erfgoedobject

Kantoor van de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België

bouwkundig element
ID
216401
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216401

Juridische gevolgen

Beschrijving

Kantoor van de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België (ACLVB), ontworpen door architect Robbert Rubbens in 1966. Het pand sluit aan bij het ten noorden gelegen Secretariaat en de kantoren van de ALCVB (Koning Albertlaan nummer 95), die gebouwd werden in 1936 en in meerdere fasen werden uitgebreid in de naoorlogse periode. Het kantoorgebouw representeert de administratieve functie en is illustratief voor de historische evolutie en uitbreiding van de Liberale Vakbonden. De figuratieve reliëfs van Berten Coolens in de straatgevel veruitwendigen dit eveneens. Ze zijn ook een voorbeeld van de toenemende integratie tussen kunst en architectuur na de Tweede Wereldoorlog.

Historiek

In de naoorlogse periode drong de verdere uitbreiding van het Secretariaat en de kantoren van de ACLVB aan de Gentse Koning Albertlaan zich op. Hierdoor verwierven de Liberale Vakbonden de ten zuiden hiervan gelegen woning. In 1964 ontwierp Robert Rubbens een ingrijpende inwendige verbouwing van dit pand met behoud van de voorgevel. Er werden burelen, sanitair en circulatie voorzien, en er zou een verbinding gerealiseerd worden met de grote traphal in de achterbouw van het Secretariaat. Foto’s bij een latere bouwaanvraag van 1966 tonen aan dat op dat moment enkel de gevel was bewaard van deze woning.

De uitvoering zou echter aangepast worden, aangezien de vakbonden ook het daarnaast gelegen pand verwierven. Die twee interbellumwoningen, waaronder een woning gebouwd naar ontwerp van Armand Liebert in 1935, zouden volgens plannen van 1966 volledig worden gesloopt en vervangen worden door nieuwbouw. Robert Rubbens was opnieuw architect van dienst en ontwierp in opdracht van de maatschappij Werknemerswelzijn een kantoorcomplex met appartement voor de lokaalbewaarder. Het ontwerp was voorzien van een opvallende lijstgevel, voorzien van een modulair opgebouwde bovengevel van drie verdiepingen, afgewerkt met vierkante gevelelementen in sierbeton.

Aangezien deze bouwaanvraag werd geweigerd, volgde in datzelfde jaar een nieuwe bouwaanvraag. Het ontwerp werd daarin doorgetrokken tot een breed, grootschalig gevelontwerp, dat ook een vernieuwing van de gevel van het Secretariaat zou inhouden en een inwendige aanpassing van de inkom van dit gedeelte. De plannen voorzagen drie bovenverdiepingen en een achteruitspringende vierde verdieping, die echter uiteindelijk werden herleid tot twee bovenverdiepingen. Nummer 95 zou gespaard blijven van deze ingrijpende verbouwing en de nieuwbouw werd beperkt tot de percelen van de twee gesloopte woningen, heden samen nummer 93.

Dit kantoorgebouw werd – voor het uitgevoerde gedeelte – grotendeels in de lijn van de bouwaanvraag uitgevoerd. Het nieuwe complex werd inwendig verbonden met de grote traphal van het naastgelegen Secretariaat van de Liberale Vakbonden. De afwerking van wanden en vloeren met travertijn sluit ook aan bij aanpassingen van het Secretariaat in de jaren 1960. Het gebouwencomplex van de ACLVB werd in de decennia nadien verder uitgebreid. In de jaren 1970 werd Woning Velghe (Koning Albertlaan nummer 97) herbestemd tot kantoor en ermee verbonden. Nadien volgden ook nog de nummers 87, 89 en 91.

Beschrijving

Het kantoorgebouw van de Liberale Vakbonden is opgevat als een blokvormig volume van drie bouwlagen onder een plat dak. De straatgevel valt op door het materiaalgebruik, dat de gevelstructuur benadrukt en een contrast realiseert tussen de pui en de bovenbouw, net als het aanpalende Secretariaat van de Liberale Vakbonden en Woning Velghe.

De pui is bekleed met donkere, glanzende natuursteen, volgens de bouwaanvragen Zweedse of Noorse graniet. Boven de granieten onderbouw springt de bovenbouw licht vooruit. Deze bovenbouw is opvallend uitgewerkt met een raster van vierkante casementen in witgrijs sierbeton met uitspringende randen. Het raster bestaat uit negen kolommen en vijf rijen. De regelmatige structuur wordt verlevendigd door verspringingen van de vlakken ten opzichte van elkaar. Deze verlenen de gevel een sculpturaal karakter. De tweede en vierde rij zijn opengewerkt met vensters in de betonnen omlijstingen. De onderste en middelste rij omvatten elk vijf reliëfsculpturen, aangebracht in de vooruitspringende gevelvlakken in de borstweringen van de vensters. Deze sculpturen versterken de expressiviteit van de gevel. Ze beelden verschillende nijverheden uit en veruitwendigen de functie van het gebouw als vakbondslokaal. Ze werden uitgevoerd door beeldhouwer Berten Coolens (1926-1996). De gevel wordt beëindigd door een rij blinde panelen die een attiek vormen.

Het schrijnwerk van de bovenvensters is in tegenstelling tot de pui vernieuwd. De pui is asymmetrisch opgebouwd en wordt links en centraal geopend met twee grote rechthoekige vensters. Deze bewaren het oorspronkelijke aluminium schrijnwerk met fijne profielen. Rechts is een verdiepte deur ingebracht.

  • Archief ACLVB, Secretariaat aan de Koning Albertlaan, bouwplannen, foto’s en documentatie (onder meer in functie van Open Monumentendag 1997).
  • Archief Leen Meganck, Documentatie en nota’s omtrent de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden, naar aanleiding van Open Monumentendag 1997.
  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen particuliere woningen, G12, 1935/A/7, Litt K/50/64, Litt K/35/66 en Litt K/63/66.
  • Stadsarchief Gent, Iconografische Collecties, Fototheek, Straatmeubilair, IC/FT/SM/FO_1275 (1979), zoals geraadpleegd op https://beeldbank.stad.gent op 8 november 2018.
  • MEGANCK L. 1997: Gebouwen van de Liberale Vakbonden, Koning Albertlaan – Gent, folder ter gelegenheid van Open Monumentendag.
  • MEGANCK L. 2002: Bouwen te Gent in het Interbellum (1919-1939): stedenbouw, onderwijs, patrimonium: een synthese, onuitgegeven doctoraatsverhandeling, Universiteit Gent, Vakgroep Kunstwetenschappen.
  • S.N. 1997: Beknopte historiek van de Liberale Vakbonden, onuitgegeven brochure, Gent.

Bron: Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.001/44021/138.1, Secretariaat en kantoren van de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België.
Auteurs: Verhelst, Julie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kantoor van de Algemene Centrale der Liberale Vakbonden van België [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216401 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.