ten opzichte van de laterale perceelsgrenzen. Hij ontwierp binnenruimtes met rechte hoeken en maakte van de schuine gevelwand handig gebruik om een functioneel scherm op te trekken waarachter een comfortabele trap en een beschutte wandeling tot aan de voordeur verscholen zit.

Exterieur

De monolithische straatgevel bestaat uit een twee bouwlagen hoge schermgevel van ruw zichtbeton in verticale stroken waarin de houtbekisting sterk aftekent De betonnen wand wordt doorbroken door een grote portiek links en een smalle doorkijk rechts. Teruggetrokken achter deze portiek ligt de toegang tot de garage op het gelijkvloers met daarboven de vensterzone van één van de praktijkruimtes.

In de muur rechts van de garagepoort, naadloos passend in een daartoe voorziene uitsparing in het beton, werd een combinatie voorzien van een brievenbus en parlofoon, uitgevoerd in roestvrij staal.

Rechts in de portiek, enigszins aan het oog onttrokken door de schermgevel, zigzagt een betonnen buitentrap zich in twee delen, door een bordes onderbroken, tot aan de ingang van de dokterspraktijk. De eerste trap wordt door een muur in structuurbeton - met daarboven een plantenbak - gescheiden van het tweede trapgedeelte, zodat er geen visueel contact is vanaf het trottoir naar de teruggetrokken achterliggende gevel. Elke trede en ook de bordessen zijn gemaakt van beton met rolgrind, gekenmerkt door een gladde rand met binnenin een ruwer deel. Het stootbord laat dan weer het ruwe zichtbeton met de structuur van een houtbekisting zien, ditmaal in twee horizontale stroken.

Het eerste bordes wordt gedeeld met opnieuw een plantenbak waarin grote witte keien als grondbedekker gebruikt worden. Ter hoogte van deze plantenbak zorgt een smalle opening, met een fijne balustrade in lichtkleurig metalen hekwerk, voor een doorkijk naar de straat. Boven het bordes is er een open doorbreking in het platte dak geflankeerd door een plantenbak, met enkele hangplanten. De bovenste plantenbak boort zich door het gevelvlak en kraagt uit boven het trottoir en vormt zo een kleine luifel boven de geveldoorbreking. De trap leidt verder naar een tweede bordes dat uitmondt bij de grijskleurige glazen toegangsdeur gevat in zwartgrijs geschilderd staal. Rechts van de toegangsdeur, in hetzelfde gevelvlak zit een ruime vensteropening, met een raam in staal met drie horizontale en 4 verticale onderverdelingen met  grijskleurig glas. Het uiterste raamvlak loopt gelijk met de overkragende plantenbak.

De achtergevel werd eveneens uitgevoerd in ruw zichtbeton en oogt monolithisch. Ook hier maakt de architect gebruik van een uitspringende plantenbak. Enkele muurdoorbrekingen zorgen voor een discrete inkijk op de tuin.

Interieur

De voormalige dokterspraktijk op de eerste verdieping komt men binnen via een twee meter lange gang. Rechts daarvan bevindt zich de wachtzaal die gescheiden is van de hal door een glazen wand. Links loopt een muur in ruw beton door vanaf de buitengevel. In de daaropvolgende hal bevinden zich de toegangsdeuren tot beide kabinetten, het toilet en de trap naar de gelijkvloerse verdieping.

De wachtkamer wordt omringd door drie glazen wanden en een betonnen wand. De lichtinval langsheen de glazen wanden is telkens afkomstig van zenitaal licht van dakdoorbrekingen in de omringende ruimte. Op die manier geeft de relatief kleine ruimte een open indruk. Via de doorzichten vanuit de wachtkamer kijkt men uit op de Takkebosstraat en de Keviestraat met hun opmerkelijke baksteenarchitectuur. De doorzichten in de schermgevel geven perspectief aan de ruimte en tegelijk geven ze een gevoel van geborgenheid, een steeds weerkerende eigenschap in de realisaties van de architect. Links van de hal bevinden zich de twee kabinetten gescheiden door sanitaire ruimtes. De praktijkruimte achterin is vrij gesloten. Het licht valt binnen door een matglazen wand en via een kamerbreed dakvenster dat indirect licht werpt op één van de witte muren.

De praktijkruimte vooraan ligt achter de grote portiek aan de straatzijde. De vensters beslaan de volledige wand. Net als in de praktijkruimte achteraan bevindt er zich een grote langwerpige dakdoorbreking met vensters die indirect licht op de binnenwand werpt. Bij de uitbreiding van de dokterspraktijk onderging het gebouw enkele aanpassingen door architect Tom Coupez.

  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen particuliere woningen, G12, 1972/H/4.
  • Stad Gent, Dienst Monumentenzorg en Architectuur, Inventarisatie Hertstraat, Gent, onuitgegeven rapporten Tamara Rogiest, 2014.
  • BRACKE G., HAGEN L., VAN DOORNE G., LEFEBURE J., LAPORTE D., DUBOIS M., BEKAERT G., VERSCHAFFEL B., DE KOONING M. 1988: Architectuur als Buur, Panorama van Gent en Omstreken 1968-88, Turnhout.
  • DE GROEVE F. 2017: Living with Silence, Ivan Van Mossevelde, Architecture 1970-1980, Brussel.

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.001/44021/135.1 dokterspraktijk Jacques Coupez in Gent (LENAERTS T., 2019).
Auteurs: Lenaerts, Tom
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dokterspraktijk ontworpen door I. Van Mossevelde [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216563 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.