erfgoedobject

Papierfabriek Grellingen

bouwkundig element
ID
216209
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216209

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Papierfabriek Grellingen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Papierfabriek Grellingen
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De voormalige papierfabriek 'Grellingen', gelegen in het huidige Bedrijfspark-Noord ten zuiden van de spoorlijn, vond haar oorsprong in één van de watermolens op de Woluwe, de zogenaamde Gravenmolen, naar vroegere eigenaars ook wel Gestelmolen genoemd. In 1766 werd de molen omschreven als 'een graen- en pampiermolen'. Op de Ferrariskaart van 1771-1777 wordt de molen aangeduid naast drie U-vormig ingeplante volumes.

De molen kende doorheen de eeuwen diverse eigenaars en werd in de loop van de tweede helft van de 19de eeuw als papiermolen uitgebreid en gemoderniseerd. Omstreeks 1863 was P. Laroche 'directeur de fabrique'; hij specialiseerde zich in de productie van karton en inpakpapier. Volgende eigenaar was de onderneming 'Grellingen'. Op de Poppkaart wordt een nagenoeg gesloten volume aangegeven. Het basisvolume van de vandaag nog bestaande gebouwen werd kadastraal ingetekend in 1870 ten zuiden van de reeds bestaande fabriek. In de loop van de volgende decennia en de hele 20ste eeuw werden herhaaldelijk uitbreidingen en aanpassingen gerealiseerd, zoals blijkt uit de vele mutatieschetsen op het kadaster. Oude prentkaarten en een zichtbare bouwnaad tonen trouwens aan dat onder meer het centrale gedeelte, op de begane grond geritmeerd door steunberen, in een latere fase werd verhoogd. In 1900 werd de zaak opgekocht door de Papeterie de Saventhem, gelegen aan de andere zijde van de spoorweg. Tijdens het interbellum zou de papiernijverheid in Zaventem langzaam wegkwijnen. De gebouwen werden naderhand in gebruik genomen door de firma 'Ransburg'.

Vandaag resten nog een aantal ontmantelde gebouwen waarvan het basisvolume kadastraal werd geregistreerd in 1870. Het betreft vijf aaneengesloten volumes, geschikt in L-vorm. Ze vormen nog altijd een beeldbepalend geheel opgetrokken uit baksteen onder pannen schilddaken; gevarieerde muuropeningen, waaronder meerdere rondbogige met bewaarde ijzeren roedeverdeling.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Zaventem, afdeling I(Zaventem), 1870/7.
  • LAUWERS J. 1979: Zaventem: zijn watermolens, zijn Sint-Martinus, zijn luchthaven, Tielt, 179-183.
  • VANNOPPEN H. 1981: De geschiedenis van Zaventem, de industriegemeente van Midden-Brabant, Zaventem, 405, 714-715.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Papierfabriek Grellingen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/216209 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.